Author :
Abstract
Sosyolojik anlamda bir toplumsal kurum olan aile bireylerin akademik başarısında yalnızca destekleyici çevre unsuru değil, öğrenme sürecinin aktif bileşeni olarak önemli bir misyona sahiptir. Ebeveynlerin tutumları, iletişim biçimi, sosyo-ekonomik koşulları ve kültürel sermayesi bilişsel, duygusal ve sosyal gelişimi biçimlendirmektedir. Yapılan çalışmalardan elde edilen amprik bulgular, ebeveyn katılımının bireylerin okul bağlılığı, öz yeterlilik algısı, akademik benlik gelişimi ve başarısı üzerinde pozitif yönde etkili olduğunu ortaya koymaktadır. Dolayısıyla ailenin sosyo-ekonomik düzeyi, ebeveynlerin eğitim durumları, sahip oldukları kültürel sermaye birikimleri bireylerin akademik başarısını etkileyen önemli değişkenler olarak ortaya çıkmaktadır. Çalışmada yer verilen ve ülkemizde yapılan çeşitli akademik araştırmaların ortaya koyduğu bulgular ebeveyn eğitim düzeyinin, gelir durumunun ve aile içi iletişimin bireylerin okul performansıyla anlamlı düzeyde ilişkili olduğunu göstermektedir.
Bilişsel yeterlilik, bireylerin akademik başarıları üzerinde önemli bir faktör olmakla birlikte onu okul, çevresel ve ailesel faktörlerin desteklemesi gerekir. Bu tematik araştırma çevresel ve bireysel faktörleri ayrı tutarak bireylerin akademik başarılarına etki eden ailesel faktörlere kuramsal ve sosyolojik bir perspektifle odaklanmaktadır. Literatür taraması tekniği kullanılarak Türkiye’de yapılmış ve kabul edilerek Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nde kayıt altına alınmış lisansüstü (yüksek lisans, doktora) araştırmalara ulaşılmış, gerekli değerlendirme ve sınıflamalardan sonra içerik analizi gerçekleştirilmiştir. Elde edilen bulguların sonuçları üzerinden aile olgusunun bireylerin akademik başarıları üzerindeki etkisini ortaya koymayı amaçlayan çalışma, ilgili literatürün verileriyle desteklenmiştir. Akademik başarı konusunda ülkemizde gerçekleştirilen lisanüstü çalışmaların genel olarak Bandura, Bourdieu, Bronfenbrenner, Baumrind, Hofstede, Vygotsky gibi önemli bilim insanlarının kuramlarına dayandırıldığı görülmektedir. Sonuç olarak çalışma alana yönelik katkı sunmanın yanında gelecek araştırmalara kolaylık sağlamayı hedeflemektedir.
Keywords
Abstract
The family, which is considered a social institution in sociology, has a critical role in the academic achievement of individuals not merely as a supportive environmental factor but as an active component of the learning process. The attitudes of the parents, their communication styles, socio-economic conditions, and cultural capital shape cognitive, emotional, and social development. Empirical findings of studies have demonstrated that parental involvement has a positive effect on the school engagement, perceived self-efficacy, academic self-concept development, and academic achievement of individuals. Therefore, the socio-economic status of the family, the educational background of the parents, and their cultural capital are significant variables affecting the academic achievement of students. The results reported in various academic studies conducted in Türkiye that are given in this study show that parental education levels, income status, and intra-family communication are significantly associated with the school performance of students.
While cognitive competence constitutes a key factor in the academic achievement of students, it should be supported by school-based, environmental, and familial factors. This thematic study isolates environmental and individual factors and focuses on familial factors influencing the academic achievement of individuals from a theoretical and sociological perspective. Using the literature review method, graduate (master’s and doctoral) studies conducted in Türkiye and officially archived by the Council of Higher Education’s National Thesis Center after acceptance were accessed, and following the necessary screening and classification steps, a content analysis was performed. Based on the results of the analyses of the collected data, this study aims to reveal the impact of the phenomenon of family on the academic achievement of individuals, supported by data from the relevant literature. It is observed that graduate studies conducted in Türkiye on academic achievement are generally grounded in the theories of prominent scholars such as Bandura, Bourdieu, Bronfenbrenner, Baumrind, Hofstede, and Vygotsky. In conclusion, this study seeks to contribute to the field and facilitate future research.
