Author :
Abstract
Kentlerin ortaya çıkışı ile ilgili çok sayıda görüş bulunmakta ve ilk kentlerin nasıl ortaya çıktığına dair çalışmalar yapılmaktadır. Elde yazılı belgeler olmadığı için ilk kentlere ait arkeolojik buluntular ile bazı bilgilere ulaşılmaya çalışılmaktadır. İslam kentlerinde ise durum farklıdır. 7. yüzyılda İslamiyet’in gelişi ile kendine has özellikleri olan bir kent modeli ortaya çıkmıştır. İslam kentleri anlatılırken kentin Arapça karşılığı olan “Şehir” kavramı kullanılmaktadır. İslamiyet’in gelişi ile birlikte Medine’nin ilk İslam şehri modeli olması ve İslam ülkelerince fethedilen ya da yeni inşa edilen şehirlerde de Medine’ye benzeyecek olan bir kent modelinin ortaya çıktığı görülmektedir. İslam kentlerinin genel özelliklerine bakıldığında bir cami etrafında yapılanan ve cami etrafında büyüyen bir kent modeli göze çarpar. Bu çalışma ile; ilk İslam kenti olan Medine kenti ve sonrasında kurulan İslam kentlerinin genel olarak sahip olduğu bazı kentsel özelliklerin yanında İslam kentlerini diğer kentlerden ayıran kendine has özellikleri de ortaya konacaktır.
Keywords
Abstract
There are many opinions about the emergence of cities and studies are being done on how the first cities emerged. Since there are no written documents at hand, some information is tried to be found with archaeological finds from the first cities. The situation is different in Islamic cities. In the 7th century, with the advent of Islam, a city model with unique characteristics emerged. The concept of İslam City olan, which is the Arabic equivalent of the city, is used when describing Islamic cities. The concept of anlatıl City Arapça is used as the Arabic equivalent of the “city” while explaining Islamic cities. With the advent of Islam, it is seen that Medina is the first model of the Islamic city and a city model similar to Medina emerged in the cities conquered or newly built by Islamic countries. Looking at the general characteristics of Islamic cities, a city model built around a mosque and growing around the mosque stands out. With this work; The first Islamic city of Medina and later the Islamic cities established in general, as well as some of the urban features of the Islamic cities that distinguishes them from other cities will be revealed.
Keywords
- Armağan, M., (2010). "Batı'da ve İslam Medeniyetinde Şehirlerin Ontolojik Kökenleri ve Ayırt Edici
- Armağan, M., (2010). "Batı'da ve İslam Medeniyetinde Şehirlerin Ontolojik Kökenleri ve Ayırt Edici Özellikleri",Muhafazakâr Düşünce, 6(23), 115-138.
- Baykara, T., (1985)."Selçuklu Çağında Konya’da Türkler ve Ermeniler", Tarih Boyunca Türklerin Ermeni Toplumu ile İlişkileri Sempozyumu.
- Cansever, T.,(1997). "İslamda Şehir ve Mimari", İstanbul.
- http://dergi.altinoluk.com/index.php?sayfa=yillar&MakaleNo=d202s044m1.(Erişim Tarihi: 15.11.2018). Cansever T., (2006). “İslâm’da Şehir ve Mimari”, İstanbul.
- Çelik, C., (2012)."İslam Şehri’nden Şehir İslamı’na: Tarihsel Tecrübeden Sosyolojik Pratiğe Şehrin Medeniyet Kodları"
- Es, M. ve Ateş, H. (2004) “Kent Yönetimi Ve Göç: Sorunlar Ve Çözüm Önerileri,” Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, Sayı: 48
- Gök, N., (2013). "İslâm Medeniyetinin Oluşum Devrinde İlk İslâm Şehirleri: Emevi ve Abbasi Örnekleri", 2. Milletlerarası Şehir Tarihi Yazarları Kongresi Bildiriler Kitabı, Konya.
- Gül, M., (2001)."İslam Şehrinin Doğuşu", Balıkesir Üniversitesi Sosyal BilimlerDergisi, 2001(6), 78-87.
- Güneş, F., (2013).“Kent Sosyolojisi”, Anadolu Üniversitesi Yayını,Ankara.
- Halaçoğlu, Y., (1995).“XIV-XVII. Yüzyıllarda Osmanlılarda Devlet Teşkilatı ve Sosyal Yapı”, Türk Tarih Kurumu Yay., Ankara.
- İnalcık, H., (1995). "Bir İslam Şehri",İslam Tetkikleri Dergisi, 1995 (C. IX), İstanbul. Keleş, R., (2010).“Kentleşme Politikası”, İmge Yayınevi, Ankara.
- Keleş, R., (2013), “Kentleşme Politikası”, İmge Yayınevi, Ankara.
- Niray, N., (2002). "Tarihsel Süreç İçinde Kentleşme Olgusu ve Muğla Örneği",Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi.
- Özcan, K., (2005).“Anadolu'da Selçuklu Dönemi Yerleşme Sistemi ve Kent Modelleri”, Doktora tezi, Konya.
- Özcan, K., (2006)."Anadolu’da Selçuklu Kentler Sistemi ve Mekânsal Kademelenme".Özkük, G.,(2014)."Mekânların Hafızasına Ahmet Hamdi Tampınar'ın Beş Şehir'inden Bakmak",Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 39.
- Türk Dil Kurumu(TDK), (2018),
- (http://tdk.gov.tr/index.php?option=com_bilimsanat&view=bilimsanat&kategoriget=ter im&kelimeget=kent&hngget=md ) (Erişim Tarihi: 23.11.2018).
- Uludağ, S., (2013).“İbn Haldun Hayatı Eserleri Fikirleri”,Harf Yayınları, Ankara.
- Yediyıldız, B., (1982). “Müessese ve Toplum Münasebetleri ÇerçevesindeXVIII. Asır Türk Toplumu ve Vakıf Müessesesi,” Vakıflar Dergisi, sayı:15.
- Yıldırım, A., (2004).“Kentleşme ve Kentleşme Sürecinde Göçün Suç Olgusu Üzerindeki
- Etkileri”,(Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Yılmaz, C., (1995). "İslam Şehirlerinin Fiziki Yapısı", Ankara.
- Valişov, Z., (2008).“Bir İslam Şehri Bakü”, (Kurulusundan XVI. Y.Y. Basına Kadar), Yüksek lisans tezi,
