Ottoman Entrepreneurial Networks And Doing Joint Business In The Balkans: Merchants, Commerce And Business Networks In The 19th Century
Author :
Abstract
Girişimci ağ analizi, Osmanlı iktisat tarihi alanındaki “İşletme Tarihi” ile doğrudan ilgili konulardan biridir. Osmanlı İmparatorluğu gibi çok etnisiteli ve çok kültürlü bir imparatorlukta, Müslüman olmayanlar tarafından uzun vadeli olarak güçlü ilişkiler şeklinde kurulan iş ve ticaret ağları ciddi ve fakat yeterince araştırılmamış bir çalışma konusu olarak görülmektedir. Kurumsal iktisat yaklaşımının öngördüğü üzere informel kurumların, formel kurumlarla birlikte ticari faaliyetler ve iş organizasyonlarının gelişiminde rol oynadığı bilinmektedir. Formel kurumların 19. yüzyılda önemli bir gelişme gösterdiğini biliyor olmamıza rağmen, bahsi geçen bu kurumların yanı sıra tüccarların birbirlerine olan güvenlerinin ve kültürel yakınlıklarının da ticaret ve ticari faaliyetlerde etkili olduğunu savunabiliriz. Balkanlarda, özellikle de Tanzimat Dönemi'nden 19. yüzyılın sonuna kadar, İstanbul'da hem ticari hem de finansal açıdan çok fazla ticari faaliyet yapan gayrimüslim tüccarların Balkan coğrafyasında ticaret ile iştigal etmeleri dikkat çekicidir. Osmanlı Devleti nezdinde itibar sahibi olan bu tüccarlar, İstanbul ile farklı Anadolu şehirleri gibi merkezlerde ticaret ve finans alanında faaliyet gösterdiler. Aynı zamanda, Osmanlı İmparatorluğu ülkesi olan Osmanlılardan henüz bağımsızlık kazanmış olan Balkan devletleriyle yürütülen ticarette de önemli bir rol oynadılar. Bu çalışmanın amacı, Osmanlı Arşivi-İstanbul'da (Cumhurbaskanligi Osmanli Arsivi) bulunan birincil kaynaklar ile İngilizce, Almanca ve Türkçe ikincil kaynakların da yardımıyla Osmanlı girişimci ağları ile tüccarların Osmanlı iç ve dış ticaretindeki konumunu anlamaktır. Aynı zamanda ticarete konu olan mallar ile 19. yüzyıl Osmanlı iş ağlarının yapısı ve Osmanlı İmparatorluğu'ndaki gayrimüslim tüccarların ticari faaliyetleri hakkında bilgi verilecektir. Tüccarlar arasındaki ilişkilerin durumu, bu tüccarların Balkanlar'daki acenteleriyle olan bağlantıları ve bu network içerisinde yarattıkları toplam ticari değeri araştırmakla birlikte Osmanlı dünyasının işletme tarihi açısından ön değerlendirmeler yapmak mümkün olacak.
Keywords
Abstract
Entrepreneurial network analysis is one of the issues that directly related to the ‘Business History’ in the field of Ottoman economic history. In a very ethnic and multicultural empire, such as the Ottoman Empire, business and commercial networks established by non-Muslims with powerful long-term relationships are seen as a serious and under-researched work. It is known that informal institutions play a role in the development of trade and business operations with formal institutions, as the institutional economic approach claims. Although we know that the formal institutions were undergoing significant development for the 19th century, we can argue that besides these formal institutions, merchants or traders' trust each other and cultural affinity were also influential in commerce and business operations. In Balkans, especially from the Tanzimat Era to the end of the 19th century, trade in the Balkan geography of non-Muslim traders, who have operated a lot of business both in commercial and financial terms in Istanbul, is remarkable. The merchants who had credit in the presence of Ottoman Statesman, have done business in commerce and finance in the centers such as Istanbul and the other Anatolian cities. At the same time, they played a prominent role in the trade with Balkan states, which had just gained independence from the Ottomans, which was also the land of the Ottoman Empire. The purpose of this paper is to understand the Ottoman Entrepreneurial Networks and Merchants’ place in the Ottoman domestic and foreign commerce by gathering up primary sources in Ottoman Archive-Istanbul (Cumhurbaskanligi Osmanli Arsivi), and also English, German and Turkish publications belonging to the specific aforementioned period. Via the goods, subjected to commerce, structure of 19th century Ottoman business networks will be informed, as well as non-Muslim merchants’ activities in the Ottoman Empire. It will be possible to make preliminary assessments in terms of the business history for the Ottoman world when it is tried to research the relations between the traders, connections with their agents in Balkans and the commercial values they have created in these network.
Keywords
- Al, H. (2011). Osmanlı Devletinde Kambiyo İstikrarı Uygulaması (1839-1863), Birleşik Yayınevi, İstanbul.
- Al, H. & Akar, Ş. K. (2015). “Osmanlı Dönemi İstanbul’unda Finans”, Büyük İstanbul Tarihi, (6): 260- 271.
- Çizakça, M., & Kenanoğlu, M. (2008). "Ottoman Merchants and the Jurisprudential Shift Hypothesis", Merchants in the Ottoman Empire (Ed. Suraiya Faroqhi and Gilles Veinstein), Peeters, Paris.
- Goffman, D. (2012). Doğu ile batı arasında Osmanlı Kenti Halep, İzmir ve İstanbul, Tarih Vakfı ve Yurt Yayınları, İstanbul.
- Genç, M. (2003). Osmanlı’da Devlet ve Ekonomi, Ötüken Yayınları, İstanbul.
- Pamuk, Ş. (2004). “Institutional change and the longevity of the Ottoman Empire, 1500–1800”, Journal of Interdisciplinary History, 35(2): 225-247.
- Pamuk, Ş. (2011). Osmanlı-Türkiye İktisadi Tarihi 1500-1914, İletişim Yayınları, İstanbul.
- Vlami, D. (2009). “Entrepreneurship and Relational Capital in a Levantine Context: Bartolomew EdwardAbbott, the" Father of the Levant Company in Thessaloniki (Eighteenth-Nineteenth Centuries)”, The Historical Review/La Revue Historique, (6): 129-164.
- Yıldırmak, G. W. (2006). “XVIII. Yüzyılda Tiftik İpliğinin Osmanlı-İngiliz Ticaretindeki Yeri”, Doktora Tezi, AnkaraÜniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Yüzgün, A. (1985). “Türk Bankacılığının Tarihsel Gelişimi”, Tanzimat'tan Cumhuriyet'e Türkiye Ansiklopedisi, (3): 155-170.
