Author:
Abstract
IV. Mehmet Osmanlı tahtına geçen en genç padişahlarından biridir. Çocuk yaşta tahta geçmesi, devletin idaresini başta annesi olmak üzere devlet erkânın yönetmesi anlamına gelmekteydi. Babası Sultan İbrahim’den gerek hazine ve gerekse yönetim tarzı itibariyle sağlam bir devlet devralmadı. Henüz tahta geçtiği ay itibariyle, devletin nizamını sarsacak büyük bir isyanla karşı karşıya kaldı. Otuz dokuz yıl süren saltanatı süresince Anadolu içlerinde ve dışındaki topraklarda birçok isyanlar çıktı. Saltanat süresinde meydana gelen isyanların ikisi hariç diğerlerinin tamamı devlet kademesinde görev yapan vezir, paşa, yeniçeri, sipahi ayaklanması şeklinde askerî ayaklanmalardır. Bu ayaklanmaların genel karakterine baktığımızda da bulundukları makamlardan veyahut aldıkları paralardan memnuniyetsizliğin yattığını görmekteyiz. Gürcü Abdünnebi, Katırcıoğlu, Abaza Hasan Paşa, Çınar Vakası gibi isyanlar devleti sarsmış ve ayrıca saltanat içerisindeki hâkimiyet kavgalarını da gün yüzüne çıkartmış isyanlar olarak karşımıza çıkmaktadır. Fakat devlet geleneği içerisinde, kadim uygulamalara göre yapılan hamlelerle bu isyanlar bertaraf edilmesine rağmen devlet, her defasında ciddi kayıplar yaşadı. Bu kayıpların başında belki de en önemlisi yetişmiş insan gücünün birtakım hırslarla yok edilmiş olması gelmektedir.
Keywords
Abstract
IV. Mehmet is one of the youngest sultans who ascend to the Ottoman throne. To ascend to the throne as a child meant that the administration of the state was done primarily by his mother and other governors of the state. His father did not take over a solid state both in terms of treasury and management style from Sultan Ibrahim. As of the month of its reign, He faced a major uprising that would undermine the state's order. During his reign over the last thirty-nine years, many riots emerged in the lands of Anatolia and outside of it. Except two of them, all of the rebellions that occurred during his sultanate period were the military uprisings in the form of the vizier, pasha, janissary, sipahi (knight who held a grant of land from the sultan in return for military service) uprising and all of them were working in the state level. When we look at the general character of these uprisings, we see that they are dissatisfied with their position of authority or the money they received. Rebellions such as Georgian Abdunnebi, Katircioglu, Abaza Hasan Pasha, and Incident of Cınar have shaken the state and also emerged as revolts which brought the fight of domination within the sultanate. The state suffered serious losses each time, despite the extermination of these riots with the moves made according to ancient practices and the state tradition. At the beginning of these losses, perhaps the most important thing is the fact that the trained human power has been destroyed by some ambitions.