Author :
Abstract
1864 Sürgünü başta olmak üzere, ağırlıklı olarak 19. Yüzyılda Türkiye coğrafyasına gelen Çerkezler, bugün Türkiye toplumunun zenginliği sayılan pek çok etnik gruptan bir tanesi oluştur. Kuşaklar arası değişim ile birlikte topluma entegre olmuş olan Çerkezlerde etnik kimliklerine bakış açıları da değişmiştir. Kuşaklar değiştikçe, etnik kimliği inşa etme süreçleri dönüşüme uğramış ve farklı parametrelerle etnik kimliklerini kurgulamaktadırlar. Bu parametreleri, en temel milliyetçilik kuramlarından ilkselcilik, durumsalcılık ve inşacılık kuramları ışığında analiz eden bu çalışma, Kayseri, Konya, Ankara, Düzce ve Sakarya illerinde gerçekleşmiştir. Bu beş ilden seçilen 2 şer köyde; toplam 10 köy, kartopu yöntemi ile seçilmiş olan 100 Çerkeze sorular sorulmuştur. 54’ü erkek, 46’sı kadın olan örneklemimizdeki kişilerin yaş aralıkları ise 18 ile 82 arasında değişmektedir. Açık uçlu 20 nitel soru ile yapılan çalışmanın neticesinde elde edilen bilgiler milliyetçilik kuramları ışığında analiz edilmiştir. Çıkan sonuçta yaşlı kuşağın etnik kimliklerini ilkselcilik kuramına kurgularken, gençlerin daha çok inşaacılık ve durumsalcılık kuramlarına göre etnik kimliklerini tanımladıkları anlaşılmıştır. Bir diğer değişken de cinsiyet olmuştur. Kadınların erkeklere göre gelenekleri uygulama ve dili yaşatma konusunda daha ilkselci olduğu ortaya çıkmıştır. Buna karşın erkeklerin dili kullanma yetileri, dili geliştirme ve çocuklarına aktarma istekleri daha az çıkmıştır. Gelenekleri uygulama konusunda da kadınlara göre erkekler daha esnektir. Bu durumda da kadınların ilkselcilik kuramına erkeklere göre daha yakın konumlandıkları, erkeklerin ise daha çok durumsalcılık kuramına göre konumlandıkları anlaşılmıştır.
Keywords
Abstract
Mainly in the Exile in 1864, most of the Circassians, who came to Turkey geography in 19th century, are today forming one of the many ethnic groups considered to be the wealth of the society in Turkey. With the intergenerational change, Circassians, who have been integrated into society, have also changed their point of view towards their ethnic identity. As generations change, the processes of constructing ethnic identity have transformed and they construct their ethnic identities with different parameters. This study, which analyzes these parameters in the light of the most basic theories of nationalism, pirmordialism, circumstantialism and constructivism, was carried out in the provinces of Kayseri, Konya, Ankara, Düzce and Sakarya. In 2 villages selected from these five provinces; total of 10 villages, were asked to 100 Circassians who were selected with the snowball method. The age ranges of the people in our sample, of which 54 are men and 46 are women, vary between 18 and 64. The information obtained as a result of the study conducted with 20 open-ended qualitative questions was analyzed in the light of nationalism theories. As a result, it is understood that while the older generation constructs their ethnic identities on the theory of primordialism, the young people mostly define their ethnic identities according to the constructivism and circumstantialism theories. Another variable was gender. It has been revealed that women are more primordialist in terms of practicing traditions and keeping the language alive than men. On the other hand, men's ability to use the language, their desire to develop the language and transfer it to their children is less. Men are more flexible than women when it comes to applying traditions. In this case, it is understood that women are positioned closer to primordialism theory than men, while men are more positioned according to circumstantialism theory
Keywords
- Akyüz, J. (2008). “Göç Yollarında; Kafkaslardan Anadolu’ya Göç Hareketleri”, Bilig Dergisi, Sayı: 46, ss: 37-56.
- Akyüz, J. (2008). “Göç Yollarında; Kafkaslardan Anadolu’ya Göç Hareketleri”, Bilig Dergisi, Sayı: 46, ss: 37-56.
- Aslan, C. (2006). “Bir Soykırımın Adı: 1864 Büyük Çerkes Sürgünü”, Uluslararası Suçlar ve Tarih, sayı: 1, 103- 154.
- Ayan, E. (2010). “Kafkasya: Bir Etno-kültürel Tarih Çözümlemesi”, ODÜ-SBE Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, cilt:1, sayı:2, 19-50.
- Kaya, A. (2007), “Diasporada Çerkes Kimliğinin Dönüşümü: Değişen Siyasal Konjonktür Karşısında YenidenTanımlanan Etnik Sınırlar”, 57-76, Sivil Toplum ve Dış Politika: Yeni Sorunlar, Yeni Aktörler, (ed) Semra Cerit Mazlum ve Erhan Doğan, İstanbul: Bağlam Yayınları.
- Keser, İ. (2006). “Kentsel Dinamikler ve Kamusal Alan Farklılaşması: Adana Nusayrileri”, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalı, yayımlanmamış doktora tezi.
- Özkırımlı, U. (1999). Milliyetçilik Kuramları: Eleştirel Bir Bakış, İstan bul: Sarmal Yayınları.
- Papşu, M. (2006). “Çerkes-Adige Yazısının Tarihçesi”, Nart Aylık Düşün ve Kültür Dergisi, Sayı: 51, ss: 1-16. Smith, A. (2002). Ulusların Etnik Kökeni, Ankara: Dost Kitabevi.
- Şahin, C. (2016). “Çerkes Göçleri ve Çerkeslerin Anadolu’da Yurt Edinme Arayışları: Sakarya-Maksudiye Köyü Örneği”, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, Cilt: 5, Sayı: 8, 2782-2816.
- Ting, H. (2008). “Social Construction of Nation: A Theoretical Exploration”, Nationalism and Ethnic Politics, vol: 14, issue: 3, pp: 453-482.
- Yeros, P (1999). “Towards a Normative Theory of Ethnicity: Reflections on the Politics of Constructivism”, Ethnicity and Nationalism in Africa (ed. Paris Yeros), pp101-132, London: Palgrave Macmillan
- Yılmaz, Ö. (2014). “1864 Kafkas Göçü Hakkında Bir Rapor”, Mavi Atlas, Sayı: 3, ss: 133-156.
- Yılmaz, G. (2015). “Türkiye’de Yaşayan Çerkeslerin Anadilde Eğitim Sorunlarının Sosyal Çözülme Doğrultusunda Analizi”, Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 6, Sayı: 1, ss: 169-188.
