Author :
Abstract
Çağımızdaki tüketim alışkanlığı nedeniyle yenilenemez doğal enerji kaynakları önlenemez bir hızla tüketilmektedir. Bu tüketim hem çevresel hem de ekonomik açıdan ciddi sonuçlar doğurmaktadır. Yenilenemez enerji kaynaklarının tüketimiyle beraber tek kullanımlık ürünlerin tüketilmesi de ayrı bir çevre sorunu olarak karşımıza çıkmaktadır. Gelecekteki yaşam düşünüldüğünde kaynakların tükeneceği ve büyük bir çevre kirliliğiyle karşı karşıya kalınacağı öngörülmektedir. Bu sebeple zaman kaybetmeden çeşitli çözümler üretilmesi gerekmektedir. Akla ilk gelen çözümlerden biri geri dönüşümdür fakat geri dönüşüm tek başına yeterli değildir. Geri dönüşümün yapılabilmesi için atıkların toplanıp, atık merkezlerine taşınması ve ayrıştırılması gerekmekte ve bütün bu işlemler de bir enerji tüketimine neden olmaktadır. Atıkların geri dönüştürülebilmesi için geri dönüşüm tesislerinin de kurulmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Ayrıca geri dönüşüm işleminin sonucunda ortaya çıkan malzeme veya ürün, önceki halinden daha düşük kaliteye sahiptir ve kısıtlı alanlarda kullanılabilir olacaktır. Bu noktada geri dönüşümden başka ‘geri kazanım’ yöntemlerinin uygulanması gerekmektedir. Geri dönüşüm, tekrar kullanım, yeniden kullanım, aşağı dönüşüm ve ‘ileri dönüşümü’ barındıran ‘geri kazanım’ yöntemleri içinde en avantajlı olanı ise ‘ileri dönüşümdür’. ‘İleri dönüşüm’ yöntemi kişinin kendi atığını, kendi ihtiyaçları ve beğenisi doğrultusunda dönüştürmesine olanak sağlar ve atık dönüştürmek için yenilenemeyen enerji kaynaklarının tüketimine ihtiyaç duymaz. Atıkların bir merkeze taşınmasına gerek olmadığı için nakliye problemi yaratmaz ve dönüşüm yapılabilmesi için de ayrı bir merkez kurulmasına ihtiyaç duymaz. Fakat ileri dönüşümü yapılan malzemenin de bir kullanım ömrü vardır ve bittiğinde tekrar atığa dönüşecektir. Kullanım ömrünü tamamlamış ileri dönüşüm yapılan malzemenin bu noktada geri dönüşümünün yapılması oldukça önemlidir. Atık önce ileri sonra geri dönüştürülerek kullanım süresi uzatılmalıdır. ‘İleri dönüşüm’ yönteminin daha fazla kişi tarafından yapılabilmesi bilinirliliğinin arttırılması ve toplumda bir bilinç oluşturulması ile mümkündür. Bu bilincin oluşturulması için Türkiye’de çeşitli alanlardaki akademisyenler ve tasarımcılar farklı projeler ve ürünler ortaya koymaktadır. Bu çalışmada ‘ileri dönüşüm’ yönteminin tanıtılması ve örnekler üzerinden ‘ileri dönüşüm’ ile ürün tasarımına dikkat çekilmesi amaçlanmaktadır.
Keywords
Abstract
Due to the consumption habits in our age, non-renewable natural energy resources are consumed at an inevitable speed. This consumption has serious consequences both environmentally and economically. Along with the consumption of non-renewable energy resources, the consumption of single-use products also emerges as a separate environmental problem. Considering the future life, it is predicted that resources will be exhausted and a great environmental pollution will be encountered. For this reason, various solutions should be produced without wasting time. Recycling is one of the first solutions that comes to mind, but recycling alone is not enough. In order to be able to recycle, wastes must be collected, transported to waste centers and separated, and all these processes cause energy consumption. Recycling facilities are also needed to be established in order to recycle wastes. In addition, the material or product resulting from the recycling process is of lower quality than the previous version and will be usable in restricted areas. At this point, "recovery" methods other than recycling should be applied. The most advantageous one among the "recovery" methods including recycling, reuse, reuse, down conversion and "forward conversion" is "upcycling". The "upcycling" method allows the person to recycle his/her own waste in line with her own needs and tastes and does not require the consumption of non-renewable energy resources to recycle waste. Since there is no need to transport the wastes to a center, it does not create a transportation problem and it does not need to establish a separate center for transformation. However, the forward-recycled material also has a useful life and will turn into waste once it is finished. It is very important to recycle the recycled material that has completed its useful life at this point. The "upcycling" method can be done by more people by increasing awareness and creating a consciousness in the society. Academics and designers in various fields in Turkey reveals different projects and products. In this study, it is aimed to introduce the "upcycling " method and draw attention to product design with "upcycling" through examples.
