Author:
Abstract
Yeme-içme insanoğlunun en temel ihtiyaçlarından biridir. Kültür ise, bireyler arası etkileşim sonucu oluşan ve öğrenilen davranışlar bütünüdür. İlk insan ile başlayan yeme-içme olgusu tarımsal ve coğrafi farklılıklarla birlikte yemek kültürüne dönüşmüştür. Öyle ki toplumlar kültürün bir parçası olarak yüz yılların birikimini ve çeşitliliğini taşıyan yemek kültürünü çağlar boyu yaşayarak ya da nesilden nesle aktararak yaşatmaktadır. Bilindiği gibi Türk kültüründe yemek konusu her zaman özel bir yere sahip olmuştur. Türkler Orta Asya’dan Anadolu’ya, Balkanlar’a, Afrika’ya kadar dağıldıkları dünya coğrafyasında, farklılaştırılmış yiyecek sağlama, pişirme ve saklama usulleri geliştirmiş, eski yemek alışkanlıklarını, yenileriyle birleştirerek geçmişten günümüze ulaşmıştır.
Kültürel lezzetlerin sürdürülebilirliğinin sağlanmasında ve gelecek kuşaklara ulaşmasında yerel halkın sahip olduğu mutfağın tanınması son derece önemlidir. Çünkü yemek kültürü bir toplumun kendisini ve yaşam tarzını ifade eder ve diğerlerinden ayıran en önemli özelliklerden biridir. Bu nedenle değişen turizm anlayışı içerisinde insanlar, seyahat ettikleri yerlere özgü yemekleri tadarak farklı lezzetleri tanıma fırsatı yakalama ve otantik bir deneyim yaşama arayışı içerisine girmektedir. Kendisine özgü yemek kültürü ve damak tadıyla dikkatleri üzerine çeken ve eşsiz deneyimlerin yaşandığı merkezlerden bir tanesi de Kapadokya Bölgesi’dir. Gerek bulunduğu coğrafya, gerekse sosyo-kültürel yapısı ile Kapadokya mutfağı, yöreye özgü araç ve gereçleri ve farklılaştırılmış pişirme usulleriyle kendine özgü lezzetleri bünyesinde barındırmaktadır. Nitekim bu lezzetlerden bir tanesi de yöreye has çamurdan yapılan ve “Osbar” ismiyle anılan çömleklerde yine yöreye has üzüm ağaçlarının omçalarıyla zenginleştirilen tandır ateşinde pişirilerek sunumu gerçekleştirilen “Mimbar Dolması”dır.
Bu bağlamda çalışma kapsamında doğal güzellikleri ve tarihi dokusu ile çekici bir turizm destinasyonu olan Kapadokya’nın mutfak kültürü incelenmiş, kaynak kişi görüşleri alınmış ve ikincil verilerden yararlanılarak derlemeler yapılmıştır. Böylece yöreye özgü pişirme usulleriyle önem arz eden “Osbarda Mimbar Dolması” üzerine dikkat çekilerek gastronomi turizmine kazandırılması ve yöresel mutfak kültürüne katkı sağlanması amaçlanmıştır.
Keywords
Abstract
Eating and drinking is one of the most basic needs of human beings. On the other hand, culture arises a sa result of the interactions among individuals and it is the combination of behaviors which are learned(Ozankaya, 1983, 6). The eating and drinking phenomenon that started with the first human being has been transformed into food culture with agricultural and geographical differences. So much so that communities sustain the food culture which inholds the accumulation of years and diversity of cultures either by living or by passing down. As it is known, food culture has always been a special place in Turkish social life.The Turks in world geography where they are dispersed from Central Asia to Anatolia,to the Balkans to Africa,have developed distinctive methods of providing food, cooking and storage,maintained the old food habits by combining them with new ones. The reputation of the cuisine the local people have is very important in ensuring the sustainability of cultural tastes and reaching future generations.Because the food is a way of expression of a society and its lifestyle, and the most important feature that separates it from the others. For this reason, within the changing tourism concept, people are looking for an opportunity to experience authenticity and learn different tastes by tasting the food which is peculiar to the places they travel.
Cappadocia region is one of the centers which draws attention with its unique food culture and the unique experiences. Both the geographical features and socio-cultural structure,Cappadocian cuisine inholds special flavors with local special tools and different cooking methods. As a matter of fact, one of these delicacies is called "Mumbar Dolması", this is cooked in special pottery made from the local mud, locally called "Osbar"and cooked in the tandır fire which is enriched with the omnium of the grape trees. In this study, culinary culture of Cappadocia, an attractive tourist destination with natural beauty and historical scope, is researched, source persons are consulted and compilation is made by benefiting from secondary data.
Thus, it is aimed to contribute to the local culinary culture by taking attention to "Osbarda Mumbar Dolması", which is important with the cooking methods unique to the region, and to gain to the gastronomy tourism.