From Charity to Hashtag: A Sociological Analysis of the Cultural Representation of İzmir Lokma through the Lens of Bourdieu
Author :
Abstract
Bu çalışma, dini ve toplumsal ritüellerle bağlantılı geleneksel bir tatlı olan İzmir Lokması’nın, modern tüketim kültüründe nasıl ticarileştirilmiş ve estetikleştirilmiş bir ürüne dönüştüğünü incelemektedir. Araştırma, Pierre Bourdieu’nün kuramsal çerçevesini—özellikle habitus, sermaye dönüşümü ve alan mücadelesi kavramlarını—kullanarak, kutsal ve kolektif bir mutfak pratiğinin dijital çağda sınıfsal ayrımcılığın sembolik bir aracına nasıl dönüştüğünü analiz etmektedir.
Çalışma, öncelikle İzmir Lokması’nın tarihsel ve kültürel önemini; sosyal dayanışma ve manevi sermayeye dayanan bir gastronomik gelenek olarak tanımlar. Gurme dolgular, görsel çekicilik ve yüksek fiyatla öne çıkan “yeni nesil lokma”nın ortaya çıkışı, bu tatlının ekonomik, estetik ve simgesel sermayeyi temsil eden bir sembole dönüşmesine yol açmıştır. Kültürel temsiller ve sınıfsal tüketim kalıpları üzerinden yapılan çözümleme ile üst sınıfların geleneksel tatları “kültürel zevk” yoluyla yeniden tanımladığı; alt sınıfla özdeşleşen biçimlerin ise önemsizleştirildiği gösterilmektedir. Lokmanın sosyal medyada #yeninesillokma gibi hashtag’lerle yayılması, onun simgesel sermaye olarak güçlenmesini sağlamakta; kolektif bir ritüeli bireysel bir performansa dönüştürmektedir.
İzmir Lokması’nın ticarileştirilmesi, Bourdieu’nün sermaye dönüşümü kavramını somut bir örnekle ortaya koymakta ve kolektif dayanışmadan sınıfsal kültürel ayrışmaya geçişi göstermektedir. Çalışma, kapsamlı bir kuramsal analiz sunmakla birlikte, ampirik veri eksikliğini de kabul etmektedir. Bu nedenle, gelecekte yapılacak araştırmaların, geleneksel üreticiler ve yeni nesil tüketicilerle yapılacak derinlemesine görüşmeler ve etnografik saha çalışmaları gibi nitel yöntemler aracılığıyla habitus ve sermaye dönüşümünün mikro-dinamiklerini daha ayrıntılı biçimde ortaya koyması önerilmektedir.
Keywords
Abstract
This study examines how İzmir Lokma, a traditional dessert associated with religious and communal rituals, has been transformed into a commercialized and aestheticized product within modern consumer culture. Drawing on Pierre Bourdieu’s theoretical framework—particularly the concepts of habitus, capital conversion, and field struggle—the research analyzes how a sacred and collective culinary practice has been turned into a symbolic tool of class distinction in the digital age.
The study first defines the historical and cultural significance of İzmir Lokma as a gastronomic tradition rooted in social solidarity and spiritual capital. The emergence of the “new generation lokma,” characterized by gourmet fillings, visual appeal, and high prices, has led to the dessert’s transformation into a symbol representing economic, aesthetic, and symbolic capital. Through an analysis of cultural representations and class-based consumption patterns, it is shown that upper classes redefine traditional tastes through “cultural taste,” while forms associated with the lower class are trivialized. The spread of Lokma on social media through hashtags such as #yeninesillokma contributes to its empowerment as symbolic capital, turning a collective ritual into an individual performance.
The commercialization of İzmir Lokma provides a concrete example of Bourdieu’s concept of capital conversion and illustrates the transition from collective solidarity to class-based cultural differentiation. While the study offers a comprehensive theoretical analysis, it also acknowledges the lack of empirical data. Therefore, it recommends that future research employ qualitative methods—such as in-depth interviews with traditional producers and new-generation consumers, along with ethnographic fieldwork—to more thoroughly uncover the micro-dynamics of habitus and capital transformation.
