Afetler meydana geliş hızına göre sınıflandırıldığında ani ve yavaş gelişen olarak ikiye ayrılmaktadır. Ani gelişen doğa kaynaklı afetlere deprem, sel örnekleri verilebilirken, yavaş gelişen afetlere kuraklık, iklim değişikliği örnekleri verilebilir. Deprem afetini önceden tahmin etmek henüz mümkün değildir. Ancak sel, toprak kayması, fırtına gibi doğa kaynaklı afetler için erken uyarı sistemleri kurulması mümkündür. Teknolojik ekipmanlar ile doğruluk payı oldukça yüksek olan tahminler yapılabilmektedir. Bu çalışmada literatürde yer alan erken uyarı sistemi konusunda akademik çalışmaların incelenmesi amaçlanmıştır. Bu çalışma ile 2000-2025 yılları arasında uluslararası bir veri tabanı olan Web of Science’de yayınlanan “erken uyarı sistemleri” kavramına ilişkin belgelerin (makale, bildiri, kitap vb.) belirli kriterler çerçevesinde incelenmesi amacıyla bibliyometrik uygulaması yapılmıştır. Erken uyarı sistemleri kavramıyla ilgili yapılan bilimsel çalışmaların ortaya çıkarılması amacıyla 6 Ocak 2025 tarihinde Web of Science veri tabanından yararlanılmıştır. Yapılan analiz sonucunda 5265 akademik çalışmaya ulaşılmıştır. Çalışma kapsamında bibliyometrik analizlere ulaşmak ve sonuçların görselleştirilmesi için “VOSviewer” yazılımı kullanılmıştır. Çalışmada, erken uyarı sistemleri temalı yayınlarda ön plana çıkan ülkelerin, anahtar kelimelerin, yazarların, atıfların ve terimlerin bir atıf analizi tekniği olan “Co-authorship, Co-occurence ve Citation” teknikleri sayesinde ortaya konulmuştur. Çalışma neticesinde, 2000 – 2025 yılları arasında yapılmış olan toplam 5265 çalışmanın 3967’si makale olarak,718’i Bildiri, 80’i kitap bölümü, 1’i kitap olarak yayımlandığı tespit edilmiştir. 2010 yılından itibaren çalışma sayısında artış olduğu ve 2024 yılında zirve noktasına ulaştığı tespit edilmiştir. Bu çalışmaların 3299 çalışma SCI Index listesi içerisinde yer aldığı tespit edilmiştir. Amerika Birleşik Devletleri ve Çin Halk Cumhuriyeti ülkeleri en çok çalışma yayınlandığı ülkeler olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca Türkiye’de 62 adet çalışma yayınlanmıştır. Çalışma veri toplama aşamasında sadece Web of Science veri tabanı kullanıldığı için, sonraki çalışmalarda diğer veri tabanları üzerinde de veri toplama yapılması önerilmektedir. |
|