Coğrafya Öğretim Programında Dijital Okuryazarlık Becerisi ve Lise Öğrencilerinin Uygulama Düzeyleri
Author :
Abstract
Bu çalışmanın iki amacı bulunmaktadır. İlk olarak coğrafya öğretim programında yer alan kazanımların yapısında dijital okuryazarlık becerisinin yerini ortaya çıkarmak. Daha sonra ise lise öğrencilerinin dijital okuryazarlık becerisinin hem genelde hem de coğrafya derslerinde kullanma düzeylerini tespit etmektir. Araştırmanın birinci aşamasında nitel araştırma modelinin doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. 2018 yılı coğrafya öğretim programının içeriği ve programda yer alan kazanımlar ile dijital okuryazarlık becerisinin eşleştirilmesi yapılmıştır. Dijital okuryazarlık becerisi konusunda alanyazıdan yararlanılmıştır. 2018 yılına ait coğrafya öğretim programı MEB Talim ve Terbiye Kurulu’nun web sitesinden ulaşılmıştır. Dokümanları anlama aşamasında elimizde bulunan öğretim programının içeriği ve kazanımları ile dijital okuryazarlık becerisi incelenerek sınıf ve ünite bazında karşılaştırmalı olarak alt problemlerine göre araştırılması yapıldı ve değerlendirildi. Elde edilen veriler içerik analizi yöntemiyle çözümlendi ve araştırmacılar tarafından yorumlandı. Çalışmanın ikinci aşamasında ise nitel araştırma modelinin yarı yapılandırılmış görüşme tekniği yöntemi kullanıldı. Hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formu ile lise öğrencilerinin dijital okuryazarlık becerisini kullanma ve uygulama seviyeleri ortaya çıkarıldı. Uygulama aşamasında çalışma grubunu; Aksaray ilinde yer alan, seçilmiş ortaöğretim kurumlarında öğrenim gören, gönüllülük esasına göre belirlenmiş öğrenciler oluşturdu. Elde edilen veriler içerik analizi yöntemiyle çözümlendi ve yine araştırmacılar tarafından yorumlandı. Bu bölümde araştırmanın güvenirliliğini artırmak için katılımcı görüşlerinden doğrudan alıntılara yer verildi. Araştırma sonucunda dijital okuryazarlık becerisinin, coğrafya öğretim programında doğrudan değil dolaylı olarak yer aldığı ortaya çıkarılmıştır. Dijital okuryazarlık becerisi, Coğrafya Öğretim Programının yetkinlikler bölümünün “Dijital Yetkinlik” başlığı altında bulunduğu tespit edilmiştir. Araştırmanın ikinci aşaması olan lise öğrencilerinin dijital okuryazarlık becerisini kullanma ve uygulama düzeylerinin yarı yapılandırılmış görüşme formuna verdikleri cevaplar doğrultusunda orta düzeye sahip oldukları, coğrafya derslerinde dijital okuryazarlık becerisini yeterli düzeyde kullanmadıkları ortaya çıkmıştır. Belirlenen sonuçlar doğrultusunda coğrafya derslerinde dijitalleşme hususunda çalışmalara öncelik verilerek öğrencilerin derse ilgi ve becerileri artırılabilir. Bunun yanında yapılan çalışma ile bilişim çağı çocukları olan, Z kuşağı olarak nitelendirilen öğrencilerin eğitim çalışmalarına da yardımcı olabilir.
Keywords
Abstract
This research has two main aims.Its first aim is to reveal how much digital literacy skill takes place in the geography curriculum in terms of learning outcomes. The second aim is to determine the level of use of digital literacy skills of high school students. In the first part of the study, document analysis technique of qualitative research model was used. The content of the Geography curriculum of the year 2018 and its achievements were matched with the digital literacy skills. The literature on digital literacy skills was referred. The Geography curriculum of the year 2018 was accessed via the website of Board of Education and Discipline, Ministry of Education. In the process of understanding the documents, the content and achievements of the curriculum we have and the digital literacy skills were examined, researched and evaluated comparatively in terms of sub-problems on the basis of grades and units. The obtained data were analyzed by content analysis method and it was interpreted by the researchers. In the second part of the study, the semi-structured interview method of qualitative research model was used. With the help of the semi-structured interview form which had been prepared beforehand, the application levels of high school students on digital literacy skills were revealed. In the process of application, the study group of the research consisted of students studying at four different selected high scholls in Aksaray and the participation was on a voluntary basis. The obtanied data were analyzed by contet analysis method and they were interpreted by the experts. In addition, it was intended to increase the reliability of the research by including direct quatations from the views of the participants. As a result of the research, It has been revealed that the digital literacy skills are not directly included in the geography cirruculum; instead, it is included under the title of “Digital Competence” of geography cirruculum. In addition, it has been determined that the digital literacy levels of our students are at a medium level and that digital lesson activities are not used at a sufficient level in geography lessons. In this respect, Up-to-date digital contents can be shared in geography lessons, and students can be provided to produce suitable digital contents for their geography acquisitions. Geography course can be made attractive with digital applications. In addition, it is thought that the results of the study will be important in terms of guiding the educational studies in the context of determining the use of digital tools and platforms by the students who are described as the Z generation.
Keywords
- 1. Akkuş, M. (2008). Coğrafya dersi öğretim programının (2005) öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- 2. Bartsch, R. A., and Cobern, K.M. (2003). Effective of PowerPoint presentations in lectures. Computers and Education, 41, 77-86.
- 3. Binkley, M., Erstad, O., Herman, J., Raizen, S., Ripley M., Miller-Ricci, M. and Rumble M. (2012). Defining twenty-first century skills. In P. Griffin, B. McGaw ve E. Care (Eds.), Assessment and Teaching of 21st Century Skills (17-66). Dordrecht, Netherlands: Springer.
- 4. Bishop, M.P. (1992). Computer issues in geography: operating in an integrated environment. Collegiate Microcomputer, 10, 148- 154.
- 5. Bishop, M. P. (1995). Integration of computer technology and interactive learning in geographic education. Journal of Geography in Higher Education, 19 (1), 97-110.
- 6. Crampton, J.W. (1998). Integrating the Web and the geography curriculum: The Bosian virtual fieldtrip.. Journal of Geography 98, 155-168.
- 7. Dede, C. (2010). Comparing Frameworks for 21st Century skills. 21st Century skills http://watertown.k12.ma.us/dept/ed_tech/research/pdf/ChrisDede.pdf adresinden alınmıştır (Erişim Tarihi: 03.06.2021).
- 8. Demirci, A., Taş, H.İ. ve Özel, A. (2007). Türkiye’de ortaöğretim coğrafya derslerinde teknoloji kullanımı. Marmara Coğrafya Dergisi, 15 (1), 37-54.
- 9. Elmas, R. ve Geban, Ö. (2012). Web 2.0 tools for 21st century teachers. International Online Journal of Educational Sciences, 4 (1), 243-254.
- 10. Fıtzpatrıck, C. (1993). Teaching geography with computers, Journal of Geography, 94 (2), 156-159.
- 11. Gilster, P. (1997). Digital Literacy, New York: Wiley Computer Pub.
- 12. Hamutoğlu, N.B., Güngören, Ö.C., Uyanık, G.K. ve Erdoğan, D.G. (2017). Dijital okuryazarlık ölçeği: Türkçe ’ye uyarlama çalışması. Ege Eğitim Dergisi, 18 (1), 408-429.
- 13. Joshua, E. S. (2005). PowerPoint’s power in the classroom: enhancing student’s self-efficacy and attitudes. Computer & Education, 45, 203-215.
- 14. Karabağ, S. ve Şahin, S. (2007). Editörler kuram ve uygulamada coğrafya eğitimi. Gazi Kitabevi. Ankara.
- 15. Karasar, N. (1998). Bilimsel araştırma yöntemi. (8. Basım). Ankara: Nobel Yayın.
- 16. Kurt, A. A., Orhan, D., Yaman, F., Solak, M. Ş., ve Türkan, F. (2014). Bilgi ve iletişim teknolojileri ışığında Türkiye’de yapılan okuryazarlık çalışmalarındaki eğilim. Eğitim Teknolojileri Araştırmaları Dergisi, 5 (2), 118.
- 17. Lemke, K. A., and Rıtter, M.E. (2000). JGHE symposium: Virtual geographies and the use of the İnternet for learning and teaching geography in higher education. Journal of Geography in Higher Education, 24 (1), 8791.
- 18. Millî Eğitim Bakanlığı (2018). Coğrafya-9, 10, 11, 12. Ankara: Yazar, Komisyon.
- 19. Meyers, E. M., Erıckson, I. and Small, R. V. (2013). Digital literacy and informal learning environments: an introduction. Learning, Media and Technology, 38 (4), 355-367. https://doi.org/10.1080/17439884.2013.783597
- 20. O’Reilly T. (2007). What is Web 2.0: design patterns and business models for the next generation of software. Communications & Strategies, 65 (Jan), 17-37.
- 21. Özdemir, T.B. ve Çebi, A. (2020). Lise öğrencilerinin Web 2.0 teknolojilerini kullanım durumlarının incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 21 (1), 1-33.
- 22. Pala, Ş. M. ve Başıbüyük, A. (2020). Ortaokul beşinci sınıf öğrencilerinin dijital okuryazarlık düzeylerinin incelenmesi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 7 (3), 897-921.
- 23. Ramasundaram, V., Grunwald, S., Mongeot, A., Comerford, N. B., and Blıss, C. M. (2005). Development of an environmental virtual field laboratory. Computers & Education, 45, 21-34.
- 24. Ribble, M. (2011). Digital citizenship in schools (Second Edition). Washington DC: The International Society for Technology in Education (ISTE).
- 25. Ruthven, K., Nennessy, S., and Deaney, R. (2005). Incorporating İnternet resources into classroom practice: pedagogical perspectives and stragegies of secondary-school subject teachers. Computer & Education, 44, 1
- 26. Sarıbaş, M. ve Meydan, A. (2019). Coğrafya öğretmenlerinin teknoloji okuryazarlıkları üzerine bir araştırma. Artvinli, E (Ed.), II. Uluslararası Coğrafya Eğitimi Kongresi içinde (s. 409-420). Yer: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi.
- 27. Seal, K. C. and Przasnyskı, Z. H. (2001). Using the world wide web for teaching improvement. Computers and Education, 36, 33-40.
- 28. Sekin, (S) ve Özel, A. (2003). 9. Sınıf (Lise 1) Coğrafya öğretim programlarının incelenmesi ve karşılaştırması. Marmara Coğrafya Dergisi, 7 (1), 45-52.
- 29. Tavşancıl, E. ve Aslan, E. (2001). İçerik analizi ve uygulama örnekleri. Epsilon Yayınları: İstanbul.
- 30. Türnüklü, A. (2000). Eğitimbilim araştırmalarında etkin olarak kullanılabilecek nitel bir araştırma tekniği: Görüşme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 24, 543-559.
- 31. Ünlü, M. ve Yıldırım, S. (2017). Coğrafya dersi öğretim programına bir coğrafi beceri önerisi: mekânsal düşünme becerisi. Marmara Coğrafya Dergisi, 35 (1), 13-20.
- 32. Yalçın, S. (2019). Nitel veri analizi yaklaşımları: (Strauss ve Corbin (1998)'e göre). Analizin. derinliğine. göre. betimsel. analiz. İçerik analizi. https://acikders.ankara.edu.tr › konu15.1.pdf (15.08.2021).
- 33. Yenilmez, K. ve Avcu, T. (2009). Altıncı sınıf öğrencilerinin cebir öğrenme alanındaki başarı düzeyleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10 (2), 37-45.
- 34. Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık: Ankara.
- 35. Wentz, E. A., Vender, J. C., and Brewer, C.A. (1999). An evaluation of teaching introductory geomorphology using computer-based tools. Journal of Geography in Higher Education, 23 (2), 167- 176.
