Author :
Abstract
Beluçlar İran, Pakistan ve Afganistan sınırları içerisinde yaşayan ve bağımsızlık için mücadele eden bir etnik gruptur. Beluç milliyetçiliği ve Beluç devleti kurma çabaları bugün, bu devletlerin güvenliğini tehdit eden unsurlardan biridir. İran’da ‘’Sistan-Belucistan’’ eyaletinde yaşayan Beluçlar, İran için ciddi anlamda problem teşkil etmektedir. Farklı topraklar arasında bölünen bu bölge, İran’ın toprak bütünlüğünü etkileyebilecek kapasiteye haizdir. Bugün 2.5 milyonun üzerinde nüfusa sahip olan İran Beluçları yeni kentsel bölgelerin ortaya çıkması ve onlarla ilişkili demografik, sosyal ve dilsel dönüşümlerin yaşanması gibi sosyo-ekonomik değişimlerle yüzleşmektedir. Beluç kimliğinin yansıması olan yoğun gurur duygusu, Beluçların kendilerini bir ‘etnik grup’ olarak nitelendirmesinin önüne geçmiş ve kendilerini toprak parçasına, kültüre, dile ve medeniyete sahip bir millet olarak nitelendirmelerine neden olmuştur. Dolayısıyla sorunu İran özelinde ekonomik, sosyolojik, kültürel yönleriyle derinlemesine incelemek gerekmektedir. Nitekim çok etnik kökenli bir yapıya sahip olan İran’da azınlıkların meşru hakları büyük ölçüde görmezden gelinmiş ve problem teşkil etmiştir. Çalışmanın nihai amacı Beluç karakteristiği özelinde İran’ın Beluç sorununu değerlendirmektir.
Keywords
Abstract
Baloch is an ethnic group that lives within the borders of Iran, Pakistan and Afghanistan and struggles for independence. Baloch nationalism and the efforts to establish the Baloch state today are one of the factors that threaten the security of these states. The Balochs living in the ‘Sistan-Belucistan’ state in Iran are a serious problem for Iran. Therefore, it is necessary to examine the issue in depth in terms of economic, sociological and cultural aspects of Iran. Divided between different territories, this region has the capacity to affect Iran's territorial integrity. As a matter of fact, the legitimate rights of minorities in Iran, which has a multi-ethnic structure, have been largely ignored and posed a problem. Today, with a population of over 2.5 million, the Iranian Baloches face socio-economic changes such as the emergence of new urban areas and the demographics, social and linguistic transformations associated with them. An intense sense of pride, which is a reflection of the identity of Baloch, prevented the Balochians from describing themselves as an ‘ethnic group’ and led them to describe themselves as a nation with a piece of land, culture, language and civilization. The final objective of the study is to evaluate Iran's Baloch problem in the characteristic of Baloch.
Keywords
- Atabay, Ü. (2019). ''ABD'nin Yeni Kürt Devleti Oyunu: Beluci Kürtler'',
- Atabay, Ü. (2019). ''ABD'nin Yeni Kürt Devleti Oyunu: Beluci Kürtler'', https://21yyte.org/tr/merkezler/bolgesel-arastirma-merkezleri/orta-dogu-ve-afrika-arastirmalari-
- merkezi/abd-nin-yeni-kurt-devleti-oyunu-beluci-kurtler (Erişim Tarihi: 9 Mayıs 2019).
- Atmaca, M. (2012). ''İran’daki Sünni Grupların Sosyal, Kültürel ve Dini Yapılanmaları ve Türkiye’nin BuGruplara Yönelik Politikaları'', Uzmanlık Tezi, Başbakanlık Yurtdışı Türkler ve Akrabalar Topluluklar Başkanlığı.
- BALOCH PEOPLE, http://balochpeople.org/ (Erişim Tarihi: 9 Mayıs 2019).
- ENCYCLOPEDIA BRITANNICA, https://www.britannica.com/topic/Balochi-language (Erişim Tarihi: 27 Nisan 2019).
- EROL, M. S., (2012). ''''Üçüncü İsrail'': Belucistan'', Milli Gazete.
- Hashmi, R. S., (2015). ''Baloch Ethnicity: An analysis of the issue and conflict with state Rehana'', JRSP, 52(1): 57-84.
- Hoshang, N. (2015). ''Sunni Militants in Iran: Activities, Ideological Sources and Political Strategies'', International Research Journal of Social Sciences, 4(3): 79-87.
- INTERNATIONAL FEDERATION FOR HUMAN RIGHTS. (2010). The Hidden Side of Iran: Discrimination against ethnic and religious minorities, (Erişim Tarihi: Mayıs 9, 2019).
- Javaid, U. & Jahangir, J. (2015). ''Balochistan: A Key Factor in Global Politics''. South Asian Studies, 30(2): 91-105.
- Kazemzadeh, A. & Hessari, F.A. (2009). ''A case study of sustainable development in the Sistan- Balochistan province of Iran'', Tahran: Materials and Energy Research Center.
- Kokaıslova, P. (2012). ''Ethnic Identity of The Baloch People''. Central Asia and The Caucasus, 13(3): 45- 55.
- Manzoor, A. & Khan, G. (2017). ''The History of Baloch and Balochistan: A Critical Appraisal'', South Asian Studies, 32(1): 39-52.
- Mazhar, M. S., Javaid, U. (2012). ''Balochistan (From Strategic Significance to US Involvement)'', Journal of Political Studies, 19(1): 113-127.
- Nematiniya, A.; Karimzadeh, B. & Karimzadeh, B. (2013). ''Development and Modernity in Balochistan,Iran: A Sociological Analysis of Distinct Identity''. Radix International Journal of Research in Social Sciences, 2(8).
- Özkartal, F. (2016). ''İran'ın Terör Sorunu: Cundullah'', https://www.ilimvemedeniyet.com/iranin-teror- sorunu-cundullah.html (Erişim Tarihi: 10 Mayıs 2019).
- Rehman, Z.U. (2014). ''The Baluch insurgency: linking Iran to Pakistan'', NOREF Report.REVOLY, ‘’Baloch People’’, https://www.revolvy.com/page/Baloch-people (Erişim Tarihi: 27 Nisan 2019).
- Robertson, B. (2015). ''National Fabric Iran's Ethnic Minority''. Small Media.
- Saraçlı, M. (2011). ''İran'da Azınlıklar'', (Ed. Türel Yılmaz), Ortadoğu Siyasetinde İran, Barış Kitap, Ankara.
- SHODHGANGA. ''The Future of Baloch Politics Under The Islamic Republic of Iran'',https://shodhganga.inflibnet.ac.in/bitstream/10603/3809/13/13_chapter%206.pdf (Erişim Tarihi: 10 MayısSHODHGANGA. ''The Socio-Economic Profile of The Baloch in Iran'',http://shodhganga.inflibnet.ac.in/jspui/bitstream/10603/151498/11/08_chapter%202.pdf (Erişim Tarihi: 3 Mayıs 2019).
- Qureshi, M. N., https://islamansiklopedisi.org.tr/belucistan (Erişim Tarihi: 30 Nisan 2019).
- Temizel, A. (2016). ''İran’da Hayatın Zorlaştığı Yer: Sistan ve Beluçistan'', İRAMhttps://iramcenter.org/iran-da-hayatin-zorlastigi-yer-sistan-ve-belucistan/ (Erişim Tarihi: 7 Mayıs 2019).
- Tüysüzoğlu, G. (2011). ''Toplumsal Kimliğe Dayalı Güvenlikleştirmelerin Siyasal Sorunlar Bağlamında İrdelenmesi: Belucistan Örneği'', Güvenlik Stratejileri Dergisi, (21): 39-87.
- Tüysüzoğlu, G. (2013). ''Kürt ve Beluci Ulusçuluklarının Benzeşen ve Ayrışan Yönleri'', Ortadoğu Yıllığı. Yeğin, A. (2013). ''İran Siyasetini Anlama Kılavuzu'', SETA, Ankara.
- Zainudini, M. A., Marriot, M.J., Mirjat, M.S. & Chandio, A.S. (2011). ''Establishing Intensity DurationFrequency Curves For Sistan and Balochistan Provinces of Iran'', Pak. J. Agri., Agril. Engg., Vet. Sci.,Zambelis, C. (2006). ''Violence and Rebellion in Iranian Balochistan. 4. Terrorism Monitor'',https://jamestown.org/program/violence-and-rebellion-in-iranian-balochistan/ (Erişim Tarihi: 7 Mayıs
