Author:
Abstract
Demokrasi kavramının zaman içerisinde, toplumdan topluma farklılaştığını, dinamik bir biçimde içerik değiştirdiğini söylemek mümkündür. Dünden bugüne şartlar ne kadar değişirse değişsin, insanlık ve toplumlar ne kadar gelişirse gelişsin, ülkelerin siyasal sistemlerinin ve anlayışlarının demokratik olup olmadığının en önemli kıstası seçim uygulamaları ve seçim sistemleridir. Türk demokrasi tarihinin benzer bir süreç takip ettiği ve gittikçe olgunlaştığı gerçeğinin de altını çizmek gerekir. Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Türk modernleşmesi çeşitli evrelerden geçmiştir. Sened-i İttifak, Tanzimat, I. ve II. Meşrutiyet deneyimleri Türk demokrasisinin en önemli evreleri olarak kabul edilmektedir. Bu deneyimlerin bir neticesi olarak anayasalı sisteme geçiş beraberinde de seçimleri getirmiştir. Zaman zaman halkın yönetime katılımı hususunda çeşitli tartışmalar yaşansa da bu süreç günümüze kadar eksiklerini tamamlayarak ciddi mesafeler katetmiştir. 1908-1923 yılları arasında gerçekleştirilen seçimlerde birçok farklı fikirde siyasi partinin yarışa katılması da demokrasinin ve demokrasi bilincinin halk zihninde iyice oturmasını sağladığı ve kurumsallaştığı söylenebilir. Bu süreçte siyasi partiler kadar çeşitli dernekler, basım-yayım organlarının da taraf veya karşıt olması seçimlerin büyük bir olgunluk içerisinde yapılmasını sağlar.
Keywords
Abstract
It could be said that the concept of democracy has changed over time, has differentiated from society to society, and has changed its content dynamically. No matter how much the circumstances have changed from past to today and no matter how much humanity and societies have developed, the most important criterion of whether the political systems and their conceptions are democratic or not, is the election practices and electrol systems of countries. It is also to be emphasized that the history of Turkish democracy has followed a similar process and has matured over time. Turkish modernization from the Ottoman Empire to the Republic of Turkey has gone through various phases. The Sened-i İttifak (the charter of alliance between the Sultan and nobles), the eras of Tanzimat (reform), I. and II. Meşrutiyet (constitutionalism) are regarded as the most important stages of Turkish democracy. After these experiments with the democracy, the transition to the constitutional system brought about the elections. Even though there have been some discussions about the participation of the people to the administration occasionally, this process has covered a lot of ground by overcoming the deficiencies until today. It could be said that the participation of the political parties with several different opinions, in the elections held between 1908 and 1923 demonstrates that democracy and the consciousness of democracy have been really imprinted on people’s mind and these political parties have been institutionalized in democracy. Within this period, the fact of that various associations, printing-publishing organs as well as political parties support or dissent any political party ensure that elections could be held in a great maturity.