Aydın ve Yabancılaşma Bağlamında Alev Alatlı’nın Or’da Kimse Var Mı? Roman Serisinin Roman Analizi Çalışması
Author :
Abstract
Bu çalışma Or’da Kimse Var mı? Roman beşlemesi serisinden hareketle “aydın ve yabancılaşma” sorunsalı çerçevesini içermektedir. Modernleşme süreçlerinden bu yana sosyal yapıda pek çok değişimin ve dönüşümün hızlı bir biçimde yaşandığını görebilmekteyiz. Bu değişimin hızı sosyal yapıda gerçekleşiyor olması muhakkak ki kaçınılmaz bir süreçtir. Var olan bu kaçınılmaz süreç; sosyal yapının her alanında okumak ve görüyor olmak şaşırtıcı olmayacaktır. Bu bağlamda hızla gerçekleşen toplumsal değişim, aydını ve haliyle etkileşiminde olduğu halkı da yabancılaşma sorunsalına doğru evirmektedir. Günümüz aydın tipolojisi; modernleşmeyle birlikte kürselleşmenin getirdiği “evcilleştirme sistemi programının” kurbanı olagelmiştir. Türkiye’nin aydınlarının ve bunun neticesinde etkileşiminde bulunduğu halkla beraber hızlı bir yabancılaşma serüvenini aktaran Or’da Kimse Var mı? Edebiyat Sosyolojisi çalışması bağlamında “yabancılaşma” olgusu konusu şüphesiz Türkiye’nin sosyal problemlerine parmak basan konusunu teşkil etmektedir. Çünkü yabancılaşma “Büyük Makine’nin” toplumlarda arzuladığı ve bunun için de çaba gösterdiği körüklemedir. Alkol veya uyuşturucu bağımlılığı tam da “yabancılaşma” olgusundan sebeple açığa çıkmaktadır. Çünkü birey(ler) yabancılaşmanın getirdiği toplumsal ayrıştırmadan mütevellit bağlanmayı alkolde ve uyuşturucuda bulur. Bundan hareketle; “kimsenin kimse için parmak kıpırdatmadığı” birey(ler) sorunsalının içinde oluşumuz birbirimize yabancılaştığımızın pek çok çıktılarından sadece birisi! Yabancılaşma insanın olduğu ve araç yani soyut olarak dahi kullandığı her alanda kendisini göstermiştir. Nasıl ki önceden eşyaların dahi ruhu varsa artık metalaşma bunun önüne geçerek eşyalara da yabancılaşır olmuşuzdur. Bu anlamıyla çalışmada eğitim, din, dil, kültür, kimlik, bürokrasi, ekonomi, batılılaşma, nekrofili (ölüsevicilik), biyofili (yaşama sevgisi), aydın ve yabancılaşma kavramları çerçevesinde irdelemeye çalışmaktayım. Bu Edebiyat Sosyolojisi çalışması, nitel araştırma yönteminde yer alan veri toplama tekniğindeki doküman analizi ile çalışılmıştır.
Keywords
Abstract
This study includes the framework of the “intellectual and alienation” problem based on the novel series “Is There Anyone There?”. We can see that many changes and transformations have been rapidly experienced in the social structure since the modernization processes. The speed of this change is certainly an inevitable process that takes place in the social structure. It will not be surprising to read and see this inevitable process in every area of the social structure. In this context, the rapidly occurring social change is evolving the intellectual and the people they interact with towards the alienation problem. Today’s intellectual typology has been the victim of the “domestication system program” brought about by globalization along with modernization. In the context of the study “Is There Anyone There??”, which conveys the rapid alienation adventure of Turkey’s intellectuals and the people they interact with as a result, the subject of the “alienation” phenomenon undoubtedly constitutes the subject that points to Turkey’s social problems. Because alienation is the fuel that the “Great Machine” desires in societies and strives for. Alcohol or drug addiction is revealed precisely because of the phenomenon of “alienation”. Because the individual(s) find attachment in alcohol and drugs due to the social separation brought about by alienation. Based on this; our being in the problematic of “individuals who do not lift a finger for anyone” is only one of the many outcomes of our alienation from each other! Alienation has shown itself in every area where humans are and use them as tools, that is, even as abstract tools. Just as objects used to have souls, commodification has now surpassed this and we have become alienated from objects as well. In this sense, in my study, I am trying to examine within the framework of the concepts of education, religion, language, culture, identity, bureaucracy, economy, westernization, necrophilia (necrophilia), biophilia (love of life), intellectual and alienation. This Sociology of Literature study was conducted with document analysis in the data collection technique included in the qualitative research method.
