Author :
Abstract
Toplumlar temizlenmek, yerleşmek gibi ihtiyaçların giderilmesi için su kenarlarında yaşamlarını sürdürmüşlerdir. Süreçle temizlenmek için duyulan mahremiyet gereksinimiyle hamam yapıları şekillenmiştir. Farklı toplumlar tarafından benimsenen, geliştirilen hamam yapıları, insanların gündelik hayatında önemli rol oynamıştır. Türk toplumları hamam yapılarını kendi dini değerlerine göre şekillendirmiş ve özgün eserler üretmişlerdir. Osmanlı Dönemi’nde hamam yapıları halkın kaynaştığı, gündelik yaşamın içinde mekanlar olmuştur. Anadolu’nun birçok yerinde tarihi hamam yapılarına rastlamak mümkündür. Ancak gelişen teknoloji ve hayat şartları ile hamam yapıları gündelik yaşamdaki değerini kaybetmiştir. Hamam kültürü ve tarihi hamam yapıları yok olmaya başlamıştır. Çalışmanın konusunu Kars/Merkez’de yer alan ve zaman içerisinde yok olma tehlikesi ile karşılaşmış Osmanlı Dönemi Hamam yapıları oluşturmaktadır. Hamam yapılarının tarihi süreci, Osmanlı dönemi hamam yapılarının özelliklerinin araştırıldığı çalışmada, Kars/Merkez’de yer alan Mazlumağa, Cuma ve İlbeyoğlu Hamamları hakkında veriler toplanmış, yerinde gözlem yapılarak belgelenmiştir. Hamam yapılarının kullanım şekilleri, mekân düzenlemeleri, mimari tipolojileri, yapı malzemeleri, üst örtü elemanları değerlendirilmiştir. Ardından yapıların günümüzdeki durumları aktarılmıştır.
Keywords
Abstract
Societies have historically settled near water sources to fulfill basic needs such as cleanliness and habitation. The concept of bath buildings evolved due to the necessity for privacy during the cleansing process. Baths, adopted and developed by various societies, have played a significant role in people's daily lives. Turkish communities shaped baths architecture in accordance with their religious values and produced unique works. During the Ottoman Era, baths became spaces where the public gathered and integrated into everyday life. Historical baths can be found in many parts of Anatolia. However, with advancing technology and changing lifestyles, baths have lost their value in daily life. The baths culture and historical structures have been on the verge of disappearing. The subject of this study focuses on Ottoman Era baths structures located in Kars/Merkez. The historical of baths, along with the characteristics of Ottoman Era baths, has been investigated. Data about the Mazlumağa, Cuma, and İlbeyoğlu Baths in Kars/Merkez was collected and documented through on-site observations. The usage patterns, spatial arrangements, architectural typologies, construction materials, and roofing elements of the baths structures were assessed. Subsequently, the current state of the structures is presented.
