Author :
Abstract
Bilindiği üzere Hatay 1921’de Fransızlarla yapılan Ankara Antlaşmasıyla Türkiye dışında kalmıştı. Başlangıçta geçici olarak Suriye egemenliğinde olan Hatay 27 Ocak 1937’de Milletler Cemiyeti’nin almış olduğu bir kararla bağımsızlığı tanınmış ve 12 Eylül 1938’de Bağımsız Hatay Devleti kurulmuştur. 23 Haziran 1939 tarihinde Hatay Meclis’i almış olduğu kararla Türkiye’ye katıldı. Fransa ile yapılan anlaşma ile Hatay artık Türkiye’nin 63. Vilayeti oldu. Bu tarihi olayla ilgili 1939’da “Kilis” gazetesinde çıkan haberler Hatay’ın Anavatan’a katılışını günü gününe vermesi bakımından dikkate değerdir. Gazetede Hatay’ın bağımsızlık yolunda sarf ettiği çabalar anlatılırken Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün ve o dönemki bürokratlarımızın bu konuyla ilgili haberlerini görebilmekteyiz. Bu doğrultuda komşu il Kilis’te yerel basında çıkan haberler o dönem Hatay’ın Anavatan’a katılışını Kilis halkının bakışıyla ortaya koymaktadır. Gazetede Fransızlarla yapılan antlaşma gereği Türkiye’ye verilen köyler de isim isim verilmektedir. Bu köylerdeki ahalinin durumu ve bazı köylerdeki eşkıya varlığının halkı tehdit etmesi de gazetedeki haberler arasında sıralanabilir. Anadolu Ajansına dayandırılarak verilen bu haberlerde ayrıca Hatay - Suriye sınırı izah edilmektedir. Hatay Devlet Reisi olarak adlandırılan Tayfur Sökmen’in Hatay Devlet Reisliği bayrağını “Milli Şef”e teslim etmesi ile ilgili haberler de gazetede yerini almaktadır. Ayrıca Kilis basınında Hatay’ın kurtuluşu ile ilgili çıkan şiirler de bu tarihi olayı şiir diliyle göstermesi bakımından dikkate değerdir. Tayfur Sökmen’e ithafen yazılan şiirler de aynı doğrultuda değerlendirilebilir. İnönü’nün Hatay sorunu ile ilgilenmesi ve sorunun çözüme kavuşturulması yine Kilis gazetesinin sütunlarında yer almaktadır. Tarihe gazete sayfalarından şahitlik ederek bakmak o dönemi günümüzde yeniden okumamıza ve farklı bakış açıları geliştirmemize olanak sağlamaktadır. Gazetede Hatay’ın Türkiye’ye katılışı bugün olmuş gibi haber sıcaklığıyla sunulmaktadır. Bu sunum içerisinde dönemin bürokratlarına ve siyasetçilerine yapılan övgüler gazete köşelerinde haber olarak yer almaktadır. 1939’da halkın Hatay’a bakışı, günlük hadiseler, gazetenin kamuoyu oluşturması gibi hadiseler gazete yapraklarında hâlâ sıcaklığını korumaktadır. Bu yönüyle Kilis’ten Hatay’a basın yoluyla bakışı irdeleyen bu çalışma Hatay’ın anavatana katılışına farklı bir bakış açısı getirmektedir.
Keywords
Abstract
As is known, Hatay conducted by the French who had been left outside Turkey with the Ankara Agreement in 1921. In the beginning, Hatay remained under the sovereignty of Syria. On January 27, 1937, the independence of the League of Nations was recognized. June 23, 1939, decision taken by the Assembly of Hatay joined Turkey. Hatay with the agreement with France was now in Turkey's 63 provinces. The news of the Hatay’s participition to homeland in Kilis newspaper in 1939 were given as an historical events. When we talk about the efforts made by Hatay for the independence of the newspaper, we can see the news of Gazi Mustafa Kemal Atatürk and our bureaucrats. In this direction, local media reports of the neighboring province of Kilis reveal the participation of Hatay in Motherland at that time with the view of the people of Kilis. Should treaty with French newspaper villages are also allowed to name names given to Turkey. The situation of the people in these villages and the presence of the bandits in some villages threatens the public. These reports are based on the Anadolu Agency and the Hatay - Syria border is also explained. News about Tayfur Sökmen's handing over the Hatay Chief of State flag to the National Chief. So Hatay takes place in the newspaper. In addition, the poems about the liberation of Hatay in Kilis press are also remarkable in terms of showing this historical event in poetry language. Poems written for Tayfur Sökmen can be evaluated in the same direction. İnönü's interest in the Hatay issue and the solution of the problem are also included in the columns of Kilis newspaper. Looking at history through the pages of the newspaper pages allows us to re-read the period and to develop different points of view. The joining of Hatay in Turkey in a newspaper with the news current today. In this presentation, the praise made to the bureaucrats and politicians of the period takes place as news in the newspaper corners. In 1939, the events such as the public's view of Hatay, daily events, and the public opinion of the newspaper still maintain their warmth in newspaper sheets. This study examines the point of view of Kilis and Hatay through press and brings a different perspective to the participation of Hatay in the homeland.
Keywords
- Akis, M.(2006). XXI. Yüzyılda Kilis ve Antep Sancaklarında Ermeniler ile Türkler
- Akis, M.(2006). XXI. Yüzyılda Kilis ve Antep Sancaklarında Ermeniler ile TürklerArasında Sosyal ve Kültürel İlişkiler, Erciyes Üniversitesi I. Uluslar arası Sosyal Araştırmalar Sempozyumu Kitabı, Kayseri
- Akis, M.(2014). 1822 Halep Depremi Sonrasında Halep Vakıflarında Tamir Faaliyetleri, Uluslar arası Antep-Halep Vakıfları Sempozyum Bildirileri, Cilt II, İstanbul
- Akis, M. (2012). Tahrir Defterlerine Göre 16. Yüzyılda Kilis Sancağında Vakıflar ve GelirKaynakları, Osmanlı Coğrafyası Kültürel Arşiv Mirasının Yönetimi ve Tapu Arşivlerinin RolüUluslararası Kongresi, 21-23 Kasım, İstanbul, T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Tapu veKadastro Genel Müdürlüğü Arşiv Dairesi Başkanlığı, Yayın No: 6, Cilt 3, Sayfalar: 791-808, Ankara.
- Akis, M. (2016). Birgi Şehri Vakfiyelerine Göre Birgi’de Bulunan Medreseler, İzmir Araştırmaları Dergisi, Sayı 3, sayfalar: 29-49, İzmir.
- Keskin, Ö.A. (2018). Hatay Sorunu ve İbrahim Şükrü Sökmensüer’in Faaliyetleri, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (Küsbd) Cilt 8, Sayı 2, Sayfa 577-592
- Tuğba Korhan, Birinci Dünya Savaşı’ndan Anavatan’a Katılana Kadar Kırıkhan, , Tarih OkuluDergisi (TOD) Journal of History School (JOHS)Mart 2016 Yıl 9, Sayı XXV, DOI No: http://dx.doi.org/10.14225/Joh867, ss.599-608
