Author :
Abstract
Endüstri Devrimi sonrası disiplin kavramının doğması ve özellikle 20.yüzyılda yaşanan değişimler, yenilikler ve sosyo ekonomik gelişmeler yeni arayışları beraberinde getirmiş, bu süreç yeni disiplinlerin doğmasına zemin hazırlamıştır. Bilim, tarih, coğrafya, felsefe gibi alanların birbirleriyle veya diğer disiplinler ile etkileşimleri sonucu ortaya çıkan bulgular; yeni anlayışlar, keşifler vb. ile birlikte disiplinlerarasılık kavramını doğurmuştur. Sanat disiplinlerinin de birçok farklı disiplin ile etkileşim içinde olduğu ve bu etkileşimler neticesinde, dönemin koşulları ile yeni sanat anlayışlarının ve yeni sanat disiplinlerinin ortaya çıktığı görülmektedir. Özellikle 1960’lı yıllar ve sonrasına bakıldığında, sanat disiplinlerinde yaşanan bu değişim ve yenilikler, disiplinlerarası çalışmaların yarattığı etkiyle farklı konu seçimleri, deneysel çalışmalar ve yeni malzeme arayışlarını ortaya çıkarmış ve her geçen gün sınırlarını genişleterek ilerlemesini sağlamıştır. Sanat disiplinlerinin 1960’lardaki bu değişimi, tasarım ve moda üzerinde de etkili olmuştur. Sanat, tasarım ve moda eksenindeki etkileşim, modanın güçlü araçları arasında yer alan moda aksesuar ürünlerinde de etkisini göstermiş ve sanat disiplinleri, aksesuar tasarımcılarının en sık başvurduğu kaynaklar arasında yer almıştır. Moda aksesuar ürünleri kullanım amaçları gereği, insan yaşamında her zaman önemli yer tutmuştur. Neredeyse insanlık tarihi kadar eski bir geçmişe sahip olan aksesuar ürünleri, Endüstri Devrimi sonrası yaşanan toplumsal değişim ile beraber moda kavramının günlük yaşamda yer edinmesinin etkisiyle modanın önemli aracı haline gelmiştir. Mücevher-takı, ayakkabı, çanta, şapka vs. gibi aksesuar ürünleri, moda dünyasında önceleri giysiyi tamamlayan unsurlar olarak bilinirken, günümüzde, modaya yön veren önemli moda araçları olarak görülmektedir. Bunun yanında moda aksesuar ürünleri tasarım ürünü olmanın dışında sanatçıların da dikkatini çekmiş ve 20.yüzyıl ile başlayan bu süreç 1960’lar ve sonrasında büyük bir dönüşüm yaşayan sanatın öğesi halini almıştır. Bu çalışmada 1960 ve sonrasında sanat disiplinleriyle moda aksesuar tasarımı ilişkisi ele alınarak sanat ve tasarım alanındaki değişimler örnekler ile açıklanmıştır. Son bölümde de sanat tasarım ilişkisi bağlamında yüksek lisans tez projesi kapsamında Joan Miro’nun resim ve heykel çalışmalarından yola çıkılarak hazırlanan tasarımlara yer verilmiştir.
Keywords
Abstract
The emergence of the concept of discipline after the Industrial Revolution and especially the changes, innovations, and socio-economic developments in the 20th century brought along new searches, and this process paved the way for the emergence of new disciplines. The concept of interdisciplinarity, science, history, geography, and philosophy results from the interaction of fields with each other or with other disciplines, findings, new understandings, discoveries, etc. born together. It is seen that art disciplines interact with many different disciplines, and as a result of these interactions, new art understandings and new art disciplines emerged with the conditions of the period. Especially when we look at the 1960s and beyond, these changes and innovations in art disciplines, with the effect of interdisciplinary studies, revealed different subject choices, experimental studies, and new material searches, and made it progress by expanding its borders day by day. This change of art disciplines in the 1960s also had an impact on design and fashion. The interaction in the axis of art, design, and fashion has also shown its effect on fashion accessory products, which are among the powerful tools of fashion, and art disciplines are among the most frequently referenced resources by accessory designers. Fashion accessory products have always had an important place in human life due to their intended use. Accessory products, which have a history as old as the history of humanity, have become an important tool of fashion with the effect of the social change after the Industrial Revolution and the effect of the concept of fashion in daily lifeJewelryry, shoes, bags, hats, etc. While accessories such as accessories were seen as complementary elements in the fashion world, today they are seen as important fashion tools that shape fashion. In addition to this, fashion accessory products have attracted the attention of artists as well as being a design product, and this process, which started in the 20th century, has become an element of art that has undergone a great transformation in the 1960s and later. In this study, the relationship between art disciplines and fashion accessory design in 1960 and later is discussed and the changes in the field of art and design are explained with examples. In the last section, designs prepared based on Joan Miro's painting and sculpture studies within the scope of the master thesis project in the context of art-design relationships are included.
Keywords
- Abbot, A. (2013) Disiplinlerin Kaosu, çev. Sabri Gürses, Küre Yayınları, İstanbul
- Abbot, A. (2013) Disiplinlerin Kaosu, çev. Sabri Gürses, Küre Yayınları, İstanbul Albornoz de C.C. (2017), Manolo Blahnik: The Art of Shoes, Skira Rizzoli
- Atakan, N. (2012) Sanatta Alternatif Arayışlar, Karakalem Kitabevi Yayınları, İzmir
- Aytekin, B.A. (2019) Temel Tasarım Kavramlarını Disiplinlerarası Okumak-1, Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık Tic. Ltd. Şti., Ankara
- Barnard, M. (2010) Sanat Tasarım ve Görsel Kültür, çev. Güliz Korkmaz, Ütopya Yayınları, Ankara Bossan, J. M. (2004) The Art of The Shoes, Parkstone Press Ltd., U.S.A.
- Dorst, K. (2016) Yenilikçi Çerçeve, çev: Erkal Ünal, İstanbul: Küy Yayınları, İstanbul Gariner, J. (2007) Shoes, Grange Books, New York-USA
- Gerval, O. (2010) Fashion Accessories, Fırefly Books Ltd., Canada
- Lau, J. (2012) Moda Tasarımında Aksesuar Tasarımı, çev. Hüseyin Kılıç, Literatür Yayınları, İstanbul Martin, T. (2018) Collectable Names &Designs in Women’s Shoes, Pen and Sword History
- Mcdowell, C. (1992), Hats, Thames and Hudson, London
- Miller, J. (2006) Handbags, Dorling Kindersley Limited, NewYork
- Smıth, E. L. (1996), 20. Yüzyılda Görsel Sanatlar, Ebru Kılıç, Begüm Kovulmaz, Osman Akınhay, Akbank Kültür Sanat Yayınları, İstanbul
- Türkçe Sözlük (2005), Türk Dil Kurumu, AnkaraAydoğan, Bolat, E. K. (2008) “Sanatta Disiplinlerarası Bir Yaklaşım: Performans Sanatı”, Süleyman Demirel Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi Hakemli Dergisi, Yıl 2008, Cilt 1, Sayı 1, ss.1-17
- De Gıvry, V. (1998) “Sanatın Yakın Dostu Moda” P Dünya İstanbul: Sanatı Dergisi, Yıl 1998, Sayı 12
- Şaman, N.& Duru, M. N. (2015) “Yirminci Yüzyıldan Günümüze Takı”, Anadolu Bil Meslek Yüksekokulu Dergisi (Abmyod), Yıl 2015, Cilt, Sayı,37, ss.95-112
- Ayata, Ertan N. (2009) “Takı Tasarımında Kullanılan Farklı Malzemelerin Gelişim Süreci ve Uygulama
- Örnekleri”, I. Uluslararası Katılımlı Mücevher-Takı Tasarımı Eğitimi Sempozyumu, Yıl 2009, Adnan Menderes Üniversitesi Karacasu Memnune İnci Meslek Yüksekokulu, ss.91-93, Aydın
- Tarlakazan, E. B. (2016) “Disiplinler Arası Sanat Bağlamında Sokak Sanatından Tekstil Baskıya Sıra Dışı BirOluşum “Raubdruckerın””,5.Uluslararası Matbaa Teknolojileri Sempozyumu, Yıl 2016, İstanbul Üniversitesi Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu, ss.537-546, İstanbul
- Pektaş Hafize (2006) “Moda ve Postmodernizm”, Doktora Tezi, Selçuk Üniv. Sosyal Bil. Ens., Güzel San. Eğitimi Ana Bilim Dalı, Resim-iş öğretmenliği Bilim Dalı, Konya.
