Wattpad’de Kadınlık-Erkekliğin İzleklerini Sosyolojik Perspektifle Sürmek: Deli Divane Romanı Örneği
Author :
Abstract
İnsanlar var oldukları ilk andan itibaren hem bireysel anlamda duygularını paylaşabilmek hem de toplumsal yaşamlarını sürdürebilmek amacıyla iletişime gereksinim duymuşlardır. Bu iletişimin gerçekleşmesinde ise cinsiyet faktörü açısından farklı uygulamalar ve algılamalar söz konusu olmuştur. Biyolojik olarak tanımlanan kadın ve erkek cinsiyeti ise ataerkil yapının oluşturduğu rol ve kalıplar içerisinde ‘ideal kadınlık’ ve ‘ideal erkeklik’ biçiminde şekillenmiştir. Toplumsal yaşamda kültürlerin ve geleneklerin aktarımıyla zamanla oluşmuş rol kalıpları cinsiyetlerle özdeşleşerek kuşaktan kuşağa aktarılmıştır. Bu aktarımın temel aracı ise dildir. Toplumsal rollerin benimsenmesinde ya da kırılmasında edebi eserlerin rolü de oldukça büyüktür. Edebi eserler oluşturuldukları toplumların kültürüne, bilincine ve duygu dünyasına dair izler taşır ve zaman içerisinde kültürün değişimine ayak uydurarak şekillenir. Toplumsal değişime paralel olarak kadın hakları, kadının toplumda yer alması ve ona değer verilmesi, kısacası kadınla ilgili olan tüm konular Türk edebiyatında özellikle romanlarda tema olarak fazlaca işlenmiştir. Teknolojinin gelişmesiyle birlikte, internet ağlarına taşınmış olan bu edebi eserler yalnızca yazılı yayın olmaktan çıkmış ve tek tıkla ulaşılabilen uygulamalar haline gelmiştir. Kolay erişim sağlanmasının verdiği avantajla yaygınlığı günden güne artan bu uygulamalardan biri de gittikçe etki alanını genişleten Wattpad uygulamasıdır. Bu uygulamanın tanınırlığının artması ise herkes tarafından, her an ve her yerde ulaşılabilecekleri ücretsiz uygulama olmasından kaynaklanmaktadır. Aynı zamanda kişiler böylelikle yazılarını daha kolayca paylaşabilmekte ve akıllı telefonlarından bu şekilde kitap okuyabilmektedirler. Bu çalışmanın temel amacı dijital kitap platformu olan Wattpad uygulamasındaki çalışmalarda kadınlık ve erkeklik rollerinin nasıl yeniden üretildiğini analiz etmektir. Araştırmada nitel araştırma tekniklerinden biri olan içerik (anlatı) analizi kullanılarak hem yazılı şekilde yayınlanmış olan hem de Wattpad uygulamasında oldukça popüler olan ve Nehir Erdem tarafından kaleme alınan ‘Deli Divane’ adlı dijital kitapta temel karakterler tarafından kullanılan ifadeler bağlamında sosyolojik perspektifle irdelenmiştir.
Keywords
Abstract
From the moment they first existed, people needed communication in order to be able to share their feelings in an individual sense as well as to live their social lives. In the realization of this communication there were different practices and perceptions in terms of gender factor. The biologically defined gender of men and women is shaped in the form of ‘ideal femininity’ and ‘ideal masculinity’ within the roles and patterns formed by the patriarchal structure. Role patterns formed over time by the transfer of cultures and traditions in social life have been transferred from generation to generation by identifying with the Sexes. The basic tool of this transmission is language. The role of literary works in adopting or breaking social roles is also quite large. Literary works bear traces of the culture, consciousness and world of emotion of the societies in which they were created and are shaped by keeping pace with the change of culture over time. In parallel with the social change, women's rights, women's place in society and her appreciation, women's sexuality and all the issues related to women have been studied as themes in Turkish literature especially in novels. With the development of technology, these literary works that have moved to internet networks have ceased to be written publications and become one-click Applications. One of these applications is Wattpad, which is increasingly expanding its domain with the advantage of easy access. The increasing recognition of this application is due to the fact that it is a free application that can be reached by everyone, anytime and anywhere. At the same time, people can share their posts more easily and read books on their smartphones. The main purpose of this study is to analyze with sociological perspective how femininity and masculinity roles are reproduced in studies on Wattpad, a digital book platform. The research was examined in the context of the expressions used by the main characters in the digital book ‘Deli Divane’, which was published both in written form and written by River Erdem, which is very popular in Wattpad application, using content (narrative) analysis, one of the qualitative research techniques.
Keywords
- Akkaş, İ. ve Uyanık Z. (2016). “Kadına Yönelik Şiddet”, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE
- Akkaş, İ. ve Uyanık Z. (2016). “Kadına Yönelik Şiddet”, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi 6, ss.32-42.
- Alp, H. (2011). “Küreselleşme Sürecinde Medyadaki Dezenformasyon Ve Irak İşgali Örneği”, T.C. İstanbul Kültür Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
- Altındal, Y. (2006). “Kadının Siyasette Yer Almasında Erkeksileşme Tartışmaları”, Doğu Akdeniz Üniversitesi İkinci Uluslararası Kadın Araştırmaları Konferansı.
- Altındal, Y. (2007). “Kadınların Siyasete Katılımı Bağlamında Partilerin Kadın Kollarının SosyolojikAçıdan Değerlendirilmesi”, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Aydın.
- Altındal, Y. (2009). “Erkeksi Siyasetin ‘Erk’siz Dublörleri”, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 12, Sayı: 21, Haziran, ss. 351-367.
- Altındal, Y. (2019). Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Folkloru Yazıları, “Kapalı Kapılar Ardındaki Tayyörlü Kadınlar”, (Edt.: Doç. Dr. Mehmet Ali Yolcu), Paradigma Akademi Yayınları, Şubat, İstanbul.
- Anker, R. (1998). Genderandjobs: Sex Segregation of Occupations in The World, Geneva: International Labour Office.
- Atasever, M. (2018). “Türk Destanlarında Toplumsal Cinsiyet Algısı”, International Journal of Language Academy, Aralık.
- Balaman, F. (2012). “Lise Öğrencilerinin İnternet Ortamında KARATAŞ, A.. Sosyal Paylaşım Sitelerini Kullanım Amaçları ve Sosyal Paylaşım Unsurları”, Journal of Life Sciences, 1(1), ss. 497-504.
- Bilgin, R. (2016). “Geleneksel ve Modern Toplumda Kadın Bedeni ve Cinselliği”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 26, Sayı: 1, ss. 219-243, Elazığ.
- Butler, J. (2008). Cinsiyet Belası & Feminizm ve Kimliğin Altüst Edilmesi, (Çev. B. Ertür), Metis Yayınları, İstanbul.
- Connell, R. W. (1998). Toplumsal Cinsiyet ve İktidar, İstanbul, Ayrıntı Yayınları.Doğan, N. (2015). “Türkiye’de Bireyin İnşasında Edebi Bir Tür Olarak Romanın Rolü” Sosyoloji Divanı, Sayı.6, Temmuz-Aralık.
- Durkheim, E. (1985). Toplum bilimsel Yönetim Kuralları, İstanbul, Bilim/Felsefe/Sanat Yayınları.
- Ecevit, Y. (2003). “Toplumsal Cinsiyetle Yoksulluk İlişkisi Nasıl Kurulabilir? Bu İlişki Nasıl Çatışabilir?”, Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 25,4, ss. 83-88.
- Engin, Y. (2015). “Sosyal Medya Kullanıcılarında Dijital Kimlik Olgusu Ve Toplumsal Olaylar Bağlamında İncelenmesi” İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gazetecilik Anabilim Dalı.
- Goffman, E. (2004). Günlük Yaşamda Benliğin Sunumu, (Çev. Barış Cezar), Metis Yayınları, İstanbul.
- Günay-Erkol, Ç. (2011). “Osmanlı-Türk Romanından Çağdaş Türk Romanına Kadınlık: Değişim ve Dönüşüm”, Özyeğin Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Türkiyat Mecmuası, Cilt 21.
- Hartmann, H. (1992). “Marksizm’le Feminizmin Mutsuz Evliliği”, (Çev: G. Aygen), Kadının Görünmeyen Emeği Kadınlar, Editör: Doç. Dr. Mehmet Ali Yolcu, Pradigma Akademi, Çanakkale.
- Hooks, B. (2012). “Feminizm Herkes İçindir: Tutuklu Politika”, (Çev. Zeynep Demirsu, Onur Günay), BGST Yayınları, İstanbul.
- Kan, D. (2012). “Yeni Medya Aracı Bilgisayar Oyunlarında Toplumsal Cinsiyetin İnşası”.
- Kekeç, N. (2014). “Ahmet Mithat Efendide Mizahın Toplumsal Cinsiyeti”, Türk Edebiyatı Bölümü Yüksek Lisans Tezi, Bilkent Üniversitesi, Ankara.
- Kılıç, Ç. (2015). “Gündem Belirleme Kuramı Çerçevesinde Siyasal Karar Verme Sürecine Sosyal MedyaEtkisinin İncelenmesi”, (İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İletişim Anabilim Dalı Medya Ve İletişim Sistemleri Yüksek Lisans Programı), İstanbul.
- Küngerü, A. (2016). “Bir İfade Aracı Olarak Dijital Öykü Anlatımı” Abant Kültürel Araştırmalar Dergisi(AKAR), 2016 Cilt 1, Sayı 2, ss. 33-45. Maddeci Bir feminizm Üzerinde, Der: G. Savran, N. Tura, İstanbul, Kardelen Yayınları.
- Mora, N. (2008). “Medya ve kültürel kimlik”, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi. Oakley, A. (1972). Sex, Gender and Society, Temple Smith, London.
- Özgökbel Bilis, P. ve Çatalcalı, A. (2012). “Toplumsal Cinsiyet Stereotiplerinin Medyada Sunumu VePopüler Kadın Sanatçılar Örnekleminde “Kadın Star” Stereotipleri: Akşam-Hürriyet-Star Gazeteleri”, Erciyes İletişim, Cilt: 2, Sayı: 3, ss. 24-32, Ocak.
- Parla, J. (2011). “Tarihçem Kabusumdur! Kadın Romancılarda Rüya, Kabus, Oda, Yazı.”, Kadınlar Dile Düşünce, Der. Sibel Irzık ve Jale Parla, İletişim Yayınları, ss. 179-200.
- Phillips, A. (1995). Demokrasinin Cinsiyeti, İstanbul: Metis Yayınları. Psikoloji Yazıları, Cilt: 17, Sayı: 2, ss. 47-58.
- Poloma, M. M. (2007). Çağdaş Sosyoloji Kuramları (Çev.: Hayriye Erbaş), Eos Yayınevi, Ankara.
- Sakallı Uğurlu, N. (2002). “Çelişik Duygulu Cinsiyetçilik Ölçeği: Geçerlilik ve Güvenilirlik Örneği”.
- Sakallı Uğurlu, N. (2003). “Cinsiyetçilik: Kadınlara ve Erkeklere İlişkin Tutumlar ve Çelişik Duygulu Cinsiyetçilik Kuramı,” Türk Psikoloji Yazıları, Cilt: 6, Sayı: 11-12, ss.1-20.
- Sakallı Uğurlu, N. (2006). “Eşcinsellere İlişkin Tutumlar: Türkiye’de Yapılan Görgül Çalışmalar”, Türk Psikoloji Yazıları, Cilt: 9, Sayı: 17, ss. 53-69.
- Sakallı Uğurlu, N. (2008). “Erkeklere İlişkin Çelişik Duygular Ölçeği’nin Türkçe’ye Uyarlanması”, Türk Psikoloji Yazıları, Cilt: 11, Sayı: 21, Haziran, ss. 1-11.
- Sallan Gül, S. ve Altındal, Y. (2015). “Türkiye Siyasetinin Eril Anatomisi: 1 Kasım Seçimlerini KotaUygulamaları Üzerinden Yeniden Düşünmek”, Toplum ve Demokrasi Dergisi, 4 Seçim 1 Türkiye Sayısı, Editör: Yrd. Doç. Dr. Hakan Kiriş, Cilt: 9, Sayı: 19-20, ISSN:1307-4687, ss.51-71.
- Sallan Gül, S. ve Altındal, Y. (2018). Toplumsal Cinsiyet Sosyolojisi, “Toplumsal Cinsiyet, Siyaset ve İktidar İlişkisi”, Lisans Yayıncılık, İstanbul, ss. 257-283.
- Sancar-Üşür, S. (2000). “Siyasal Süreçlere Katılımda Kadın-Erkek Eşitliği”, Kadın-Erkek Eşitliğine Doğru Yürüyüş: Eğitim, Çalışma ve Siyaset, Der: M. Tan, S. Sancar ve Y. Ecevit, İstanbul: TÜSDAD.
- Şeker, A. (2017). “Türk Romanında Toplumsal Cinsiyet Açısından Kadın Temsillerine Yönelik Sosyolojik Bir Çözümleme”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt: 10, Sayı: 54, İstanbul.
- Yılmaz, S. (2018). “Toplumsal Cinsiyet Rollerinin Günlük Hayattaki Yansımaları: Çorum/Alaca Örneği”, İmgelem, Temmuz.
- Yücel, T. “Yaşar Kemal Günleri”, 21-22 Mayıs 1993, Edebiyatçılar Derneği, ss. 53-57.
- https://www.sabah.com.tr/gundem/2019/11/15/skandal-goruntulere-sorusturma-igrenc-kufur-ve- hakaretlere-sosyal-medyadan-tepki-yagiyor
