Author :
Abstract
Haremeynü’ş-şerifeyn, dinî açıdan Hz. Peygamber’in sınırlarını çizdiği korunmuş anlamına da gelen Mekke ve Medine şehirleriyle çevrelerindeki belirli bir bölge için kullanılan terimdir. Hac farizası, Müslümanlar için önem arz eden Mekke ve Medine’deki kutsal yerlerin ziyaret edilmesi ve ilgili dinî vecibelerin yerine getirildiği ibadettir. Her yıl hac mevsiminde Mekke ve Medine halkına dağıtılması için Mekke ve Medine’ye gönderilen eşya ve hediyeleri temsil etmek için “Surre Alayları” tertib edilir ve surre alayı, belirli merasimlerle uğurlanırdı. Osmanlılar döneminde surre genellikle İstanbul ve Kahire’den deniz ve kara güzergâhından gönderilmiştir. Surrelerin kaynaklarından en önemlisi haremeyn vakıfları idi. Osmanlı hanedan mensuplarına ve devlet yöneticilerine ait büyük vakıfların çoğunun geliri haremeyne tahsis edilmişti. Bunların dışında hazineden, ferdi bağışlardan da maddi destek sağlanırdı. İstanbul’daki surre merasimini Haremeyn vakıflarını idare eden darüssaade ağası tertip ederdi. Surre eminine teslim edilen hediyelerin, surre defterinin develere yüklenmesi sonrasında surre alayı yola çıkardı. Haremeyn’e gönderilen surrenin adet ve miktarı vakıf gelirlerine bağlı olarak değişiklik göstermiştir. Bu çalışmada 1636-37 tarihinde kayıt altına alınan Haremeynü’ş-şerifeyn ve defterde adı geçen vakıflardan surre için toplanan miktarı gösteren defter incelenmiştir.
Keywords
Abstract
The Holy Sanctuary (Haram al-Sharif) is the term used for the cities of Mecca and Medina and a specific area surrounding them, defined by the Prophet Muhammad as a protected area. The Hajj pilgrimage is a religious practice in which Muslims visit the holy sites of Mecca and Medina, which are important to them, and fulfill relevant religious obligations. Every year during the Hajj season, "Surrah Processions" were organized to represent the goods and gifts sent to Mecca and Medina for distribution to the people of Mecca and Medina, and the processions were sent off with specific ceremonies. During the Ottoman period, the Surrah was generally sent from Istanbul and Cairo via sea and land routes. The most important source of Surrahs were the Harameyn foundations. The income from most of the large foundations belonging to members of the Ottoman dynasty and state officials was allocated to the Harameyn. In addition, financial support was provided by the treasury and individual donations. The Surre ceremony in Istanbul was organized by the Darüssaade Ağa, who administered the Holy Haramain foundations. After the gifts delivered to the Surre Emin and the Surre Register were loaded onto camels, the Surre Procession departed. The number and amount of Surre sent to the Holy Haramain varied depending on the foundation's revenues. This study examines the register of the Holy Haramain, recorded in 1636-37, and the amount collected for Surre from the foundations mentioned in the register.
