Author :
Abstract
Şeyh Osman Avnî Rûhâvî, Kâdiriyye yolunda Hâlisiyye şubesinin mürşîdidir. Hâlisiyye, Kâdiriyye yolunun şubeleri içinde önemli bir şubedir. Hâlisiyye şubesi, Kerkûk’te 1787-1858 yılları arasında yaşayan Abdurrahmân Hâlis Kerkûkî tarafından tesis edilmiştir. Dede Osman Avnî Baba, Abdurrahmân Hâlis Kerkûkî’nin ve Kâdiriyye tarîkatının en meşhûr halîfesidir. Urfa şehrinde yaşamış, 70 yıl boyunca insanları irşâd etmiştir. Dede Osman Avni Baba'nın yazılı bir eseri bulunamamıştır. Bununla beraber, dînî ilimleri tahsîl ettiği ve Dergâh’ta bu ilimleri öğrettiği, vakfedilmiş kitaplarından anlaşılmaktadır. Dede Osman Avni Baba, bütün hayatını, insanları irşâda ve Allahu Teâla'nın zikrine harcamıştır. Pek çok Allah dostu yetiştirerek, tasavvufun Anadolu'ya giriş kapısı olmuştur. Kâdiriyye yolunun en kuvvetli şubelerini kendisinde toplayan bu büyük mütefekkir, Kâdiriyye silsilesinde, yaşadığı çağa ışık tutan, önemli bir halkadır. İbâdet, zikir, kerâmet, Dede Osman Avni Baba’nın sır olarak kalmış biyografisinin, günümüze kadar ulaşabilen ana metnini teşkil eder. Dede Osman Avni Baba’nın en büyük halîfesi, Hâlisiyye kolunun berrak nehrinden gelen feyz-i ilâhîyi, Anadolu insanının kalbine taşıyan Ömer Hüdâyî’dir. Halisiyye kolu, gerçek mânâda, Dede Osman Avni Baba ile Anadolu'ya girmiş, Hacı Ömer Hüdâyî Baba ile Anadolu'da yayılmıştır.
Keywords
Abstract
Sheikh Osman Avnî Rûhâvî is the murshid of Khalisiyya branch of Kadiriyya. Khalisiyya branch is the great and important branch among the Kadiriyya branches. Khalisiyya branch was founded by Abdurrahman Khalis Kerkuki in Kerkuk. He lived between 1787-1858. Dede Osman Avnî Baba is the greatest and most famous caliph of Abdurrahman Khalis Kerkuki and Kadiriyya. He lived Urfa city and educated the people over 70 years. A written work that belongs to him could not found. However, It is understood from his foundation books that he collected the religious sciences and taught them in the Dergâh. He spent his whole life for educating people and the remembrance of Allahu Teâla. He was the gateway of the mysticism to Anatolia by educating many God-friendly people. This great schoolar, who has gathered the strongest branches of Kadiriyya, has illuminated his age and he has been an important ring in Kadiriyya chain. Worship, dhikr, miracle constitute the main text of his secret biography which can reach up to the present day. The greatest caliph of Dede Osman Avnî Baba is Ömer Hudâyî who brings divine love to the Anatolian people’s hearts, from the clear river of the khalisiyya branch. Khalisiyya branch, in fact, entered the Anatolia by Dede Osman Avni Baba and spreaded in Anatolia by Hacı Ömer Hüdâyî Baba.
Keywords
- Dımeşkî, Abdülmecid bin Tâhâ (1971). İthâfu’l-Ekâbir Sîretü ve Menâkıbu’l-İmam Muhyiddîn Abdulkâdir el-Geylânî el-Hasenî el-Hüseynî. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye.
- Güler, G. (2014). Urfa Dede Avnî Hezîresindeki Târihî Mezar Taşları, Sûfî Araştırmaları, Sayı 9.
- Hilmî, M. (2007). Risâle-i Hüdâiyye, nşr. S. Ateş. İstanbul: Yeni Ufuklar Neşriyat.
- Îzûlî, Muhammed Emîn (1909). İcâzetnâme, (Elâzığ Kövenk Hacı Ömer Hüdâyî Baba Külliyesinde). Kanadıkırık, İ. (2005). 260 Numaralı Hısn-ı Mansûr (Adıyaman) Kadı Sicillerinin 1.-122.
- Karakaş, M. (1996). Şanlıurfa Evliyâ ve Âlimleri. Şanlıurfa: Şanlıurfa Belediyesi Kültür Yayınları. Karsî, M. Ö. (1399). İcâzetnâme, İsa Çelik Arşivi.
- Kurtoğlu, M. (2015). Şair Sakıb Efendi Hayatı, Vakfiyesi ve Vakfettiği Kitaplar. Vakıflar Dergisi, 35: 107- 154.
- Kurtoğlu, M., Karakeçili, E. (2015). Urfa’da Vakıf Kitaplar Üzerine Bir Değerlendirme. Vakıflar Dergisi, 43: 119-147.
- Necâtî, Ö. (1985a). Kitabu’l-Meârif fî Şerh-i Mesnevî-i Şerîf Tercümesi, Ankara. Necâtî, Ö. (1985b). Haydârizâde İbrâhim’in Bir Makalesi, Ankara.
- Necâtî, Ö. (2000a). Eş-Şeyh es-Seyyid Dede Osman Avnî Baba Rûhâvî (k.s.), Ankara. Necâtî, Ö. (2000b). Behcetü’l-Esrâr Tercümesi Metni, Ankara.
- Öğüt, M. H. (2016). Hacı Mustafa Hayri Baba, İstanbul: Mega Basım Yayın.
- Şâhiner, N. (1995). Gâziantep’in Yokedilen Câmileri, İstanbul: Şehîd Kâmil Belediyesi Kültür Müdürlüğü Yayınları.
- (Mehmet Kurtoğlu, Enver Karakeçili, Urfa’da Vakıf Kitaplar Üzerine Bir Değerlendirme, (Vakıflar Dergisi 43 - Haziran 2015), 141).
- (Öğüt, M. H. (2016). Hacı Mustafa Hayri Baba. İstanbul: Mega Basım Yayın.).Şekil 10. Dede Osman Avnî Rûhâvî’nin Hâlisiyye Ekolünde Mürşîdi’nin Abdurrahman Hâlis Kerkûkî, diğer bir ekolde Eyyûb Urfevî olduğunu belirten Elyazması Silsilenâmenin Sadeleştirilmiş Hâli (Ömer Necâtî Arşivinden).
- Şekil 12. Hacı Mustafa Hayri Baba’nın Tâcı_1 (Öğüt, M. H. (2016). Hacı Mustafa Hayri Baba. İstanbul: Mega Basım Yayın).
- Şekil 13. Hacı Mustafa Hayri Baba’nın Tâcı_2 (Öğüt, M. H. (2016). Hacı Mustafa Hayri Baba. İstanbul: Mega Basım
