Author :
Abstract
Orta Asya Türk tarihi ile ilgili önemli çalışmalar yapan birçok yabancı araştırmacı vardır. Bunların önde gelenlerinden biri ünlü Rus oryantalist Vasiliy Vladimiroviç Barthold’dur. Barthold, Petersburg’da Ruslaşmış Alman bir ailenin çocuğu olarak 1869 yılında dünyaya gelmiştir. Petersburg Üniversitesi Doğu Dilleri Fakültesi’nin Arap, Fars, Tatar, Türk Dilleri Bölümü’nde eğitim almıştır. Halle Üniversitesi’nde August Müller, Eduard Mayer ve Strasburg Üniversitesi’nde Teodor Nöldeke gibi önemli bilim adamlarının derslerine katılmıştır. Barthold özellikle Orta Asya Türk Tarihi ile ilgili çok önemli ve orijinal çalışmalara imza atarak Türk tarihinin bilinmeyen birçok yönünü ortaya koymuştur. O aynı zamanda Orta Asya Türk Tarihi ile ilgili araştırmalar yapan tarihçileri ve onların tarihe bakış açılarını da etkilemiştir. Onun Cumhuriyet’in kuruluş yıllarında akademik üslup arayışı içindeki üniversite yapılanmasının şekillenmesinde de rolü olmuştur. Aslında o Türk Tarihi ve İslam Tarihi’ne olan tarafsız yaklaşım tarzından dolayı Komünist rejim tarafından dışlanmış ve eserlerinin baskısı yasaklanmasına rağmen, o bu bakış açısından ödün vermeyerek çalışmalarını sürdürmüştür. Çok üretken bir tarihçi olan Barthold’un, bu kadar çalışmayı nasıl yaptığı sorusunun cevabı onun genelde tarihe özelde ise Türk tarihine bakış açısı ile kullandığı tarih metodolojisinde saklıdır. İşte bu çalışmada Barthold’un hayatı kısaca anlatılarak, Orta Asya Türk tarihi ile ilgili yaptığı çalışmalarına değinilerek Türk Tarihine sağladığı katkılar bütün yönleriyle ortaya konulmaya çalışılacaktır.
Keywords
Abstract
There are many foreign researchers who have done many significant studies about the Turkish history. An important one of these researchers is the Russian orientalist Vasili Vladimirovic BARTHOLD. Barthold was born in Petersburg in 1869 as the child of a German family who became Russian later. He received education at the University of Saint Petersburg, the Faculty of the Oriental Languages, Arabian, Persian, Tatar and Turkish Languages Department. He contributed to the lectures of some significant scientists as August Muller and Eduard Mayer in Halle University and Theodor Noldeke in Strasburg University. Barthold revealed many unknown sides of the Turkish history by doing very significant and original studies especially about the Central Anatolian Turkish History. He also influenced the historians doing researches about the Central Anatolian Turkish History and also their historical perspective. He also had a role in the forming of the university structure which was in a search for academic standards during the foundation years of Turkish Republic. In fact, he was marginalized by the Communist regime because of his objective approach to the Turkish history and Islam history; and despite the printing of his works was prohibited, he continued his studies without compromising his point of view. The answer of the question how Barthold, a very productive historian, made all these studies is hidden in his historical methodology which he used with his perspective to the history in general and the Turkish history in specific. The way to evaluate him appropriately is to understand his methodology well. And in this work, the historical methodology of Barthold is supposed to be revealed by touching upon his studies about the Turkish history.
Keywords
- 1. Vasili Vladimiroviç, B. (1977). Soçineniya, İzdatelstvo Nauka Glavnaya Redaksiya Vostoçnaya Literaturı, Moskova.
- 2. Vasili Vladimiroviç, B. (2004). Asya’nın Keşfi Rusya ve Avrupa’da Oryantalizm, (Ter. Kaya Bayraktar – Ayşe Meral), Küre Yayınları, İstanbul.
- 3. Vasili Vladimiroviç, B. (2006). Halife ve Sultan: İslam’da İktidarın Serüveni, (Çev. İlyas Kemaloğlu), Yeditepe Yayınevi, İstanbul.
- 4. Vasili Vladimiroviç, B. (2008). İlk Müslüman Türkler, (Çev. M. A. Yalman-T. Andaç- N. Uğurlu), Örgün Yayınları, İstanbul.
- 5. Vasili Vladimiroviç, B. (2002). Kırgızlar, (Çev. Ufuk Deniz Aşçı), Kömen Yayınları, Konya.
- 6. Vasili Vladimiroviç, B. (2016). “Merv Tarihine İlişkin”, (Çev. Gurban Huseynov), Tarihin Peşinde Uluslararası Tarih ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(15): 207-230.
- 7. Vasili Vladimiroviç, B. (1990). Moğol İstilasına Kadar Türkistan, (Çev. Hakkı Dursun Yıldız), TTK Yayınları, İstanbul.
- 8. Vasili Vladimiroviç, B. (2010). Orta Asya Tarih ve Uygarlık, (Çev. Ahsen Batur), Selenge Yayınları, İstanbul.
- 9. Vasili Vladimiroviç, B. (2006). Orta Asya Türk Tarihi Hakkında Dersler, (Yay. Haz. Kazım Yaşar Kopraman- İsmail Aka), TTK Yayınları, Ankara.
- 10. Vasili Vladimiroviç, B. (2008). Tarihte Türk Dünyası, (Çev. M. A. Yalman-T. Andaç- N. Uğurlu), Örgün Yayınevi, İstanbul.
- 11. Vasili Vladimiroviç, B. (2006). Türk Moğol Ulusları Tarihi, (Çev, Hasan Eren), TTK Yayınları, İstanbul.
- 12. Yuri, B. (1980). “Barthold and Modern Oriental Studies”, IJMES, XII(4): 385-403.
- 13. Fligin, Y. (2005). “Mejdu Çitadelyu i Moqilov Daniyara”. Vostok Svışe, X: 65-89.
- 14. Inayatullah. (1961). “V.V. Barthold: His Life and Works”. Journal of the Pakistan Historical Society, IX: 81- 86.
- 15. Petruşevskiy, İ. (2004). “Akademisyen V.V. Bartold”, (Çev. Cengiz Buyar), Manas Sosyal Bilimler Dergisi, 11(I): 1-6.
- 16. Smirnov, N. A. (1966). “Barthold”. Büyük Sovyet Ansiklopedisi, (III): 39-40, Moskova.
- 18. Türkkaya, A. (2010). “Sovyetler Birliğinde Türkoloji Çalışmaları”. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 27(1): 25-52.
