Author :
Abstract
KBY hastalarında hemodiyaliz tedavilerinin uygulanmasıyla hastaların yaşam süreleri uzamış; ancak bu tedavi sürecinde hastaların yaşamış oldukları sıkıntılar da artmıştır. Diyaliz hastalarında fizyolojik sorunların yanı sıra günlük yaşam aktivitelerini yerine getirememe nedeniyle depresyon, anksiyete ve umutsuzluk gibi psikolojik problemler de gözlenmektedir. Bu çalışmanın amacı hemodiyaliz hastalarında anksiyete ile umutsuzluk arasındaki ilişkiyi belirlemektir.
Tanımlayıcı ilişkisel tipteki araştırma özel bir diyaliz merkezinde tedavi alan 137 hastayla yapılmıştır. Verilerin toplanmasında kişisel bilgi formu, Beck Anksiyete Ölçeği (BAÖ) ve Beck Umutsuzluk Ölçeği (BUÖ) kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistikler, Mann-Whitney-U, Kruskal Wallis, One-Way Anova, korelasyon ve regresyon testleri kullanılmıştır.
Katılımcıların % 50.4’ü 51 ve üzeri yaş aralığında, %52.6’sı erkek ve %76.6’sı evlidir. Çalışmamızda sosyodemografik değişkenler ile BAÖ toplam puan ortalamaları arasında anlamlı bir fark bulunamamıştır (p>0.05). Katılımcıların cinsiyet ve çalışma durumlarına göre BUÖ toplam puan ortalamaları arasında ise anlamlı fark saptanmıştır. BAÖ ile BUÖ (r=-0.049, p=0.572) arasında korelasyon saptanmamış olup, yapılan regresyon analizinde umutsuzluk açısından cinsiyet ve eğitim düzeyinin en önemli bağımsız değişkenler olduğu belirlenmiştir. Korelasyon analizinde ölçekler arasında anlamlı ilişki saptanmamıştır.
Umutsuzluğu azaltmaya, baş etmeleri güçlendirmeye ve gerçekçi umut belirlemeye yönelik programların uygulanması ve yaygınlaştırılması önerilebilir.
Keywords
Abstract
With the application of hemodialysis treatments in CRF patients, the life span of the patients was prolonged; however, the problems experienced by the patients during this treatment process also increased. In addition to physiological problems in dialysis patients, psychological problems such as depression, anxiety and hopelessness are also observed due to the inability to perform daily life activities. The aim of this study is to determine the relationship between anxiety and hopelessness in hemodialysis patients.
The descriptive relational type study was conducted with 137 patients treated in a private dialysis center. Personal information form, Beck Anxiety Scale (BAS) and Beck Hopelessness Scale (BHS) were used to collect data. Descriptive statistics, Mann-Whitney-U, Kruskal Wallis, One-Way Anova, correlation and regression tests were used to evaluate the data.
50.4% of the participants are in the 51 and over age range, 52.6% are male and 76.6% are married. In our study, no significant difference was found between sociodemographic variables and BAI total score averages (p>0.05). A significant difference was found between the total mean scores of BLS according to the gender and employment status of the participants. There was no correlation between BAI and BAI (r=-0.049, p=0.572), and in the regression analysis, it was determined that gender and education level were the most important independent variables in terms of hopelessness. No significant correlation was found between the scales in the correlation analysis.
Implementation and dissemination of programs aimed at reducing hopelessness, strengthening coping and determining realistic hope can be recommended.
Keywords
- Al-Shammari, N., Al-Modahka, A., Al-Ansari, E., et al. (2021). “Prevalence of depression, anxiety, and their
- Al-Shammari, N., Al-Modahka, A., Al-Ansari, E., et al. (2021). “Prevalence of depression, anxiety, and theirassociations among end-stage renal disease patients on maintenance hemodialysis: a multi-center population-based study”, Psychol Health Med, 26(9):1134-1142. doi: 10.1080/13548506.2020.1852476
- Barutçu Ataş, D., Arıkan, H., Alışır Ecder, S., Çiftçi, H. (2017). “Hemodiyaliz ve Böbrek Nakli HastalarındaAnksiyete, Depresyon Ve Yaşam Kalitesinin Karşılaştırılması”. Turk Neph Dial Transpl, 26(2): 171-176. doi: 10.5262/tndt.2017.1002.07.
- Başaran, D., Şahin Altun, Ö., Kaban, F., Ecder, T. (2016). “Hemodiyaliz hastalarının umutsuzluk düzeylerinin değerlendirilmesi”, Nefroloji Hemşireliği Dergisi, 11(1): 9-16.
- Beck, A.T., Epstein, N., Brown, G., Steer, R.A. (1988). “An inventory for measuring clinical anxiety: Psychometric properties”, J Consult Clin Psychol, 56: 893-897.
- Biçer, S. & Bayat, M. (2012). “Diyaliz tedavisi alan bireylerin umut-umutsuzluk ve sosyal destek düzeylerinin belirlenmesi”, Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 7(12): 1-21.
- Cengiz, D.U. & Çıtlık Sarıtaş, S. (2019). “The effect of ıllness perception on hopelessness level of patients receiving hemodialysis”, Turk J Nephrol, 28(4): 257-62.
- Durak, A. & Palabıyıkoğlu, R. (1994). “Beck Umutsuzluk Ölçeği geçerlilik çalışması”, Kriz Dergisi, 2(2) , 311-319 . doi: 10.1501/Kriz_0000000071.
- Duran, S., Güngör, E. (2015). “Diyaliz hastalarının duygusal ve sosyal sorunlarının belirlenmesi”, Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 41(2): 59-63.
- Erdem, N., Karabulutlu, E., Okanlı, A., Tan, M. (2004). “Hemodiyaliz hastalarında umutsuzluk ve yaşam doyumu”, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 2-14.
- Gerogianni, G., Polikandrioti, M., Babatsikou, F., Zyga, S., Alikari, V., Vasilopoulos, G., Gerogianni, S., &Grapsa, E. (2019). Anxiety-Depression Of Dialysis Patients And Their Caregivers. Medicina (Kaunas, Lithuania), 55(5): 168. doi: 10.3390/medicina55050168.
- Gökdoğan, F. (2015). “Periton Diyaliz, Diyaliz Teknikerleri İçin Nefroloji Kitabı”, Akademisyen Tıp Kitabevi Yayın Dağıtım ve Pazarlama A.Ş. Ankara:107-21.
- Kocaman Yıldırım, N., Okanlı, A., Yılmaz Karabulutlu, E., Karahisar, F., Özkan, S. (2013). “Effects of illnessperception on anxiety and depressive symptoms in hemodialysis patients: a multi-center study”, Anatolian Journal of Psychiatry, 14:252-9. doi: 10.5455/apd.40629
- Martiny, C., e Silva, A.C., Neto, J.P., Nardi, A.E. (2012). “Psychiatric disorders in patients with end-stage renal disease” J Ren Care, 38:131-7.
- Mollaoğlu, M., Candan, F., Mollaoglu, M. (2016). “Illness perception and hopelessness in hemodialysis”, Arch Clin Nephrol, 2(1): 44-8.
- Mosleh, H., Alenezi, M., Al Johani, S., et al. (2020). “Prevalence and factors of anxiety and depression in chronickidney disease patients undergoing hemodialysis: a cross-sectional single-center study in Saudi Arabia”, Cureus,12(1): e6668. doi:10.7759/cureus.6668.
- Ng, H.J., Tan, W.J., Mooppil, N., Newman, S., Griva, K.(2015). “Prevalence and patterns of depression andanxiety in hemodialysis patients: a 12-month prospective study on ıncident and prevalent populations”, Br J Health Psychol, 20:374-95.
- Semaan, V., Noureddine, S., Farhood, L. (2018). “Prevalence of depression and anxiety in end-stage renal disease:A survey of patients undergoing hemodialysis”, Applied Nursing Research, 43: 80-85. doi: 10.1016/j.apnr.2018.07.009.
- Stasiak, C.E., Bazan, K.S., Kuss, R.S., Schuinski, A.F., Baroni, G. (2014). “Prevalence of anxiety and depressionand its comorbidities in patients with chronic kidney disease on hemodialysis and peritoneal dialysis”, Brazilian Journal of Nephrology, 36.
- Şahin, S. (2007). “Diyaliz tedavisi alan bireylerin umut-umutsuzluk ve sosyal destek düzeyleri”, Sağlık Bilimleri Dergisi, 16(3):1-32.
- Töyer Şahin, N. (2020). “Hemodiyaliz Hastalarında Umutsuzluk ile Günlük Yaşam Aktivitesi Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi”, İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Malatya.
- Ulusoy, M., Hisli-Şahin, N., Erkmen, H. (1998). “Turkish Version of the Beck Anxiety Inventory: Psychometric Properties”, Journal of Cognitive Psychotherapy: An international quarterly, 12(2), 163-172
- Vasilopoulou, C., Bourtsi E., Giaple S., Koutelekos I., Theofilou P., Polikandrioti M. (2015). “The ımpact ofanxiety and depression on the quality of life of hemodialysis patients. Glob. J. Health Sci, 8:45-55. doi: 10.5539/gjhs.v8n1p45.
- Yavuz, D., Yavuz, R., Altunoğlu, A. (2012). “Hemodiyaliz hastalarında görülen psikiyatrik hastalıklar”, Türk Tıp Derg, 6(1): 33-37.
- Zengin, O., Yıldırım, B. (2017). “Hemodiyaliz hastalarının psikososyal sorunlarına ilişkin algıları”, Türk Nefroloji, Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi, 26(1): 67-73.
