Author :
Abstract
Spinoza modern felsefenin bütünlüklü felsefe tarzıyla en sistemli filozofları arasında yer alır. Onun eserleri günümüzde dahi birçok sorunun tanımlanması, açıklanması ve çözümlenmesinde önemli rol oynamaktadır. Bütünlüklü felsefesi, sistematik alanlarının iç içe girmesine neden olmuştur. Bu yüzden onun sisteminde ontolojisi ile epistemoloji, ahlakı ile siyaset, metafizik ile din iç içe girmiş bir şekilde açıklanmaktadır. Onun sisteminde metafiziksel alan ile fizik alan arasında ontolojik bir bütünlük bulunmaktadır. Bu yüzden söylem itibariyle bu dünyaya ait varolanların çokluğundan bahsederken aynı ontolojik zeminde tek olan varlık fikrini ortaya koymaktadır. Spinoza’ya göre bilmek Tanrısal zorunlulukla meydana gelmiş olan modusların, Varolmaktan başka bir özü olmayan Varlığın görünüşleri olduğunu bilmektedir. Algı tarzları olarak da ifade edilen bilgi türleri ontolojik bir temele dayanmaktadır. Makalemizde Spinoza’nın tüm felsefesinde iç içe girmiş ve sistematik bir şekilde açıklanan epistemolojisinin ontolojik temelleri açıklanacaktır. Bu açıdan çalışmamız onto-epistomolojik bir değerlendirme sunacaktır. Onun ontolojisi anlaşılmadan bilgiye dair düşüncelerinin kavranamayacağı ifade edilecektir.
Keywords
Abstract
Spinoza is among the most systematic philosophers of modern philosophy with his holistic philosophy style. His works play an important role in defining, explaining and solving many problems even today. Its holistic philosophy has led to the intertwining of its systematic fields. Therefore, in his system, ontology and epistemology, ethics and politics, metaphysics and religion are intertwined. In his system, there is an ontological integrity between the metaphysical field and the physical field. Therefore, while talking about the multiplicity of beings belonging to this world in terms of discourse, he reveals the idea of being single on the same ontological ground. According to Spinoza, knowing knows that the moduses that have come into existence by divine necessity are aspects of Being, which has no essence other than Being. The types of knowledge, which are also expressed as perception styles, are based on an ontological basis. In our article, the ontological foundations of Spinoza's epistemology, which is intertwined in all his philosophy and explained in a systematic way, will be explained. In this respect, our study will present an onto-epistomological evaluation. It will be stated that his thoughts on knowledge cannot be comprehended without understanding his ontology.
Keywords
- Akal, C. B. (2016). Varolma Direnci Ve Özerklik. Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
- Akal, C. B. (2016). Varolma Direnci Ve Özerklik. Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.Akdemir, M. (2012). Spinoza’da Şeyh Bedreddin İzleri. Felsefelogos, 4(47), 55-61.
- Atayman, V. (2006). Spinoza İlahiyat Peygamberlik Hakkında. İstanbul: Salyangoz Yayınnları. Cevizci, A. (1999). Felsefe Sözlüğü. İstanbul : Paradigma Yayıncılık.
- Cevizci, A. (2001). Onyedinci YüZyıl Felsefe Tarihi. Bursa: Asa Kitabevi.
- Cihan, M. (2001). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Spinoza Felsefesinde Varlık Ve Bilgi Problemi, Yayımlanmamış Doktora Tezi . Erzurum.
- Copleston, F. (2013). Felsefe Tarihi Modern Felsefe Spinoza (Çev.: Aziz Yardımlı). İstanbul: İdea. Copleston, F. (2013). Spinoza. (A. Yardımlı, Çev.) İstanbul: İdea Yayınevi.
- Çelebi, E. (2010). Kozmolojik Birlik Ve Ontolojik Çeşitlenme: İbn Arabi Ve Spinoza Örneği, EKEV Akademi Dergisi. Yıl 14, Sayı 44, Ss.49-60.
- Çelebi, E., Birgül, O. G. (2016). Spinoza Ateist Midir? L. Strauss, E.E. Harris’e Karşı, İnönü Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 5, Sayı 1, Ss.253-270.
- Çilingir, L. (2012). Spinoza’da Bilgeliğin Zor Yolu. Felsefelogos, 4(47), 117-125.
- Dahlbeck, M. D. (2020). Aı And Spinoza: A Review Of Law’s Conceptual Treatment Of Lethal Autonomous. Aı & Ociety.
- Deleuze, G. (1988). Spinoza: Pratical Philosophy. (R. Hurley, Çev.) San Francisco: City Lights Books.
- Deleuze, G. (2000). Felsefe Dersler I; Spinoza Üzerine On Bir Ders. (U. Baker, Çev.) Ankara: Öteki Yayınları.
- Demirtaş, A. (2021). Spinoza'nın Duygular Öğretisi, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
- Hampshire, S. (1951). Spinoza. Harmondsworth Middlesex: Penguin Books.
- Macıntyre, A. (1967). Benedict (Baruch) Spinoza. The Encycyopedia Of Philosophy. (P. Edwards, Dü.) New York. Neumann, D. (2018). Artificial Intelligence Of The Human Mind.
- Parkinson, G. H. (1954). Spinoza's Theory Of Knowledge. London,: Oxford University Press. Rızk, H. (2012). Spinoza'yı Anlamak. (I. ErgüDen, Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları.
- Spinoza, B. D. (2006). Geometrik Düzene Göre Kanıtlanmış Ve Beş Bölüme Ayrılmış Olan Etika (Çev.: Hilmi Ziya Ülken). Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
- Spinoza, B. D. (2014a). Descartes Felsefesinin İlkeleri Ve Metazifik Düşünceler (Çev.: Coşkun Şenkaya ). Ankara: Dost Kitabevi.
- Spinoza, B. D. (2014b). Mektuplar. (E. Ayhan, Çev.) Ankara: Dost Kitabevi.
- Spinoza, B. D. (2015). Korte Verhandieling Van God, De Mensch En Deszelvs Welstand . (E. Ayhan, Çev.) Ankara: Dost Kitabevi.
- Spinoza, B. D. (2016). Ethica Geometrik Yöntemle Kanıtlanmış Ve Beş BöLüMe Ayrılmış Ahlak (Çev.: Çiğdem Dürüşken). İstanbul: Kabalcı Yayınları.
- Spinoza, B. D. (2019). Anlama Yetisinin Düzeltilmesi Üzerine İnceleme. (E. Ayhan, Çev.) Ankara: Dost Yayınevi. Sunat, H. (2014). Psikanalitik Duyarlıklı Bakışla Spinoza Ve Felsefesi. İstanbul : Bağlam Yayıncılık.
- Yovel, Y. (1994). The Second Kind Of Knowledge And The Removal Of Error. Y. Yovel (Dü.), Spinoza On Knowledge And The Human Mind. İçinde New York.
