Author :
Abstract
Uygarlıkların toplumsal ve tarihi değer yargıları sonucu dünü, bugünü ve geleceği arasındaki bağı kuran unsurlar kültür ve sanattır. Medeniyeti toplumların kültürel birikimleri ve sanat eserleri oluşturur. Türk kültürünü yansıtan ve köklü bir geçmişe sahip olan geleneksel sanatlar içerisinde önemli bir yeri cilt sanatı oluşturmaktadır. Ciltler malzemelerine ve yapım tekniklerine göre isimler alırlar. Lake cilt de adını “lak” (vernik) kelimesinden alır.
Osmanlı Döneminde, 15. yüzyılda ilk örnekleri görülen lake ciltler, 18. yüzyılda batı ile ilişkileri neticesinde kültürel gelişmelerle, cilt sanatında kimliğini koruyan eserler verir. 18. yüzyılda lake cilt kapaklarının bezeme tasarımları dönemin sanatsal beğenisiyle uygun olarak vazo içinde çiçekler; bükülüp kıvrılmış uzun sazyolu tarzı yapraklar, örgülü şerit ve kurdelelerle ışık-gölge kullanılarak derinlik tesiri sağlanmaya başlaması bu dönemde karşılaştığımız yeniliklerdir. Kullanılan renklerde ise tonlamalar görülmeye başlar. Günümüzde bu önemli eserlerin bir kısmı Milli kütüphanede muhafaza edilmektedir.
Milli Kütüphane’de kayıtlara göre çeşitli koleksiyonlardan oluşan yazma eserler bulunmaktadır. Bu eserlerin ciltleri üzerine çalışmalar oldukça sınırlıdır. Bizim yapacağımız bu çalışma ile Milli Kütüphane’de “A” kataloğunda bulunan envanterlerinden elde edilen verilere göre 18. yüzyıldan günümüze ulaştığı belirlenen 4 adet lake cilt kapağı incelenmiştir. Ciltler envanter numarasına göre sıralanmış ve her cilt ayrıntılı olarak fotoğrafları ile belgelenerek tanıtılmıştır. Cildi oluşturan bölümler, cilt üzerinde yer alan süslemeler, cilt yapımında kullanılan teknikler, kullanılan renkler detaylı bir şekilde analiz edilmiştir.
Keywords
Abstract
Times As a result of the social and historical value judgments of civilizations, culture and art are the elements that establish the link between the past, present and future. Civilization is formed by the cultural accumulation of societies and works of art. The art of binding occupies an important place among the traditional arts that reflect Turkish culture and have a deep-rooted history. Bindings are named according to their materials and production techniques. Lacquer binding takes its name from the word "lacquer" (varnish).
Lacquered bindings, the first examples of which were seen in the 15th century in the Ottoman Period, gave works that preserved their identity in the art of binding with cultural developments as a result of relations with the West in the 18th century. In accordance with the artistic taste of the period, the ornamental designs of lacquered binding covers began to provide the effect of depth by using flowers in vases, twisted and curled long reed-like leaves, braided ribbons and ribbons, and light and shadow, which are innovations we encounter in the 18th century. Shades began to appear in the colors used. Today, some of these important works are preserved in the National Library.
When the records of the National Library are examined, there are manuscripts in various collections. Studies on the bindings of these works are quite limited. In this study, 4 lacquered binding covers, which were determined to have survived from the 18th century to the present day according to the data obtained from their inventories in the "A" catalog in the National Library, were examined. The volumes are arranged according to their inventory numbers and each volume is documented and introduced in detail with photographs. The parts of the binding, the ornaments on the binding, the techniques used in binding production, and the colors used were analyzed in detail.
