Author :
Abstract
Türkiye’nin 1959’da Avrupa Ekonomik Topluluğu’na (AET) yaptığı üyelik başvurusu ve 1963’de imzalanan Ankara Antlaşması öncesinde, Türkiye’nin gündeminde yeterince yer alamayan AET konusu, özellikle 1963 sonrasında ülke gündemine daimî olarak girmiştir. Fakat Avrupa’daki bu benzersiz oluşumun Türkiye’de hem halk, hem de siyasilerce iyi anlaşılamaması, ilişkilerde birçok sorunu da beraberinde getirmiştir. Çalışma bu savı da dikkate alacak şekilde, 1959 ve 1990 yılları arasında Türkiye’de AB karşıtlığını ekonomik, siyasi, egemenlik, tarihi, dini, kültürel ve milliyetçi temelde inceleyecektir. Ayrıca AB’nin Türkiye’ye karşı uyguladığı çifte standardın sebep olduğu karşı çıkış ve Türkiye’de AB’ye ve üyelik sürecine karşı oluşan tepkisel yaklaşım da çalışmada ele alınacak konular arasındadır.
Keywords
Abstract
European Economic Community (EEC) could not be on Turkey's agenda densely before Turkey's application for membership of the EEC in 1959 and the Ankara Agreement signed in 1963. Especially after 1963, the EEC has entered the agenda of the country permanently. But this unique organization in Europe was not understood well by the public and politicians in Turkey. Therefore, so many problems has emerged in relations between Turkey and the European Union (EU). This study is also taking into account this argument to examine the opposition against the EU in Turkey on economic, political, sovereignty, historical, religious, cultural and nationalist basis between 1959 and 1990. In addition, opposition caused by the double standards which have been applied by the EU against Turkey and emerging reaction in Turkey against the EU and the accession process of the EU are also among the topics of this study.
Keywords
- “AET İflasın Eşiğinde”, (1984, 19 Aralık), Milliyet, s. 4.
- “AET İflasın Eşiğinde”, (1984, 19 Aralık), Milliyet, s. 4.
- “AET’nin Kapısını Çaldık Bozer: Bu Ülkemiz İçin Tarihi Bir An”, (1987, 15 Nisan), Barış, s. 4. Anavatan Partisi 29 Kasım 1987 Seçim Beyannamesi (1987), (Ankara: y.y.).
- Aren, S. (1958) “Gümrük Birliği ve Ortaya Koyduğu Meseleler”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 13(1):10-23.
- “AT: Hazır Değilsiniz”, (1989, 19 Aralık), Cumhuriyet, s. 1.
- Ataöv, T. (1969) “Türk Dış Politikası Üzerine Düşünceler”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 24(1): 95-121.
- Avrupa Topluluğu Nedir? (t.y.), (Ankara: Avrupa Topluluğu Yayınları).Avrupa Topluluğu ve Türkiye Ortaklığı (1974), (İstanbul: İktisadi Kalkınma Vakfı).
- Avrupa, Türkiye-AT İlişkilerini Nasıl Görüyor? (1989), (Ankara: Türkiye Ticaret, Sanayi, Deniz Ticaret Odaları ve Borsaları Birliği).
- “Avrupa’nın İhaneti”, (1987, 19 Haziran), Milliyet, s. 1.“Avrupalı İhaneti…”, (1987, 19 Haziran) Hürriyet, s. 1.
- Barlas, M. (1973, 13 Aralık) “Katma Protokol ve Diğer Noktalar”, Cumhuriyet, s. 3.
- “Başbakan Turgut Özal “AET’ye Girişimiz Yıllar Alabilir”, (1987, 25 Mart), Barış, s. 1.
- Bayramoğlu, N. (1987) Avrupa Topluluğu, Ülkeleri ve Türkiye’nin Tanıtımı, (Ankara: TBMM Kültür, Sanat ve Yayın Kurumu Yayınları).
- Birand, M. A. (1987) Türkiye’nin Ortak Pazar Macerası (1959-1985), (İstanbul: MilliyetYayınları).C.H.P. Araştırma ve Yayın Bürosu (1961) Kalkınma Meselemiz, (Ankara: Rüzgarlı Matbaa). Cillov, H. (1975a, 9 Temmuz) “Yunanistan’ın Ortak Pazar’a Katılması”, Milliyet, s. 9.
- Cillov, H. (1975b, 11 Aralık) “Ortak Pazar Darboğazına Karşı Neler Yapılabilir?”, Milliyet, s. 9.
- Cillov, H. (1967), Avrupa Ekonomik Topluluğu Karşısında Türk Sanayii, (İstanbul: İstanbul Ticaret Odası Yayınları).
- Çiftçi, A. (1970) Her Yönüyle Ortak Pazar, (İstanbul: Yaylacık Matbaası).
- Dağlı, N. ve Aktürk, B. (1988a) Hükümetler ve Programları, I. Cilt 1920-1960, (Ankara: T.B.M.M. Basımevi).
- Dağlı, N. ve Aktürk, B. (1988b) Hükümetler ve Programları, II. Cilt 1960-1980, (Ankara:Dağlı, N. ve Aktürk, B. (1988c), Hükümetler ve Programları, III. Cilt 1980-1987, (Ankara:Demir, A. (1972) “Türkiye’nin Avrupa Ekonomik Topluluğuna Üyeliği Üzerinde Tartışmalar”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 27(3): 721-756.
- Dölen, M. ve Pirinççioğlu, N. (1985) Avrupa Ekonomik Topluluğu İle Türkiye’nin Ekonomik SınaiYapılara ve Tarımsal Destekleme Fiyatlarına Yönelik Karşılaştırma Çabaları, (Ankara: Milli Prodüktivite Merkezi Yayınları).
- Dursun, H. (1984) Avrupa Topluluğu ve Türkiye – AET İlişkileri, (Ankara: TBMM Basımevi). “Ecevit: “Türkiye Ortak Pazar’ın Ortak Pazarı””, (1969, 10 Ekim), Milliyet, s. 1.
- Emiroğlu, S. ve Yalçın, N. (1989, 20 Aralık) “Siyasiler, AT Raporuna Farklı Bakıyor”, Milliyet, s. 14.
- Erbakan, N. (1971) Mecliste Ortak Pazar, (İzmir: İstiklal Matbaası).
- Ergin, M. (1988) Türkiye’nin Bugünkü Meseleleri, (Ankara: Türk Kültürü Araştırma Enstitüsü Yayınları)
- Erkin, F. C. (1963, 12 Eylül) “Müşterek Pazar’ın Ruhu ve Felsefesi”, Cumhuriyet, s. 1. Felek, B. (1963, 19 Eylül) “Türkiye Avrupalıdır”, Cumhuriyet, s. 3.
- Gevgilili, A. (1969, 28 Kasım) “Ortak Pazar, Ağır Sorumluluktur”, Milliyet, s. 9.
- Gökdere, A. (1989) Gümrük Birliği Açısından Avrupa Topluluğu ve Türkiye İle İlişkileri, (Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi)
- Gönlübol, M. (1965) “Avrupa Ekonomik Topluluğu (Ortak Pazar): Kuruluşu ve Gelişmesi”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 20(3): 75-117.
- “Güçlükleri Konsey ve Hükümetlerimiz Birlikte Halledecek”, (1963, 13 Eylül), Cumhuriyet, s. 1. Güngör, E. (1987) Türk Kültürü Ve Milliyetçilik, (İstanbul: Ötüken).
- Gürün, K. (1983) Dış İlişkiler ve Türk Politikası, (Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları).
- Hamitoğulları, B. (1968) “Batı ve Doğu Avrupa Ülkelerinde Ekonomik Gelişme (1950-1966)”,Işıkveren, T. (1963, 13 Eylül) “Ortak Pazarla Yapılan Anlaşmanın Türkiye’ye Yüklediği Vecibeler”, Cumhuriyet, s. 2.
- “İnönü”, (1963, 11 Eylül), Cumhuriyet, s. 5.
- Karacan, N. (1971, 31 Temmuz) “Ortak Pazara Yetişmek”, Milliyet, s. 7.
- Karluk, R. (1990) Avrupa Toplulukları ve Türkiye, (İstanbul: Bilim Teknik Yayınevi).
- Kaynak, M. (1990) “Türkiye – AT İlişkilerine Siyasal Açıdan Yaklaşım”, Türkiye AT İlişkileri Paneli, Kayseri, 23.11.1989, (Kayseri: y.y.,), ss: 17-22.
- Kılıçbay, A. (1959) Avrupa’nın İktisadi Entegrasyonu, (İstanbul: İstanbul Ticaret Odası Mecmuası Ayrı Basıları).
- Koç, V. (1976, 28 Ocak) “Türk Ekonomisi ve Ortak Pazar’la İlişkiler”, Milliyet, s. 2.
- Köymen, A. (1974) Ortak Pazar Gerçeği ve Türkiye’nin Sanayileşme Sorunu, (İstanbul: YarKuloğlu, D. (1988) “Avrupa Topluluğunda, Avrupa Topluluğu-Türkiye İlişkilerinde GümrükBirliği ve Malların Serbest Dolaşımı”, Avrupa Toplulukları Konusunda Araştırmalar, (Ankara: Maliye ve Gümrük Bakanlığı Araştırma, Planlama ve Koordinasyon Kurulu) ss. 307-354.
- Kutsi, T. (1976) Köylü Gözüyle Avrupa, (İstanbul: Toker Yayınları)
- Madaroğlu, H. (1964, 17 Aralık) “Türkiye’nin Ortak Pazar İçindeki Durumu”, Cumhuriyet, s. 2.
- Manisalı, E. (1977) “Türkiye – Avrupa Ekonomik Topluluğu İlişkilerinin Gelişmesi”, İktisadiAraştırmalar Vakfı Türkiye – AET İlişkileri Semineri Tebliğler, Tartışmalar ve Panel, İstanbul,25-26.05.1977, (İstanbul: İktisadi Araştırmalar Vakfı) ss. 11-27.
- Meray, S. L. (1973, 11 Ocak) “Avrupalılar Ailesi”, Cumhuriyet, s. 2.
- Milli Selamet Partisi 1973 Seçim Beyannamesi (1973), (İstanbul: Fatih Yayınevi). Milliyetçi Çalışma Partisi Programı, (1986), (Ankara: y.y.)
- Milliyetçi Hareket Partisi 1977 Seçim Beyannamesi (1977), (Ankara: Emel Matbaacılık Sanayi). “Ortak Pazar Kurtuldu”, (1963, 26 Aralık), Milliyet, s. 2.
- “Ortak Pazar Üyeliğimiz İçin ne Diyorlar”, (1963, 12 Eylül), Cumhuriyet, s. 2. “Ortak Pazara Girdik”, (1963, 13 Eylül), Akşam, s. 7.
- “Ortak Pazara Girdik”, (1963, 13 Eylül), Cumhuriyet, s. 5.
- Öymen, A. (1989, 21 Aralık) “26 Yıl Önce – 26 Yıl Sonra”, Milliyet, s.1.
- Uludağ, R. (1988) Avrupa Topluluğu ve Türk Vergi Sisteminin Topluluk Modeline Uyumu, (Ankara: Maliye Bakanlığı APK Yayını).
- “Sanayicilerde AET Heyecanı”, (1987, 17 Nisan), Barış, s. 3.Savaş, V. (1977) Türkiye – AET İlişkileri ve İktisadi Devlet Teşekkülleri, (İstanbul: İktisadi Kalkınma Vakfı).
- “Schuman Planı Dün İmzalandı”, (1951, 19 Nisan), Akşam, s. 1.
- Sirman, N. (1965) Türkiye’nin Avrupa Ekonomik Topluluğu İle Münasebetleri Hakkında Rapor, (İstanbul: İstanbul Ticaret Odası Yayınları).
- Sosyalist Devrim Partisi Tüzüğü (1978), (İstanbul: Günay Matbaacılık).
- Talas, C. (1962) “Ortak Pazar Karşısında Türk Sendikacılığının Durumu ve Tutumu”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 17(2): 1-7.
- Tan, T. (1972) “Avrupa Ekonomik Topluluğu Hukuku”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 27(3): 201-216.
- Turan, O. (1964) Türkiye’de Manevi Buhran Din ve Lâiklik, (Ankara: Şark Matbaası). Türkiye AET İlişkileri (t.y.), (Ankara: Avrupa Topluluğu Yayınları).
- Türkiye İşçi Partisi Programı (1964), (İstanbul: Esra Matbaacılık).
- Türkiye İşçi Partisi Seçim Bildirisi (1969), (İstanbul: Çınar Matbaası). “Türkiye Ortak Pazar’da”, (1963, 13 Eylül), Hürriyet, s. 1.
- “Türkiye’nin Ortak-Pazar Üyeliği ABD Emperyalizmi ile Çelişmez” (1975) Ürün Sosyalist Dergi, 1(7): 15-28.
- Ünal, V. (1963, 13 Eylül) “Ortak Pazar”, Akşam, s. 3.
- Yücetürk, Z. (1977) “AET Karşısında Türk Tarımının Durumu ve Sorunları”, İktisadi 25-26.05.1977, (İstanbul: İktisadi Araştırmalar Vakfı, 1977) ss. 97-121.
- Yüksel, A. S. (1976) Türkiye İlişkileri Açısından Avrupa Ekonomik Topluluğu, (Eskişehir: Eskişehir İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi Yayınları).
- “22 Yıl Dişinizi Sıkınız”, (1963, 13 Eylül), Hürriyet, s. 7.
- “22 Yıl Dişinizi Sıkın Ortak Pazar Refah ve Saadet Getiriyor”, (1963, 13 Eylül) Hürriyet, s.1.
