SOSYAL BİLİMLER PERSPEKTİFİNDEN NİTEL ARAŞTIRMALARDA ETİK VE AYDINLATILMIŞ ONAM

Author:

Year-Number: 2018-19
Yayımlanma Tarihi: null
Language : null
Konu :
Number of pages: 2215-2221
Mendeley EndNote Alıntı Yap

Abstract

Bu makalede öncelikle, araştırmada kullanılacak metodun öneminden söz edilerek pozitivist yaklaşımdan temellenen nicel veri toplama teknikleriyle yorumsamacı yaklaşımdan temellenen nitel veri toplama teknikleri arasındaki farklar açıklanmıştır. Araştırmacının araştırma sürecini planlama aşamasından itibaren araştırmaya, kendisine ve katılımcılarına dair sorumlulukları vardır.  İnsan hakları konusundaki artan duyarlılık araştırmalarda katılımcı haklarının korunması olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu noktada bu makalede önemi günümüzde giderek artan ve projelerle birlikte özellikle yüksek lisans ve doktora tez çalışmalarında araştırmacıdan beklenilen aydınlatılmış onam hakkında açıklamalar yapılmıştır. Araştırmaya katılma noktasında katılımcının, gönüllü olması önem taşımaktadır. Aydınlatılmış onamla ilgili olarak yapılan çalışmaların özellikle sağlık bilimlerinden tıp alanında olduğu görülmüştür. Aynı zamanda kurumlar tarafından, araştırma süresince uyulması gereken etik ilkelere belli standartlar getirildiği ve bu standartlar içinde katılımcının onayının alınmasının beklendiği anlaşılmıştır.   Araştırma süresince araştırmacının katılımcıların yaşları, araştırma konusunun hassasiyeti ve katılımcı grubunun özellikleri gibi noktalara bağlı olarak aydınlatılmış onamı oluşturduğu görülmüştür. Ülkemizde de araştırma etiğinin,  Yüksek Öğretim Kurumu’nun yönergesi çerçevesinde temellendiği söylenebilir.

Keywords

Abstract

This article first discusses the importance of the method used in the research and then explains the differences between qualitative and quantitative data collection methods. Starting from the research planning phase, the researcher has responsibilities towards himself/herself and the participants. Increasing sensitivity about human rights requires protection of participants' rights. In this context, the article provides explanations about informed consent expected from the researchers which has an increasing importance especially in graduate studies. Voluntary participation is very important for the research. It is observed that most of the studies about informed consent are in health sciences. Besides, it is understood that there are standards enforced by certain institutions and needed to be complied throughout the research and participants' consent is among these standards. The researcher creates the informed consent for the research according to the  ages, sensitivity and group properties of the participants. In Turkey, it can be stated that the research ethics is based on the instructions of the Council for Higher Education.

Keywords