ORTAOKUL 5. SINIF TÜRKÇE DERS KİTABINDA YER ALAN OKUMA METİNLERİNİN SÖZ VARLIĞI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME
Author :
Abstract
Bu araştırma, Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulunun onayıyla 2017-2018 Eğitim-Öğretim Yılı’nda ortaokul 5.sınıf öğrencilerine okutulan Türkçe Ders Kitabı (MEB, 2017a) içerisindeki 31 okuma metninin söz varlığı ögelerini belirlemeyi amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda “Okuma metinleri farklı ve toplam söz varlığı unsuru, deyim, ikileme, özel isim, ilişki sözü, kalıplaşmış söz ve atasözleri bakımından nasıl bir niceliğe sahiptir?” sorusuna cevap aranmıştır. Nitel araştırma yönteminin kullanıldığı çalışmada, belgesel (doküman metodu) tarama metodu kullanılmış; okuma metinlerinden elde edilen verilerin analizinde içerik analizi tekniğine başvurulmuştur. Metinlerin söz varlığı ögeleri deyim, ikileme, özel isim, ilişki sözü, kalıplaşmış söz ve atasözleri başlıkları altında sıralandıktan sonra her kategorideki sözcüklerin ayrı ayrı sıklık listeleri hazırlanmıştır. Araştırma sonunda 5.sınıf Türkçe ders kitabında toplam 12.235, farklı 3.076 söz varlığı unsuru tespit edilmiş; kitabın deyim kullanımı açısında zengin olduğu ancak atasözü, ilişki sözü, kalıplaşmış söz ve ikileme yönünden zayıf içerikte hazırlandığı belirlenmiştir.
Keywords
Abstract
This research aims to determine the vocabulary of 31 reading texts in the Turkish Textbook (MEB, 2017a) which is schooled to the 5th grade students in the 2017-2018 academic year with the approval of the Board of Education and Discipline of the Ministry of National Education. For this purpose, the answer to the question “What kind of qualities does reading texts have in terms of different and total vocabulary elements, idioms, reduplication, proper nouns, relation words, stereotyped words and proverbs?” was sought. In the study where qualitative research method was employed, documentary (document method) and scanning method were used and content analysis technique was applied in the analysis of data obtained from reading texts. Vocabulary elements of the texts are listed under the headings of idioms, reduplications, proper nouns, relation words, stereotyped words and proverbs, and the frequency lists of the words in each category have been prepared separately. At the end of the research, a total of 12,235 words and 3,076 vocabularies were identified in the 5th grade Turkish Textbook and it was determined that the book was rich in terms of idioms, but it was prepared in weak content in terms of proverbs, relation words, stereotyped words and reduplications.
Keywords
- Aksan, D. (2006). Anlambilim. Ankara: Engin Yayınevi.
- Aksan, D. (2006). Anlambilim. Ankara: Engin Yayınevi.
- Aksan, D. (2007). Her yönüyle dil ana çizgileriyle dilbilim. 3. Cilt. Ankara: TDK Yayınları. Aksan, D. (2014). Anadilimizin söz denizinde. Ankara: Bilgi Yayınevi.
- Aksan, D. (2015). Türkçenin sözvarlığı. Ankara: Bilgi Yayınevi.
- Aksoy, Ö. A. (1988). Atasözleri ve deyimler sözlüğü 1-2. İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
- Apaydın, N. (2010). 6. sınıf Türkçe ders kitaplarının söz varlığı açısından incelenmesi. YayımlanmamışYüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.Arslan-Kutlu, Hilal. (2006). MEB ilköğretim 6, 7. ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan metinlerin sözvarlığı açısından değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Baş, B. (2006). 1985-2005 yılları arasında çocuk edebiyatı sahasında yazılmış tahkiyeli metinlerin söz varlığıüzerine bir araştırma. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Baş, B. ve Karadağ, Ö. (2012). Söz varlığı üzerine yurt dışında ve Türkiye’de yapılan temel araştırmalar. Millî Eğitim, 193, 81-105.
- Bilgin, N. (2006). Sosyal bilimlerde içerik analizi teknikler ve örnek çalışmalar. Ankara: Siyasal Kitabevi.
- Çelik, A. (2015). Ortaokul Türkçe ders kitaplarının söz varlığı üzerine art zamanlı bir inceleme 1947 tarihliTürkçe I ve MEB 2014 Türkçe 6 ders kitapları örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mevlana Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
- Çotuksöken, Y. (2004). Türkçe atasözleri ve deyimler sözlüğü. İstanbul: Toroslu Kitaplığı.
- Daharlı, G. (2012). 5. sınıf Türkçe ders kitaplarının söz varlığı açısından incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
- Demir, C. (2006). Türkçe/edebiyat eğitimi ve kişisel kelime serveti. Millî Eğitim, 169, 207-226.
- Demir, C. (2016). Türkçe eğitim-öğretim programları ve kişisel söz varlığı. Millî Eğitim, 210, 141-161.
- Eğilmez, İ. (2010). İlköğretim Türkçe ders kitaplarındaki söz varlığının ilköğretim dördüncü sınıföğrencilerinin yazılı anlatımlarına aktarımı. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
- Gökçe, B. (2008). Gülten Dayıoğlu’nun çocuk öykülerinde değer eğitimi ve öykülerin Türkçeye katkısı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya.
- Gökdayı, H. (2008). Türkçede kalıp sözler. Bilig, 44, 89-110.
- Gündoğdu, A. E. (2012). Türk çocuk yazınında söz varlığı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Mersin.
- Hatipoğlu, V. (1981). Türk dilinde ikileme. Ankara: TDK Yayınları.
- Karadağ, Ö. (2005). İlköğretim ı. kademe öğrencilerinin kelime hazinesi üzerine bir araştırma.Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.Karasar, N. (2017). Bilimsel araştırma yöntemi. (32. Basım). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.Karatay, H. (2007). Türkçe dersi kitaplarında kelime çalışmaları. Millî Eğitim, 173, 50-66.
- Katı, Y. (2015). Yavuz Bahadıroğlu’nun çocuk hikâyelerinde değerler eğitimi ve söz varlığı.Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.Kaya, E. (2008). İlköğretim ıı. kademe ders kitaplarında söz varlığı incelemesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
- Keklik, S. (2015). Atasözlerinin öğretimine ilişkin bir öneri: atasözlerinin anlamlarına göre derecelendirilmesi. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (12), 32-48.
- Korkmaz, Z. (2003). Gramer terimleri sözlüğü. Ankara: TDK Yayınları.Kurudayıoğlu, M. (2005). İlköğretim ıı. kademe öğrencilerinin kelime hazinesi üzerine bir araştırma.MEB. (2006). Talim ve terbiye kurulu başkanlığı ilköğretim Türkçe dersi (6, 7, 8. sınıflar) öğretim programı. Ankara: MEB Yayınevi.
- MEB. (2015). Talim ve terbiye kurulu başkanlığı Türkçe dersi (1- 8. Sınıflar) öğretim programı. Ankara: MEB Yayınevi.
- MEB, (2017a), Ortaokul Türkçe 5 Ders Kitabı (Ed. Elif Aktaş, Bora Bayram), MEB Yayınları.
- MEB. (2017b). Talim ve terbiye kurulu başkanlığı Türkçe dersi (1- 8. Sınıflar) öğretim programı. Ankara:Mert, E. (2009). Türkçenin söz varlığı açısından Eflatun Cem Güney’in derleyip yazdığı masallar. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Öz, G. (2012). İlköğretim sekizinci sınıf Türkçe ders kitaplarının söz varlığı bakımından incelenmesi.Özer, M. (2005). İlköğretim 6. sınıf Türkçe ders kitaplarının kelime serveti bakımından değerlendirilmesi.Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
- Sever, S. (1997). Türkçe öğretimi ve tam öğrenme. Ankara: Anı Yayıncılık.
- Şen, E. (2009). 1980’den günümüze çocuk edebiyatı alanında yazılmış yerli çocuk tiyatrosu metinlerinin sözvarlığı üzerine bir inceleme. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Van.
- Temur, T. (2006). İlköğretim 4 ve 5. sınıf öğrencilerinin yazı dilindeki kelime hazinelerinin bazı değişkenleraçısından incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Türkçe Sözlük (2005). Ankara: TDK Yayınları.
- Uludağ, Ç. (2010). 7. sınıf Türkçe ders kitaplarının söz varlığı açısından incelenmesi. YayımlanmamışYalçın, S. K. (2005). İlköğretim 1. ve 5. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki sözvarlığı unsurlarının eğitselaçıdan değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
- Yiğit, A. (2011). Millî eğitim bakanlığı ilköğretim 8. sınıf türkçe ders kitabındaki (2009) metinlerin kelimeserveti açısından incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
- Yurtbaşı, M. (2012). Sınıflandırılmış atasözleri sözlüğü. İstanbul: Excellence Publishing.Yurtbaşı, M. (2013). Sınıflandırılmış deyimler sözlüğü. İstanbul: Excellence Publishing.
