Author:
Abstract
Günümüzde ekstrem sporlara artan yoğun bir ilgi bulunmaktadır. Sportif tüplü dalışta bu ekstrem sporların başında gelmektedir. Ancak dalış, sualtında yapılan, riskleri olan, farklı bir fizyolojik ve psikolojik ortama adaptasyon gerektiren, kişilik özelliklerine etki eden, ciddi motivasyon gerektiren bir spordur. Tüplü dalış, dalış esas ve kurallarına uyulduğu, eğitimi alındığı sürece diğer ekstrem sporlara göre nispeten daha güvenli ve yapılandırıcı niteliktedir. Dalış, kısmi olarak güvenli ve heyecan verici bir spor türüdür. Sportif tüplü dalış sualtı dünyasına adaptasyon gerektirmektedir. Bu adaptasyon hem fizyolojik ve psikolojik olarak gerçekleşmektedir. Dalış sporunda, bu iki değişken birlikte ele alınmalıdır. Sualtı aktivitelerinin psikolojik yönü fizyolojik yönü kadar önemli bir alandır, tüplü dalış davranış ve tutumda yüksek derecede uyum gerektirmektedir. Spor psikolojisi açısından, dalış uzun süreli fiziksel performans, orta düzeyde efor, aktivasyon, konsantrasyon ve gevşemede doğru zihinsel denge gerektirmektedir. Dalgıçların tutum ve davranışları deniz çevresindeki durum açısından önemli bir faktör olduğu için dalıcıların davranışları yakından incelenmelidir. Dalıcıların kişilik özellikleri ve tüplü dalış arasındaki ilişkiyi tanımlamak ve dalışın bireyin psiko-sosyal iyilik haline etkisini tespit etmek için yapılmış çok az araştırma bulunmaktadır. Davranış kuramlarından çevresel davranış kuramlarını açıklayan birçok çalışma, çevreyi tutum ve davranış üzerindeki en önemli etkilerden biri kabul edilmektedir. Tüplü dalış eğitiminde anksiyete ve panik üzerinde yeterince durulmamakta, ölümle sonuçlanan ve boğulma olarak bildirilen kazaların çoğunda paniğin ve kişisel başetme mekanizmasının önemli rol oynadığının bilinmesine karşın, tüplü dalış eğitim kitaplarında bu konu yer almamaktadır. Bazı psikolojik rahatsızlıklar iyi bilinmesine rağmen, tüplü dalışın riskleri ile ortaya çıkan psikolojik sorunların incelendiği vaka sayısı oldukça azdır. Bunlar depresyon, bipolar bozukluk, anksiyete, fobiler, panik atak gibi rahatsızlıklardır. Dalgıçların farklı yapıları ve kişilik özellikleri vardır, basınç altındaki çeşitli gazların etkileri nedeniyle her dalgıç, anormal fizyolojik ve psikolojik durumlara maruz kalabilmekte ve çevrelerindeki değişikliklere farklı tepkiler verebilmektedir. Kişilik özelliklerinin sualtı adaptasyonundaki eksiklik ve fazlalığının, ya da farklılığının, önemli ölçüde bireyin psiko-sosyal iyilik halini etkilediği düşünülmektedir.
Keywords
Abstract
Today, there is an intense interest in extreme sports. Sportive scuba diving is one of these extreme sports. However, diving is a sport that is done underwater, has risks, requires adaptation to a different physiological and psychological environment, affects personality traits and requires serious motivation. Scuba diving is relatively safe and constructive compared to other extreme sports as long as diving principles and rules are followed and trained. Diving is a safe and exciting sport in part. It requires adaptation to the underwater world of sporty scuba. This adaptation takes place both physiologically and psychologically. In diving sport, these two variables should be considered together. Underwater psychological aspect is as important as the psychological aspect, scuba diving requires a high degree of adaptation in behavior and attitude. Apart from sports psychology, long physical performance requires the correct mental balance in moderate effort, activation and relaxation. Since the behavior and behavior of divers are a factor in an important event at sea, their behavior is studied. The personality traits of divers and the scuba diving relationship include psycho-social well being to find when diving is needed to make the individual psycho-social well-being. The study, which explains environmental behavioral theories, one of the behavioral theories, is accepted as one of the important effects on the environment in attitudes and behaviors. In scuba diving training, anxiety and panic are not emphasized enough, although it is known that panic and personal coping mechanisms play an important role in most accidents that result in death and reported as drowning, this issue is not included in scuba diving education books. Although some psychological disorders are well known, the number of cases investigating the psychological problems associated with the risks of scuba diving is very few. These are depression, bipolar disorder, anxiety, phobias, and panic attacks. Divers have different structures and personality characteristics. Due to the effects of various gases under pressure, each diver can be exposed to abnormal physiological and psychological conditions and react differently to changes in their environment. It is thought that the lack and excess, or difference, in the underwater adaptation of personality traits significantly affects the psycho-social well-being of the individual.