ÖRGÜT KÜLTÜRÜNÜN ÖRGÜTSEL VATANDAŞLIK DAVRANIŞI ÜZERİNDEKİ ETKİLERİNİ BELİRLEMEYE YÖNELİK GÖRGÜL BİR ARAŞTIRMA
Author :
Abstract
Örgütlerde tutum, inanç, değer, davranış, algılamalar ve alışkanlıklar ile oluşan sisteme örgüt kültürü denir. Örgüt kültürü, işgörenlerin örgütte sergiledikleri tutum ve davranışlara yön verme konusunda önemli bir rol oynar. Örgütsel vatandaşlık davranışı ise, işgörenlerin görev tanımı dışındaki işleri, ücret, ödül gibi herhangi bir araç olmadan gönüllülük esası ile yürütmesidir. İşgörenlerin, katılım, sadakat, yardımseverlik, itaat, kendini geliştirme, takım çalışması, sorumluluk duygusunun gelişmesi, olumlu tutum geliştirme gibi örgütsel vatandaşlık davranışlarını sergilemeleri için, örgüt kültürünün bu davranışları sergilemeye elverişli olması gerekmektedir. Bu çalışmanın temel amacı, çalışanların sergiledikleri örgütsel vatandaşlık davranışları ile işletmelerde oluşan örgüt kültürü arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır. Bu amaçla, dört ve beş yıldızlı konaklama işletmelerinde çalışan toplam 403 işgörene anket uygulanmıştır. Araştırma sonucunda, örgüt kültürünün işgörenlerin örgütsel vatandaşlık davranışları üzerinde etkili olduğu ve bu durumun örgütün verimliliğine olumlu katkı sağladığı ortaya çıkmıştır.
Keywords
Abstract
Organizational attitudes, beliefs, values, behaviors, perceptions and habits are called organizational culture. Organizational culture plays an important role in directing the attitudes and behaviors of employees’ towards organization. Organizational citizenship behavior refers to employees’ extra-role behaviors which are voluntary and extend beyond their formal job descriptions. In order to exhibit organizational citizenship behaviors such as participation, loyalty, benevolence, obedience, self-improvement, teamwork, development of sense of responsibility, positive attitude development Organizational culture should be able to exhibit these behaviors. The Basic aim of this study is to reveal the relationship between the organizational citizenship behaviors exhibited by employees and the organizational culture formed in enterprises. For this purpose, a questionnaire was applied to a total of 403 employees working in four and five star accommodation enterprises. As a result of the research, it has been found out that organizational culture influences on organizational citizenship behaviors and this contributes positively to organizational productivity.
Keywords
- Akdoğan, A. ve Oflazer Mirap, S. (2008), Aile İşletmelerinde Örgüt Kültürü: Büyük Ölçekli Aile İşletmeleri
- Akdoğan, A. ve Oflazer Mirap, S. (2008), Aile İşletmelerinde Örgüt Kültürü: Büyük Ölçekli Aile İşletmeleriİle Küçük Ölçekli Aile İşletmelerinin Örgüt Kültürü Açısından Kıyaslanmasına Yönelik Olarak Kayseri’deBir Uygulama. 3. Aile İşletmeleri Kongresi Kongre Kitabı, İstanbul Kültür Üniversitesi, 18-19 Nisan, İstanbul: Golden Medya Matbaacılık, 3-18.
- Arlı, D. (2011). Öğretmenlerin Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarının Örgüt Kültürü Algıları ve ÖrgütselGüven Düzeyleri Açısından İncelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
- Bakan, İ., Büyükbeşe, T. ve Bedestenci, Ç., (2004). Örgütsel İletişim ile İş Tatmini Unsurları Arasındakiİlişkiler: Akademik Örgütler için Bir Alan Araştırması, Akdeniz Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,7(6), 17-43.
- Chuang, You-Ta, Church, Robin and Zikic, Jelena (2004). Organizational Culture, Group Diversity and Intra- Group Conflict. Team Performance Management, 10(1/2), 26-34.
- Çelik, M. (2007). Örgüt kültürü ve örgütsel vatandaşlık davranışı-bir uygulama, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Erzurum.
- Denison, Daniel R. and Mishra, Aneil K. (1995). Toward A Theory Of Organizational Culture and Effectiveness. Organization Science, 6(2), 204-223.
- Dilek, H. (2005). Liderlik Tarzlarının ve Adalet Algısının; Örgütsel Bağlılık, İş Tatmini Ve ÖrgütselVatandaşlık Davranışı Üzerine Etkilerine Yönelik Bir Araştırma, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
- DiPaola, Paula Maria Mendes da Costa Neves, (2009) "Organizational citizenship behaviors in American andPortuguese public schools: Measuring the construct across cultures", Journal of Educational Administration , Vol. 47 Issue: 4, pp.490-507,
- Erdem, O. (2009). Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarının Örgüt Kültürüyle İlişkisi ve Türk TelekomünikasyonA.Ş. Üzerine Bir Araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Eren, E. (2008), Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi (11. Baskı). İstanbul: Beta Basım Yayım.
- Graham, J. W. (1991). An Essay On Organizational Citizenship Behavior. Employee Responsibilities and Rights Journal, 4(4), 249-270.
- Gök, E. E. (2007). Örgütsel Kültür Bağlamında Örgütsel Vatandaşlık Olgusu ve Bir Araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
- İpek, C. (2012). Öğretmen Algılarına Göre Ortaöğretim Kurumlarında Örgütsel Kültür ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 18(3), 399-434.
- İşbaşı, J. Ö. (2000). Çalışanların Yöneticilerine Duydukları Güvenin Ve Örgütsel Adalete İlişkinAlgılamalarının Örgütsel Vatandaşlık Davranışının Oluşumundaki Rolü: Bir Turizm Örgütünde Uygulama, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
- İzgören, A. Ş. (2000) İş Yaşamında 100 Kanguru, Yönetim, Liderlik Ve İş Yaşamı. İstanbul: Academyplus Yayınevi.
- Kalkan, A. (2013). Algılanan Örgüt Kültürünün Vatandaşlık Davranışı Üzerine Etkisi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi; Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya
- Kamer, M. (2010). Örgütsel Güven, Örgütsel Bağlılık Ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarına Etkileri, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Kidwell, R. E., Mossholder, K. W. and Bennett, N. (1997). Cohensiveness and Organizational Citizenship Behavior. Journal Of Management, 23(6), 775-793.
- Kurt, E. (2011). Örgüt Kültürünün Örgütsel Vatandaşlık Davranışına Etkisi: Bir Kamu Kurumu ÇalışanlarınaYönelik Araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
- McMurray, A. J. (2003). The Relationship Between Organizational Climate and Organizational Culture. Journal of American Academy of Business, 3(1), 1-2.
- Mercan, M. (2006). Öğretmenlerde Örgütsel Bağlılık Örgütsel Yabancılaşma Ve Örgütsel Vatandaşlık.Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
- Organ, D.W. (1988). O.C.B.: The Good Soldier Syndrome. Lexington MA: Lexington Book. Özalp, İ., (2000). İşletme Yönetimi, Birlik Ofset, Eskişehir.
- Özdevecioğlu, M. (2003). Örgütsel Vatandaşlık Davranışı İle Üniversite Öğrencilerinin Bazı DemografikÖzellikleri Ve Akademik Başarıları Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. Erciyes Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20, 117-135.
- Samancı, S. (2006). Örgütsel İklim ve Örgütsel Vatandaşlık. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
- Sezgin, F. (2010). Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılığının Bir Yordayıcısı Olarak Okul Kültürü. Gazi Üniversitesi Öz Eğitim ve Bilim, 35(156), 142-159.
- Şeşen, H. (2006). Personelin Öğrenen Örgüt Algılamalarının Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarına Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kara Harp Okulu Savunma Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Turnipseed, D. L. (2002). Exploring The Link Between Organization Citizenship Behavior And Personal Ethics. Journal of Business Research, 55(1).
- Türker, M. (2006). Çalışanların Rol Tanımlarının Örgütsel Vatandaşlık Davranışına Etkisi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul
- Ural, A. ve Kılıç, İ. (2013). Bilimsel Araştırma Süreci Ve SPSS İle Veri Analizi (4. Baskı ). Ankara: Detay Yayıncılık.
- Yahyagil, M. Y. (2004). Denison Örgüt Kültürü Ölçme Aracının Geçerlilik Ve Güvenirlik Çalışması: Ampirik Bir Uygulama. İstanbul Üniversitesi İşletme İktisadi Enstitüsü Dergisi, (47), 53-57
- Yperen, N. W. and Berg V. D. (1999). Towards A Better Understanding Of The Link Between ParticipationIn Decision – Making And Organizational Citizenship Behaviour: A Multilevel Analysis. Journal Of Occupational and Organizational Psychology, 72(3), 378.
