Author :
Abstract
Temel eğitim kurumlarından ortaokulun finansmanı, kamu bütçesinden ayrılan payın yanında okul aile birliği aracılığıyla öğrenci velilerinden toplanan bağışlardan, kantin, kafeterya vb. işletilebilir alanların üçüncü şahısların işletmeciliğine devredilmesinden, düzenlenen etkinliklerden (pilav günü, kermes vb.) elde edilen gelirden sağlanmaktadır. Okul aile birlikleri zorunlu eğitimin “parasız” olmasından dolayı, öğrenci velilerinden “bağış” toplamakta zorlanmaktadır. Bu durum öğrenci velilerinin ve yakın çevrenin finansal desteğini sağlamak için, hem ortaokul yöneticilerini hem de aile birliklerini zorlamakta ve öğrenci velileriyle karşı karşıya getirmektedir. Diğer taraftan okul aile birliğinden okul için toplanan parasal kaynağı etkili bir biçimde yönetmesi ve yapılan harcamaları belgelendirerek açıklaması, okul yöneticilerinin ise bu iş ve işlemleri denetleyerek rehberlik etmesi beklenmektedir. Ortaokul aile birlikleri okulun finansmanını sağlamada ve sağlanan finansla ihtiyaçları karşılamada zorlanmaktadır. Bu araştırmada ortaokul okul aile birliği bütçesinin yönetimi ile okula ihtiyaç duyduğu fonu oluşturmadaki etkinliği açıklanmaya çalışılmıştır. Bu kapsamda veliler üzerine uygulanan ölçekten elde edilen toplam puanların velilerin demografik özelliklerine göre farklılık gösterip göstermediği araştırılmıştır. Analiz sonucunda elde edilen bulgular, velilerin okul aile birliklerinin fon oluşturma çalışmalarındaki etkinliği hususundaki görüşlerinin velilerin cinsiyetine, yaşına ve okuyan çocuk sayısına göre farklılık göstermediğini ortaya koymaktadır. Velilerin okul aile birliklerinin fon oluşturma çalışmalarındaki etkinliği hususundaki görüşlerinin velilerin eğitim durumlarına, ailenin gelir durumuna ve okul aile birliklerinde görev alma durumlarına göre farklılık gösterdiği tespit edilmiştir.
Keywords
Abstract
In addition to the share allocated from the public budget; financing of secondary school, one of the basic education institutions, is provided from the income obtained from the donations collected from the parents of the students through the school parent association, the transfer of operable areas such as canteens and cafeterias to the management of third parties and organized events (rice day, school fundraiser, etc.). School parents associations have difficulties in collecting "donations" from the parents of the students due to the fact that compulsory education is “free”. This situation complicates the work of both secondary school administrators and school parent associations in order to provide the financial support of the students' parents and the close circle, and brings them face to face with the parents of the students. On the other hand, the school parent association is expected to manage the financial resources collected for the school effectively and to explain by documenting the expenditures made and school administrators are expected to guide and supervise these works and procedures. Secondary school parent associations have difficulties in funding the school and meeting the needs with the finance provided. In this research, it has been tried to explain the management of the secondary school parent association budget and the effectiveness of the school-parent union in creating the funds that the school needs. In this context, it was investigated whether the total scores obtained from the scale applied to the parents differ according to the demographic characteristics of the parents. The findings obtained as a result of the analysis reveal that the views of parents on the effectiveness of parent-teacher associations in fundraising studies do not differ according to the gender, age and number of children studying. It has been determined that the views of the parents on the effectiveness of the parent-teacher associations in fundraising activities differ according to the educational status of the parents, the income status of the family and the status of taking part in the parent-teacher associations.
Keywords
- 1. Ağaroğlu, M. (1991). Sosyoloji. Antalya: Özer Yayınları.
- 2. Akal, Ş. (2010). İlköğretim Okullarında, Okul Aile Birliği Görevlerine Verilen Önem Derecesi ve Bu Görevlerin Gerçekleşme Düzeyi. Yüksek Lisans Tezi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Üniversitesi.
- 3. Akbaşlı, S., & Tura, B. (2019). Okul Aile Birlikleri Okullara Ne Getirdi? Neyi Değiştirdi? Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 14(20), 1747-1768.
- 4. Akyüz, E. (2000). Ulusal ve Uluslararası Hukukta Çocuğun Haklarının ve Güvenliğinin Korunması. Ankara: MEB Yayınevi.
- 5. Akyüz, H. (1991). Eğitim Sosyolojisinin Temel Kavram ve Alanları Üzerine Bir Araştırma. İstanbul: MEB Basımevi.
- 6. Ardakoç, İ. (2020). Eğitimde Veli/aile Katılımı: Engeller ve Öneriler. Alanyazın Eğitim Bilimleri Eleştirel İnceleme Dergisi, 1(2), 75-84.
- 7. Aslan, F. G. (1994). İlkokul Öğrencilerinin Başarı ve Başarısızlıklarında Aile Faktörü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans. Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Sosyal bilimler Enstitüsü.
- 8. Aslan, N., Arslan, Ü., & Nural, E. (2004). Okul Öncesi Eğitiminde Okul-Aile İşbirliğinin Önemi. Milli Eğitim Dergisi, 162(1), 99-108.
- 9. Aslanargun, E. (2007). Okul-Aile İşbirliği ve Öğrenci Başarısı Üzerine Bir Tarama Çalışma. Sosyal Bilimler Dergisi(18), 119-135.
- 10. Aytaç, T. (2004). Okul Merkezli Bütçe. Milli Eğitim Dergisi(162).
- 11. Bahtiyar, A., & Can, B. (2016). Fen Öğretmen Adaylarının Bilimsel Süreç Becerileri İle Bilimsel Araştırmaya Yönelik Tutumlarının İncelenmesi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi(42), 47-58.
- 12. Balkar, B. (2009). Okul-Aile İşbirliği Sürecine İlişkin Veli ve Öğretmen Görüşleri Üzerine Nitel Bir Çalışma. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(36), 105-123.
- 13. Başar, E. (1994). Eğitim Sosyolojisi. Samsun: Ç. Özer Yayınları.
- 14. Başaran, İ. E. (1994). Eğitime Giriş (4. b.). Ankara: Kadıoğlu Matbaası.
- 15. Başaran, İ. E. (1996). Türkiye Eğitim Sistemi. Ankara: Yargıcı Matbaası.
- 16. Başaran, İ. E. (2000). Eğitim Yönetimi (Nitelikli Okul). Ankara: Umut Yayınları.
- 17. Bayrakçı, M., & Dizbay, S. (2013). Ortaöğretim Kurumlarında Okul aile Birliklerinin Okul Yönetimine Katılım Düzeyleri. Sakarya University Journal of Education, 3(1), 98-112.
- 18. Bayraktar, M. (2003). Evin Okula Yakınlaşması ve Değişen Ana Baba Rolleri. Ankara: MEB Yayınları.
- 19. Binbaşıoğlu, C. (1995). Eğitim Psikolojisi. Ankara: Yargıcı Yayınları.
- 20. Carrasquillo, A. L., & London, C. B. (1993). Parents and Schools: A Source Book. Garland Publishing Inc.
- 21. Celkan, H. Y. (2004). Çağdaş Eğitimin Amaçlarına İlişkin Mukayeseli Bir Araştırma. XII. Eğitim Bilimleri Kongresi Bildirileri 1 (s. 425-433). Ankara: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- 22. Cılga, İ. (2006). Okul-Aile Birliği Çalışmalarını Güçlendirme Araştırması. Toplum ve Sosyal Hizmet Dergisi(1), 7-36.
- 23. Cüceloğlu, D. (1991). İnsan ve Davranışı. İstanbul: Remzi Kitabevi.
- 24. Çatalkaya, E. (2020). İlköğretim Velilerine Göre Okul Aile İşbirliği. Yüksek Lisans Tezi. Aydın: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- 25. Erçetin, S., & Özdemir, M. Ç. (2004). Sınıf Yönetimi. Ankara: Asil Yayın Dağıtım Ltd.
- 26. Erdoğan, G. (2006). Eğitim ve Okul Yönetimi. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
- 27. Erdoğan, İ. (2015). Eğitimde Değişim Yönetimi. Ankara: Pegem Akademi.
- 28. Erdoğan, M. (2015). Resmi Okullarda Okul Aile Birliklerinin Okula ve Okul-Veli-Öğrenci İlişkilerinin Gelişmine Katkısının İncelenmesi ve İşlevselliğinin Arttırılması İçin İyileştirme Yöntemlerinin Araştırılması. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Okan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- 29. Hoşgörür, V., & Arslan, İ. (2014). Okul Örgütünün Finansal Kaynaklarının Yönetimi Sorunu (Yatağan İlçesi Örneği). Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 91-102.
- 30. Kazak, E. (1998). Okul-Aile İşbirliği ve Sorunları. Yüksek Lisans Tezi. Sakarya: Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- 31. Kıncal, R. Y. (1991). Okul-Aile Birliği Fonksiyonunu Gerçekleştirme Düzeyi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- 32. Koç, M. H. (2012). İlköğretim Kurumlarının Finansmanında Okul Aile Birliği Modelinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- 33. Kurul, N. (2002). Eğitim Finansmanı. Ankara: Anı Yayıncılık.
- 34. MEB, M. E. (2022). MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI OKUL ÖNCESİ EĞİTİM VE İLKÖĞRETİM KURUMLARI YÖNETMELİĞİ. Resmi Gazete: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/02/202202193.htm adresinden alındı
- 35. Milli Eğitim Bakanlığı. (1974). "9. Milli Eğitim Şurasınca Kabul Edilen Karalar Türk Eğitim. Ankara: Mesleki ve Teknik Öğretim.
- 36. Milli Eğitim Bakanlığı. (2018). 2023 Eğitim Vizyonu. MEB.
- 37. Okul-Aile Birliği Yönetmeliği. (2012, Şubat 09). 2022 tarihinde Resmi Gazete: https://resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/02/20120209-6.htm adresinden alındı
- 38. Özdoğan Özbal, E. (2017). Genel Liselerde Bütçe Yönetimine İlişkin Karşılaştırmalı Bir Çözümleme. Doktora Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- 39. Özkan, M., Karakurt, N., & Yaşar, İ. (2022). Zengin Okul Çevresi, Büyük Öz Kaynak: Okul Aile Birliği Gelirlerinin Okul Çevresinin Sosyoekonomik Düzeyine Göre İncelenmesi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi(12), 17-32.
- 40. Özmen, F., & Hartktı, H. (2005). Denizli İlindeki İlköğretim ve Orta Öğretim Okullarının Çevresiyle Bütünleşebilme Düzeyleri. Milli Eğitim Dergisi, 32(165).
- 41. Özmen, F., & Kolay, Y. (2004). Öğrenci Ailelerinin Okuldaki Çocuklarının Eğitimiyle İlgilenme Durumları. Ankara: Gazi Üniversitesi Yayınları.
- 42. Sarpkaya, R. (2014). Türk Eğitim Sisteminin Amaçları ve Temel İlkeleri. R. Sarpkaya içinde, Türk Eğitim Sistemi ve Okul Yönetimi (s. 1-26). Ankara: Anı Yayıncılık.
- 43. Şehitoğlu, M., & Koçyiğit, M. (2020). Türkiye ve İsviçre'de Okul Aile Birliği: Bir Karşılaştırma Çalışması. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 3(3), 632-653.
- 44. Şimşek, M. (2007). Okul Aile Birliklerinin Kuruluş İşleyiş ve Hukuki Durumları. 2022 tarihinde Alo Maliye: https://www.alomaliye.com/2007/11/05/okul-aile-birliklerinin-kurulus-isleyis-ve-hukuki-durumlari/ adresinden alındı
- 45. Şişman, M., & Turan, S. (2004). Sınıf Yönetimi. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
- 46. Toker Gökçe, A., & Uslu, Ö. F. (2018). İlkokullarda Okul Müdürlerinin Mali Kaynak Gerektiren İhtiyaçları Karşılama Yolları. İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 315-334.
- 47. TÜİK, T. İ. (2020). Eğitim Harcamaları İstatistikleri. 2022 tarihinde Türkiye İstatistik Kurumu: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Egitim-Harcamalari-Istatistikleri-2020-37199 adresinden alındı
- 48. Türkmen, Ş. (2003). Okullarda Yönetim Etkinlikleri. Ankara: Alp Yayınları.
- 49. Yörükoğlu, A. (1998). Çocuk Ruh Sağlığı (23. b.). İstanbul: Özgür Yayıncılık.
