Okul Yöneticilerinin Liderlik Stilleri ile Öğretmenlerin Örgütsel Sinizm Algıları Arasındaki İlişkini İncelenmesi
Author :
Abstract
Bu araştırmanın amacı, okul yöneticilerinin liderlik stilleri ile öğretmenlerin örgütsel sinizm düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Araştırma 2019-2020 eğitim-öğretim yılında Erzincan il merkezinde ilköğretimin 1. ve 2. kademelerinde ve ortaöğretim kademesinde görev yapmakta olan 180 öğretmen üzerinden gerçekleştirilmiştir. Araştırmada öğretmenler tarafından algılanan okul yöneticilerinin liderlik stillerinin belirlenmesi için Okul Müdürlerinin Liderlik Stilleri Ölçeği ve yine öğretmenlerin örgütsel sinizm tutumlarının belirlenmesi için Örgütsel Sinizm Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde t testi, tek yönlü varyans analizi, Kruskal Wallis ve regresyon analizleri kullanılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre okul müdürlerinin öğretmenler tarafından algılanan liderlik stili daha çok sürdürümcü liderlik stilidir. Yine araştırma sonuçlarına göre öğretmenlerin örgütsel sinizm düzeyleri genel olarak düşük olmakla birlikte, gruplar arasındaki farklılık incelendiğinde bilişsel sinizm düzeyi yüksek olan öğretmenler tarafından algılanan liderlik stilinin serbest bırakıcı liderlik, bilişsel sinizm tutum düzeyi düşük olan öğretmenler tarafından algılanan liderlik stilinin ise sürdürümcü liderlik olduğu görülmüştür. Sinizm düzeyinin demografik değişkenler yönünden incelenmesinde ise yaş ve kıdem yönünden herhangi bir farklılaşma bulunmazken, okul türü yönünden anlamlı bir farklılaşma bulunmuştur. Bu farklılaşma, lise kademesinde çalışmakta olan öğretmenlerin ilköğretimin 1. kademesinde çalışan öğretmenlere göre daha fazla örgütsel sinizm tutumuna sahip olduklarını açıklamıştır.
Keywords
Abstract
The purpose of this research is to examine the relationship between the leadership styles of school administrators and the organizational cynicism levels of teachers. The research was carried out on 180 teachers working in the 1st and 2nd stages of primary education and secondary education in the city center of Erzincan in the 2019-2020 academic year. In the study, the Leadership Styles of School Principals Scale was used to determine the leadership styles of school administrators perceived by teachers, and the Organizational Cynicism Scale was used to determine teachers' organizational cynicism attitudes. T test, one-way analysis of variance, Kruskal Wallis and regression analyzes were used in the analysis of the data. According to the results of the research, the leadership style of the school principals perceived by the teachers is mostly the continuity leadership style. Again, according to the results of the research, although the organizational cynicism levels of the teachers are generally low, when the difference between the groups is examined, it is seen that the leadership style perceived by the teachers with high cognitive cynicism level is liberating leadership, and the leadership style perceived by the teachers with low cognitive cynicism attitude level is perpetual leadership. When examining the level of education in terms of demographic variables, there was no difference in terms of age and seniority, but a significant difference was found in terms of school type. This differentiation explained that teachers working at the high school level have more organizational cynicism attitudes than teachers working at the first level of primary education
Keywords
- Akan, D., Yıldırım İ., & Yalçın, S. (2014). Okul müdürleri liderlik stili ölçeğinin geliştirilmesi. Elektronik Sosyal
- Akan, D., Yıldırım İ., & Yalçın, S. (2014). Okul müdürleri liderlik stili ölçeğinin geliştirilmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:13 Sayı:51, ss. 392-415
- Akan, D. & Yalçın, S. (2015). Okul yöneticilerinin liderlik stilleri ile öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi, 6(11), 125.
- Altun, S.A. (2003). İlköğretim okulu müdürlerinin dönüşümcü liderliğe verdikleri önem ve uygulama düzeyleri. İlköğretim-Online 2-(1), ss.10-17
- Andersson, Lynee. M. (1996). Employee cynicism: an examination using a contract violation framework. Human Relations, 49:11.
- Arslan, Ö. (2016). Okul yöneticilerinin paternalist liderlik düzeyi ile öğretmenlerin örgütsel sinizm algıları arasındaki ilişki (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Uşak Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak
- Argüden, Y. (1997). Değişen yönetim anlayışları ve ulusal toplam kalite harekâtı. Executive Excellence Dergisi, (8), 3.
- Balıkçıoğlu, S. (2013). Antalya bölgesi konaklama işletmeleri çalışanlarının örgütsel sinizm tutumları ile bağlılıkilişkisi üzerine bir araştırma (Yüksek Lisans Tezi), Mustafa Kemal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hatay.
- Bayrak, S. (1997). Değişen liderlik anlayışı ve türkiye gerçeği, 21. Yüzyılda Liderlik Sempozyumu, Bildiriler Kitabı, (1), 355-361.
- Brandes, P. M. (1997). Organizational Cynicism: Its Nature, Antecedents, and Consequences (Dissertation of Doctor), The University of Cincinnati, Cincinnati.
- Brandes, P, Dharwadkar, R. and Dean, J. W. (1999). Does Organizational Cynicism Matter? Employee andSupervisor Perspectives on Work Outcomes. Eastern Academy of Management Proceedings, 150-153. Outstanding Empirical Paper Award.
- Çetinkaya, İ. (2011). Ortaöğretim müdürlerinin liderlik stilleri ile iletişim becerileri arasındaki ilişki (Yayımlanamamış Yüksek Lisans Tezi), Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Çelik, V. (1998). Eğitimde dönüşümcü liderlik. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 16, 423-442
- Dean Jr, J. W.,Brandes, P., & Dharwadkar, R. (1998). Organizational cynicism. Academy of Management review, 23(2)
- Demirçelik, E. (2017). Okul müdürlerinin liderlik stilleri ile örgütsel sinizm ve örgütsel bağlılık algıları arasındaki ilişki (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
- Erdal, M. (2007). İşletmelerde Dönüştürücü Liderlik Davranışlarının Analizi (Yüksek Lisans Projesi), Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş
- Eren, E. (2001). Yönetim ve organizasyon (Çağdaş ve küresel yaklaşımlar). (5. Baskı), İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
- Erdoğan P., & Bedük A. (2013). Örgütsel sinizm ve vatandaşlık davranışı arasındaki ilişki: sağlık sektöründe bir araştırma. Sosyoteknik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi. 3(6):17-36.
- Evers, C. & G. Lakomski, (1996). Exploring educational administration. PergamonPress.Fehim, H.,F.,(2017). Örgütlerde makyavelizm ve sinizmin çatışma yönetimine etkisi: Bir teknoloji şirketinde uygulama (Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Kültür Üniversitesi, İstanbul.
- Gökçe, S. G.,Emhan, A., Özer, Z. & Kaya, A., (2017). Sinizim, kişilerarası çatışma ve işten ayrılma niyeti arasındaki ilişkinin analizi: Sağlık sektöründe bir uygulama. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 20(1), 93-108
- Güçlü, N., Kalkan, F. & Dağlı, E. (2017). Mesleki ve teknik ortaöğretim okulu öğretmenlerin algılarına göre okul müdürlerinin liderlik stilleri ile örgütsel sinizm arasındaki ilişki. GEFAD / GUJGEF 37(1): 177-186
- Gümüş, T. (2005). Liderlerde iletişim engelleri ve lider gelişim süreci nasıl olmalıdır? Lider gelişimprogramlarının birliklerde uygulanması nasıl olmalıdır? (Yayımlanmamış Bitirme Tezi). Kara Harp Akademisi
- Helvacı, M. A. & Çetin, A. (2012). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin örgütsel sinizm düzeylerininbelirlenmesi (Uşak İli Örneği). International Periodical For The Languages, Literature and History of TurkishorTurkic, 7(3), 1475-1497
- İçerli, L. & Yıldırım, M. H. (2012). Örgütsel sinisizm ve örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişki: Sağlık sektöründe bir araştırma. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 4(1), 167-176
- Kalağan, G. (2009). Araştırma görevlilerinin örgütsel destek algıları ile örgütsel sinizm tutumları arasındaki ilişki (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
- Kalağan , G., & Güzeller O.C. (2010). Öğretmenlerin örgütsel sinizm düzeylerinin incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı 27, ss. 83-97
- Karacaoğlu, K. & İnce, F. (2012). Örgütsel sinizm ölçeği Türkçe formunun geçerlilik ve güvenilirlik çalışması: kayseri organize sanayi bölgesi örneği. Business and Economics Research Journal, 3( 3). pp. 77 – 92
- Karasar, N. (2011). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Nobel Yayınları
- Kaya, Y. K. (1999). Eğitim yönetimi: Kuram ve Türkiye’deki uygulama (4. Baskı). Ankara
- Kılıç,R., Keklik, B. & Yıldız, H. (2014). Dönüştürücü, etkileşimci ve tam serbesti tanıyan liderlik tarzlarının örgütsel sessizlik üzerindeki etkisini belirlemeye yönelik bir araştırma. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 21(2).
- Korkmaz, M. (2005). Duyguların ve liderlik stillerinin öğretmenlerin performansı üzerinde etkisi, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, Sayı 43, ss. 401-422
- Morgan, G. A.,Leech, N. L., Gloeckner, G. W. & Barret, K. C. (2004). Spss for Introductory Statistics: Use and Interpretation. Second Edition. London: Lawrance Erlbaum Associates
- Nair, A.(2018). Okul müdürlerinin liderlik stilleri ile politik becerileri arasındaki ilişki (Yüksek Lisans Tezi) İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, İstanbul.
- Sevinç, A. (1990). Yönetim biliminin gelişim süreci içindeki sibernetik yaklaşım ve örgütsel sibernetikler (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
- Özler, D.E.; Atalay C.G. & Şahin, M.D. (2010). Örgütlerde sinizm güvensizlikle mi bulaşır? Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(2), 47-57.
- Özer, S. (2014). Örgütsel sinizm ve liderlik stillerinin sınıf öğretmenlerinin kuruma bağlılığına etkisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Zirve Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep
- Özgenel, M. & Hıdıroğlu, A. (2019). Liderlik stillerine göre ortaya çıkan bir tutum: örgütsel sinizm. KEFAD Cilt 20, Sayı 2
- Özkadan, Z., (2018). İlkokul müdürlerinin iletişim becerileri ile öğretmenlerin sinizm tutumları arasındaki ilişkininincelenmesi (Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Yönetimi ve Denetimi Ortak Yüksek Lisans Programı.
- Sabuncuoğlu, Z. & Tüz, M. (2013). Örgütsel davranış, Aktüel Yayınları, İstanbul.
- Şimşek, H. (2005). Örgütler, yönetim ve liderlik: liderliğe çoklu bakış, www.mebnet.net/duyurular/seminer/Orgutler, Erişim Tarihi: 14/07/2020
- Tabachnick, B.G. & Fidell, L.S. (2013). Using Multi variate Statistics (sixth ed.) Pearson, Boston
- Uzun, T. & Ayık, A. (2016). Okul müdürlerinin iletişim becerileri ile öğretmenlerin genel ve örgütsel sinizm tutumları arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(2): 672-688.
- Yıldız, K. (2013). Örgütsel bağlılık ile örgütsel sinizm ve muhalefet arasındaki ilişki. International Periodical for the Languages, Literature and History of TurkishorTurkic, 8 (6): 854-871
