A Research On Determining Nutritional Habits Of Students: Sehit Mehmet Cetin Imam Hatip Secondary School Sample
Author:
Abstract
Yaşamın her evresinde bedensel ve zihinsel yönden sağlıklı olmak ve sağlığı devam ettirmek yeterli ve dengeli beslenme ile mümkündür. Büyüme, gelişme, sağlıklı ve verimli olarak uzun süre yaşamak için gerekli olan enerji ve besin ögelerinden her birini yeterli miktarda sağlayacak olan besinleri besin değerini yitirmeden, sağlık bozucu hale getirmeden en ekonomik şekilde almak ve kullanmak olarak tanımlanan beslenme, fizyolojik, psikolojik ve sosyal gelişim ile büyüme hızının çok yüksek olduğu çocukluk ve adölesan dönemde büyük önem taşımaktadır. Alışkanlıkların kazanıldığı ve yerleştiği en önemli dönemler olan çocukluk ve adölesan dönemde edinilen beslenme alışkanlıkları, yetişkinlik dönemine de taşınmakta, yaşam boyu sürdürülebilecek davranışlara dönüşebilmektedir. Bu çalışma, ortaokul öğrencilerinin bazı beslenme alışkanlıklarını belirlemek amacıyla planlanıp yürütülmüştür. Araştırmanın evrenini, Uşak İli merkez ilçedeki Şehit Mehmet Çetin İmam Hatip Ortaokulunda öğrenim gören 695 öğrenci oluşturmuştur. Araştırmada gelişigüzel örnekleme yöntemi kullanılmış olup, çalışmaya gönüllü 390 öğrenci katılmıştır (katılım oranı %56.12). Araştırma verileri anket formu kullanılarak, Aralık 2017-Şubat 2018 tarihleri arasında karşılıklı görüşme tekniği kullanılarak toplanmıştır. Anket formu öğrenciler hakkında “genel bilgiler” başlığı altında öğrenciler ve ailelerin tanıtıcı bilgileri (cinsiyet, yaş, sınıf, vücut ağırlığı, boy uzunluğu, anne-baba eğitim durumu, anne-baba mesleği) ve öğrencilerin bazı beslenme alışkanlıklarını ortaya koyan çeşitli sorulardan oluşmaktadır. Verilerin değerlendirilmesinde, SPSS paket programı kullanılmış, sayı ve % değerleri gösteren çizelgeler hazırlanmış, gerekli istatistiksel analizler yapılmış ve ki-kare (χ2) önemlilik testi kullanılmıştır. Değişken olarak cinsiyet esas alınmış olup, 0.05’ten küçük p değeri istatistiksel olarak anlamlı kabul edilmiştir. Öğrencilerin vücut ağırlığı (kg) ve boy uzunluğu (cm) ölçümleri alınmış, Beden Kütle İndeksi (BKİ) (kg/m2) hesaplanmıştır. Besin tüketim sıklığının değerlendirilmesinde, T=6T1+5T2+4T3+3T4+2T5+T6 formülünden yararlanılarak, puanlama sistemi kullanılmıştır. Puanlamada her gün tüketilen yiyeceğin frekansı 6, günaşırı tüketilenlerin 5, haftada bir tüketenlerin 4, 15 günde bir tüketilenlerin 3, ayda bir tüketilenlerin 2, daha seyrek tüketenlerin 1 ile çarpılarak toplanmış ve her bir yiyecek için toplam puanlar bulunmuştur. Tüketim sıklıkları bakımından yiyecekleri birbirleriyle kıyaslayabilmek amacıyla, her bir besin için saptanan toplam puan ile bu besinin her gün tüketilmesi durumunda alacağı en yüksek toplam puan arasında yüzde orantı kurularak hesaplanmıştır. Araştırma kapsamındaki öğrencilerin, %53.8'i kız, %46.2'si erkektir. Çalışmadaki erkek (n=180) ve kız (n=210) öğrencilerin yaş ortalaması sırasıyla 12.72±1.14 yıl ve 11.82±1.24 yıldır. Öğrencilerin %26.2'si 5., %24.1'i 6., %30.5'i 7. ve %19.2'si de 8. sınıftadır. Çalışmadaki öğrencilerin günlük öğün sayısı ortalaması 3.08±0.46 olup, erkek ve kız öğrencilerin yarıdan fazlası (sırasıyla %75.0, %88.1) günde üç öğün tüketmektedir(χ2=14.688, p=0.005).Erkek ve kız öğrencilerin günlük su tüketimi ortalamaları sırasıyla 10.36±5.13, 9.13±4.84 bardaktır. Öğrencilere “öğün dışında atıştırma alışkanlığınız var mı?” diye sorulduğunda öğrencilerin %40.2'sinin “evet”, %50.3'ünün de "bazen" diye cevap verdikleri görülmüştür. Öğrencilerin tükettikleri bazı yiyecek ve içeceklerin her gün tüketilme durumuna göre aldıkları tüketim puanları yüzdesi; yoğurtta 87.65 (2051 puan), peynirde 85.80 (2007 puan), pilav ve makarnada 83.16 (1946 puan), çayda 81.84 (1915 puan), ayranda 81.15 (1899 puan), zeytinde 80.56 (1885 puan), sütte 80.38 (1881 puan), yumurtada 79.32 (1856 puan), ekmekte 78.33 (1833 puan) ve tereyağında 76.03 (1779 puan) olarak bulunmuştur.
Keywords
Abstract
Having a healthy body and mind and preserving it depend on a balanced nutrition in every stage of life. Nutrition is defined as getting and processing food and energy necessary for growth, development and a healthy&long life before they lose their nutritive value in the most affordable way. Nutrition is very crucial during childhood and adolescence when physical, psychological and social growth and development are at maximum pace. People develop nutritional habits during childhood and adolescence. They also take these habits into adulthood and make them permanent habits lasting for all their lives. This study aims to determine nutritional habits of the children at secondary schools. 695 students at Sehit Mehmet Cetin Imam Hatip Secondary School in Usak constitutes research population. Random sampling method was used and 390 voluntary students participated in the study (participation rate 56,12%). Research data was collected through interview method using questionnaire form between December 2017 and February 2018. The form includes questions under the title of “general information”. These questions give information about students and their family (gender, age, class, weight, height, educational background&profession of parents) and some nutritional habits of students. While assessing the data, SPSS program was preferred, charts showing numbers and % rates were created, statistical analyFsis is made and chi square (χ2) test was used. Gender was used as variable and p-value lower than 0.05 was accepted as significant value. The weight (kg) and height (cm) circumferences of the students have been measured. Body Mass Index (BMI) (kg/m2) and waist hip rates have been measured. In assessing the frequency of food consumption, point scoring system was via the formula of T=6T1+5T2+4T3+3T4+2T5+T6. In point scoring, the frequency of the food consumed every day is multiplied by 6, every other day by 5, once in a week by 4, once in every 15 days by 3, once in a month by 2 and less often by 1. The results were added and total points were found out for each food. Aiming to compare different food types in terms of frequency of consumption, a percentage rate was found by comparing total point for each food and maximum point if consumed every day. 53.8 of the participant students are females and the rest 46.2% are males. Male students (n=180) and female students (n=210) are 12.72±1.14 years and 11.82±1.24 years old respectively. 26.2% are in the 5th grade, 24.1% are in the 6th, 30.5% are in the 7th and 19.2% are in the 8th grade. Average daily meal is 3.08±0.46 and more than a half of students (75% of males&88,1% of females) have three meals a day (χ2 =14.688, p=0.005). Male students consume 10.36±5.13 glasses of water everyday whereas for females this rate is 9.13±4.84. When students were asked if they have the habit of snacking except meals, 40.2% said “yes” and 50.3% said “no”. Percentages of consumption points for some food and drink when consumed every day are as follows: yoghurt 87.65 (2051 points), cheese 85.80 (2007 points), rice and pasta 83.16 (1946 points), tea 81.84 (1915 points), ayran 81.15 (1899 points), olives 80.56 (1885 points), milk 80.38 (1881), eggs 79.32 (1856 points), bread 78,33 (1833) and butter 76.03 (1779 points).