Author :
Abstract
Kazak halkı tarih boyunca İslam dinine ciddi bir şekilde bağlı olarak yaşamışlardır. İslama olan ilgi ve teveccühlerini hayatın her alanında, gerek edebiyatı gerekse tarihi ve kültüründe görmek mümkündür. Sovyet ideolojisi hâkim olana kadar Kazaklarda din, onların dünya görüşü ve kültürünün ayrılmaz bir parçası olmuştur. Bilindiği gibi Kazak halkı için XX. yüzyıl hayati önem taşıyan bir süreç olmuştur. Kazak halkı varlığını yitirmemesi ve hayatta kalabilmesi için güç sarfetmiş var gücüyle bu uğurda mücadele etmiştir. Makalede öncelikle Kazak jırları ve ozanları hakkında bilgi verilecek ve Kazak hanlığı dönemindeki şiir ve jırşılık geleneğinin İslam ile ilişkisi hakkında kısaca bahsedilecektir. Kazak halkının Hz. Peygambere olan sevgisi şiir ve jırlardan örnek gösterilerek sunulacak ve jırşıların eserlerindeki iman, ibadet ve ahlak konularına ilişkin görüşlerine yer verilecektir. Bunun yanı sıra Kazak toplumundaki İslami uygulamaların Hanefilik-Maturidilik çizgisinde şekillendiği üzerinde durulacaktır. Kazak din düşünürleri ve ozanların eserlerindeki İslami motifler tespit edilmeye çalışılacaktır. Makale “Orta Asyadaki Hanefi Gelenek ve Kazak Maneviyatının Temelleri” projesi kapsamında hazırlanmıştır.
Keywords
Abstract
Kazakh people have lived throughout the history are very committed to Islam. It is possible to see Islamic interest and enthusiasm in every area of life, in literature, history and culture. Until Soviet ideology is a judge, religion in Kazakhs has become an integral part of their worldview and culture. As is known, for Kazakh people XX. century was a vital process. Kazakh people have power to not lose their existence and to survive and has struggled with this power. Firtsly in the article will be given the information about Kazakh jırs and poets and the relationship between the jırşılık tradition and Islam during Kazakh khan period. It will be given the information about Kazakh people 's love of prophet, will be presented with examples from poems and jirs, and opinions poets on the subjects of faith, worship and morality. In addition, it will be emphasized that the Islamic practices in Kazakh society are shaped in the Hanefism-Maturidism line. Kazakh religious thinkers and poets of Islamic motifs will be tried to be identified. The article was prepared within the scope of the project "Hanafi Tradition in Central Asia and the Basics of Kazakh Spirituality".
Keywords
- Azibayeva B. (2002) Babalar Sözi I. Astana.
- Azibayeva B. (2002) Babalar Sözi I. Astana.
- Babatayulı D. (1984). Bes Gasır Jırlaydı. Almatı: JazuşiBabatayulı D. (2006). On Gasır Jırlaydı. Almatı: Dauır.
- Basilov V.N., Karmışeva J. (1997). İslam u Kazahov. Moskva.İsmailov O. (1996). Babalar Sözi- Danalık Közi 106. Almatı.Kudaybergenulı J. (2002). Sayragan Bakta Bulbulday 13 . (oluşturan: Tınışbek D., Tuyakbayev G.) Taraz. Magauin M., Baydildayev M. (1991). Ay Zaman-ay, zaman-ay I-II. Almatı.
- Malov. B. (1999). Bayraş kitabı. O Tatarah, Yevreyah i Drugih Narodah v Rossiyskoy İmperii, Kazan. Mirzahmetov. M. (1992). Muhtar Avezov Jane Abaytanu Problemaları. Almatı: Gılım.
- Nauşanbayulı N. (1997) Alaş. (oluşturan Şayahmet А.), Kostanay.
- Nısanali. A. (1992). Üç Peygamber. Almatı: Dauir 1992.
- Oteniyazuli S. (1994). “Kazakstannin XIX Gasirdagi Hal Ahuali”. Kazak Tarihi № 1. Almatı.
- Şortanbay K. (1993). Tolgaular, Aytıstar, Dastan 43 b. (oluşturan: Madibayeva K., Junistegi K). Almatı. Tilepov J. (2001). Tarih jane Adebiyet. Almatı.
- Tolibayev K. (2000). Babadan Kalgan Bar Baylık. Almatı.
- Zimanov S., Oserov N. (1998). Kazak Adet Gurip Zandarina Şarigattin Aseri. Almatı.
