Author :
Abstract
Zülkarneyn, geniş ülkesinde âdil bir hükümdar ve zâlim topluluklara karşı mazlumları koruyan tarihi bir kişiliktir. Mekke döneminde Yahudilerin yönlendirmesiyle Kureyşliler Hz. Muhammed’e onun nübüvvetini sınamak maksadıyla ‘bu soruyu ancak peygamber bilebilir’ diyerek Zülkarneyn kıssasını sorarlar. Buna cevap mahiyetinde Kehf sûresinin 83-98. âyetleri nâzil olur. Türk İslâm dünyasının önemli âlimi Ebû Mansur el-Mâtürîdî (ö.333/944)’ye göre Zülkarneyn, Allah’ın ona iktidarı ve hükümranlığı düzgün kılacak sebepleri, ilimleri öğrettiği, Ye’cüc ve Me’cüc adında bozguncu ve zâlim topluluklara karşı mazlum halkları korumak için demir ve bakır karışımı büyük bir sed yapmış bir hükümdardır. Zulme ve zâlimlere karşı mazlumları koruduğu, doğu ve batıya doğru geniş ülkesinde barışı sağlayıp adâletle hükmettiğinden ‘cihan hükümdarı’ anlamında ‘Zülkarneyn’ lakabı verilmiştir. Aynı zamanda O, güneşin doğduğu ve battığı yerler kadar geniş hükümranlığında tevhid, adâlet, barış ve medeniyeti sağlayan, güç ve iktidarı simgeleyen iyi bir prototip şahsiyettir. Zülkarneyn’in halk ile ortak dayanışma içinde yaptıkları sed gibi, her türlü toplumsal zulümler ve kötülükler ancak ortak akıl, irâde ve toplumsal dayanışma ile önlenebileceği hikmetini anlatır. O’nun Kur’ân’da üç defa isminin geçmesi ve övülen eylemleri dolayısıyla peygamber olup olmadığı tartışılır. Bir çok hikmetleri içeren Zülkarneyn kıssası, Hz. Muhammed’in peygamberliğinin alâmeti ve nübüvet delillerinden sayılır. Yani hiçbir kimseden duymadığı ve herhangi bir kitap okumadığı halde kıssaları doğru bir şekilde haber vermesi Hz. Muhammed’in nübüvvetini ispatlar. Kur’ân’da anlatılan Zülkarneyn gibi kıssalara hikmet yönünden bakılmalı onlardan aklın işlevselliği ile ibretler ve ilkeler çıkarılmalıdır. Fert ve toplumların adâlet, barış, sevgi, huzur ve medeniyet içinde yaşayabilmeleri için kötülük, haksızlık ve zulümlerden korunmaya ihtiyacı olduğu psiko sosyal ilkesini, Zülkarneyn prototipi ve kıssası insanlığa sunmaktadır.
Keywords
Abstract
The Dhulqarnain (Zulkarneyn) is a just ruler in his vast country and a historical personality who protects the oppressed against tyrannical communities. During the period of Mecca, with the guidance of the Jews, the Quraysh people ask The Mohammad about the story of Dhulqarnain by saying, ‘only the prophet can know this question’ in order to test his prophethood. In response to this of Surah The Cave (al-Kahf) 83 to 98 his verses are revealed. The Dhulqarnain according to Abu Mansur al-Maturidi (d. 333/944), an important scholar of the Turkish-Islamic world, Allah has taught him the reasons and the knowledge that will make power and rule right, He is a ruler named Gog and Magog who has built a great barrier of iron and copper to protect the oppressed peoples against the corrupt and tyrannical communities. He was nicknamed ‘The Dhulqarnain’ in the sense of ‘ruler of the world’ because he protects the oppressed against oppression and wrongdoers, ensures peace in his vast country to the east and west and rules with Justice. At the same time, he is a good prototypical figure, symbolizing power and power, providing tawhid, justice, peace and civilisation in his reign as wide as the places where the sun rises and sets. He describes the wisdom that all kinds of social atrocities and evils can only be prevented by common reason, will and solidarity, such as the great wall which The Dhulqarnain did in common solidarity with the people. It is debated whether he is a prophet because of his name being mentioned three times in the Qur’an and his praiseworthy actions. The story of the Dhulqarnain which contain many wisdom, are considered as signs and signs of The Mohammad’s Prophethood. In other words, the fact that he has not heard from anyone or read any book, but has told the stories correctly, proves the prophethood of The Mohammad. Narrated in the Qur’an, such stories as Dhulqarnain should be looked at in terms of wisdom and the functionality of the mind and lessons and principles should be drawn from them. In order for individuals and societies to live in justice, peace, love, peace and civilization, the psycho-social principle needs to be protected from evil, injustice and cruelty, the prototype and the story of The Dhulqarnain presents to humanity.
