Author :
Abstract
Azerbaycan toprakları stratejik konumu sebebiyle tarih boyunca sık sık etno-demografik değişikliklere maruz kalmıştır. Bunda jeopolitik konumunun da etkisi büyüktür. Kimmerler ve Sakalar gibi kadim milletlerin yaşadığı bir coğrafya olması bu konumunun eski devirlere kadar uzandığının kanıtıdır. Bölgenin güçlü devletleri bu konumu sebebiyle gerek işgal etmek gerekse kendilerine tabi kılmak suretiyle bölgede egemenlik kurmaya çalışmışlardır. Bu durum bölgenin demografik yapısına da etki etmiştir. Özellikle de XIX. asırdan itibaren bölgenin etnik yapısı planlı bir şekilde değişime tabi tutulmuştur. Bu değişimin tarihsel süreklilik içerisinde takibinin yapılarak ortaya konulması bölgenin gelecekte ne gibi olaylara gebe olduğunu göstermek açısından önem arz etmektedir. Bu nedenle Azerbaycan’ı ve onun sürgit problemlerini anlamada etnografik bir incelemenin gerekliliği ve faydası ortadadır. Bu makalede bugünkü Azerbaycan’ı oluşturan etnik gruplar (daha çok son iki asırlık) tarihi süreçleriyle birlikte ele alınmaya çalışılmıştır.
Keywords
Abstract
Due to its strategic location, Azerbaijani territories have been subject to ethno-demographic changes throughout history. The geopolitical position has a great effect on this. The fact that it is a geography where ancient nations such as Cimmerians and Sakas lived, proves that this position dates back to ancient times. The strong states of the region have tried to establish sovereignty in the region by occupying them or subjecting them. This situation also affected the demographic structure of the region. Especially since the 19th century, the ethnic structure of the region has been subject to a planned change. Following this change in historical continuity is important to show what kind of events the region is pregnant in the future. For this reason, the necessity and benefit of an ethnographic study is clear in understanding Azerbaijan and its problems. In this article, the ethnic groups that make up Azerbaijan today are tried to be discussed with their historical processes (mostly the last two centuries).
Keywords
- AĞAOĞLU, Elnur, “Azerbaycan’ın Etnik ve Demografik Yapısı”, Türkler, XIX, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara 2002.
- AKINER, Shirin, Sovyet Müslümanları, İnsan Yayınları, İstanbul 1995.
- AVŞAR, Zakir ve dğr., “Eski Sovyetler Birliği’ndeki Türk Uluslarının 21. Yüzyılın İlk Çeyreğindeki Görünümü”, Türkiye Günlüğü, sayı:25, Kış 1993.
- GASIMOV, Musa, “Azerbaycan Cumhuriyeti”, (çev. Sadık Sadıkov), Türkler, XIX, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara 2002.
- ÖZCAN, Nuri, “Azerbaycan”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi(DİA), IV, İstanbul 1991,
- SAFAROV, Rafik Firuzoğlu, “Batı Azerbaycan”, Türkler, XIX, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara 2002.
- SARAY, Mehmet, Yeni Türk Cumhuriyetleri Tarihi, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1999.
- TOGAN, A.Zeki Velidi, “Azerbaycan”, İslam Ansiklopedisi(İA), II, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul 1970.
