Author :
Abstract
İnsanlık tarihinde farklı din, dil ve kültürlere ait eserlerin tercümesi faaliyetinin yapıldığı dönemlerin başında Abbasiler devri gelmektedir. Abbasîler döneminde kurulan Beytü’l-Hikme marifetiyle bu çalışmalar etkin bir şekilde gerçekleştirilmiştir. Eski Cündişapur Akademisi örnek alınarak kurulduğu söylenen bu müessese, günün şartlarına göre oldukça gelişmiş bir yapı arz ediyordu. Oldukça geniş kütüphanesi yanında istinsah, telif ve tercüme faaliyetleri için, hatta okuyucular için ayrı mekânlar ihtiva ediyordu. Bu müessese, aynı zamanda ilmî meselelerin müzakere ve münakaşa edildiği bir ortamdı. Özellikle el-Me’mun döneminde her hafta düzenli olarak yapılan ilmî toplantılarda her türlü fikir ve görüş “rahatlıkla” tartışılabiliyordu. Yunanca, Süryanice, Farsça, Koptça, Hintçe... gibi dillerden çevrilen kitapların etkisi bu dönem ve sonrasında birçok alanda varlığını hissettirmiştir. Bu makalede İslam düşüncesinin oluşmasında, İslam coğrafyasında bilimlerin gelişip, yayılmasında çok önemli yeri olan, özellikle de 8.yy ortalarıyla 10. yy sonları arasındaki dönemi kapsayan Abbasi dönemi çeviri faaliyetleri ele alınmıştır.
Keywords
Abstract
Abbasids Era is one of the primary periods in the human history that translation activities towards different religions, languages and cultures were conducted. By means of Beytü’l-Hikme which was established in the Abbasids Period, these studies could be carried out efficiently. This institution which was established by taking the former Cündişapur Academy as an example had a considerably advanced structure. Besides its extensive library, it involved various spaces for the activities as copying, writing and translation activities, and it even involved various spaces for readers. This institution was also an environment where scientific issues were discussed and debated. Particularly, in the period of al-Me’mun, all kinds of ideas and opinions could be discussed “conveniently” in the scientific meetings which were carried out regularly per week. The impact of the books that were translated from the languages as Greek, Syriac, Persian, Coptic, Indian and so on have been felt in various fields in this period and afterwards. In this article, Abbasids Era translation activities which covered the period particularly between the mid-8th century and end of the 10th c century and have had a significant impact in terms of the emergence of the idea of İslam and evolvement of sciences in the region of İslam.
Keywords
- Akreş, H. (2016). Arapça yazı diline geçen türkçe sözcükler. The Islamic University College Journal, 41(2),
- Akreş, H. (2016). Arapça yazı diline geçen türkçe sözcükler. The Islamic University College Journal, 41(2), 17-29
- Aydınlı, Osman, Süryani Bilginlerin Çeviri Faaliyeti ve Mutezili Düşünceye Etkisi, Hitit İlahiyat Fakültesi Dergisi c.6, sayı 11, 2007.
- Dağbaşı, Gürkan, Abbasi Dönemi Çeviri Faaliyetleri, 178 • Eskiyeni 27 /Güz 2013.Demirci, Mustafa, Beytü’l-Hikme : Kuruluşu, İşleyişi ve Etkileri, İstanbul, 1995. Al-Endelusi, Said, Tabakatu’l Umem, Ed. : L.Cheikho, Beyrut, 1912.
- Al-Hûlî, Emîn. 2006. Arap-İslam Kültüründe Yenilikçi Yaklaşımlar. Emrullah İşler-Mehmet Hakkı Suçin (Çev.). Ankara: Kitâbiyât.
- Erdem, Gazi, Yunanca İslam Kültür Tarihinin İlk İlimler Akademisi: Beytü’l-Hikme, Dini Araştırmalar, Ocak - Haziran 2013, Cilt : 16, Sayı : 42, ss. 57- 77
- Gutas, Dimitri, Yunanca Düşünce Arapça Kültür, Bağdat’ta Yunanca-Arapça Çeviri Hareketi ve Erken Abbasi Toplumu, çev.Lütfi Şimşek, İstanbul, 2011.
- Hudari, Muhammed, Tarihu Umemi’l İslamiyye, Devletu’l Abbasiyye, C.III, Kahire, 1970.
- İbn Cülcül, Ebu Davud Süleyman b. Hasan (1955). Tabakatü’l-Etıbba ve’lHukema (Thk. Fuad Seyyid). Kahire: Matbaatü Ma’hedi’l İlmi.
- İbn Nedim, Muhammed b. Ebi Yakub (1988). Kitabu’l-Fihrist. Beyrut: Daru’l Mesirah.
- Karlıağa, Bekir, İslamda Tercüme Hareketleri, II.Uluslararası İslam Düşüncesi Konferansı, İstanbul 1997. Karlıağa, Bekir, İslam Düşüncesinin Batı Düşüncesine Etkileri, İstanbul 2004.
- Öztürk, Levent (1998). İslam Toplumunda Hıristiyanlar. İstanbul: İz Yay.
- Suçin, Mehmet Hakkı. 2007. Öteki Dilde Var Olmak. İstanbul: Multilingual Yayınları. Suçin, M. Hakkı, Dünden Bugüne Arapçaya Çevirinin Serüveni, Ankara, 2012.
- Tanrıverdi, Eyüp, Yunanca-Arapça Çeviri Sürecinde Harran Okulu, I.Uluslararası Katılımlı Bilim, Din ve Felsefe Tarihinde Harran Okulu Sempozyumu, Şanlıurfa, 2006.
