Bu çalışma, 19. yüzyıl ortalarında 42 haneli bir köy olan Gümele’nin sosyal ve ekonomik durumunu ele almaktadır. Çalışmada 1831 Tarihli Gediz Nüfus Defteri, 1835 tarihli Gediz Kazası Vergi Defteri ve 1844/1845 tarihli Gediz Temettuat Defteri ana kaynak olarak kullanılmıştır. Defterlerdeki veriler, burada yaşayan insanların temel geçim kaynaklarının tarım ve hayvancılık olduğunu ortaya koymaktadır. Tarımsal faaliyet olarak, buğday ve arpa ziraatının ön plana çıktığını söylemek mümkündür. Fakat bunların yanı sıra; mısır, darı, afyon, soğan, kelem ve bostan ziraatı yapılan diğer ürünler arasında yer almaktadır. Hayvancılık faaliyeti olarak ise, büyükbaş ve küçükbaş hayvancılığın öne çıktığı görülmektedir. Büyükbaş hayvanlar içerisinde inek, küçükbaş hayvanlar içerisinde ise keçi ekonomik olarak önem arz etmektedir. Köyün ekonomik yapısına bağlı olarak mesleklerin de genellikle tarım ve hayvancılık üzerine şekillendiğini görmekteyiz. Nüfus defterlerindeki verilere göre, köyde yaşayanların büyük bir çoğunluğunun orta yaş grubu olduğunu söyleyebiliriz. Bu çalışmayla Batı Anadolu’da Kütahya’nın Gediz ilçesine bağlı küçük bir köy olan Gümele’den yola çıkarak, o dönemin köy hayatı ortaya konulmaya çalışılacaktır.
This study discusses the social and economic situation of Gümele which is a village of 42 houses in the middle of 19th century. In the study, Gediz Population Registry dated 1831, Gediz township Tax Rolls dated 1835 and Temettuat Books (Dividend Books) dated 1844/1845 were used as the primary source. The datum in the Registries reveals that main source of revenues of the villagers were agriculture and livestock breeding. It is possible to say that as the agricultural activity, wheat and barley cultivation came into prominence. In addition to these; corn, millet, poppy, onion, cabbage and melon were also cultivated products. As the livestock breeding, cattle-raising and sheep and goat breeding stands out. Cows among the bovine animals and goats among the ovine animals had importance economically. It is seen that professions were commonly shaped on agriculture and livestock breeding depending upon the economic structure of village. According to the datum in the Population Registries, we can say that the great majority of the village population was middle-aged group. With this study, the village life of that era will be revealed starting from Gümele which is a village of Gediz township of the city of Kütahya in Western Anatolia.