Author :
Abstract
Deri çok eski çağlardan beri başta giyim eşyası ve aksesuarı olmak üzere daha bir çok alanda kullanım alanına sahip bir malzemedir. Hayvancılıkla uğraşan Türk toplumunda deri işçiliği ilerlemiş, gelişip yaygınlaşmış ve bir sanat dalı olarak görülmeye başlamıştır. Orta Asya Türkeri’nin özellikle at ile seyahat ettikleri zaman deri pantolon giymeleri Türkler için deri ve deri işçiliğinin önemini göstermektedir. Deri ürünlerinin üretim tekniğinin ileri bir seviyeye ulaştığı Osmanlı İmparatorluğunda büyük gelişme göstermiş ve çeşitli işleme teknikleri ile deri ürünleri gösterişli bir hal almış ve erişilmesi zor bir seviyeye ulaşıp saray sanatları arasına girmiştir. Böylece deri sanatı, günün moda anlayışına paralel olarak giyilen kıyafetleri, kullanılan eşyaları veya yaşanan mekânları süslemiştir. ve Bu eşyalar arasında para ve altın muhafaza etmek için kullanılan deri cüzdanlar, Osmanlı İmparatorluğu Döneminde dival işi tekniği ile yapılmış güzel örneklerdir. Bu çalışmada, Antikacı Serkan Kumru’nun elinde bulunan işlemeli 7 adet deri cüzdan araştırma kapsamına alınmıştır. Deri cüzdanlar; kullanılan malzeme, boyut, işleme tekniği, renk, motif ve kompozisyon özellikleri açısından incelenmiştir.
Keywords
Abstract
Leather is a material that has been used in many areas, especially in garment and accessories, since the ancient times. Leather craftsmanship in the Turkish society engaged in animal husbandry has advanced, developed, spread and began to be seen as an art branch. The fact that the Central Asian Turks wear leather trousers, especially when traveling on a horse, shows the importance of leather and leather craftsmanship for the Turks. In the Ottoman Empire, where the production technique of leather products reached an advanced level, a great improvement was provided, and leather products became ostentatious, gained a difficult level to reach, and became one of the palace arts, by various processing techniques. Thus, the art of leather decorated the clothes, the items used or the places for living, in parallel with the fashion sense of the day. Among these items, leather wallets used to store money and gold are good examples made by dival work technique during the Ottoman Empire period. In this study, 7 embroidered leather wallets belonging to Serkan Kumru, an antique dealer, were included in the research. Leather wallets were examined for materials used, size, processing technique, color, motif and composition characteristics.
Keywords
- Alparslan, A. S. (2003). Tasarım (Mesleki Resim, Ya-Pa Yayıncılık, İstanbul.
- Alparslan, A. S. (2003). Tasarım (Mesleki Resim, Ya-Pa Yayıncılık, İstanbul. Britannica, A.(1986). Dericilik, 7/166-167, İstanbul.
- Akar, A. ve Keskiner, C. (1978). Türk Süsleme Sanatlarında Desen ve Motif, Güzel Sanatlar Matbaası, İstanbul.
- Barışta, H.Ö. (1999). Osmanlı İmparatorluğu Dönemi Türk İşlemeleri, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara.
- Berker, N. (1981). Türk İşlemeleri, Yapı ve Kredi Bankası, İstanbul. Büyük Larousse. Dericilik, (t.y). 6/3064, İstanbul.
- Gerard, C. (1972). An Etymological Dictionary of Pre-Thirteenth Century Turkish, Oxford.
- Demirli, A. (2006). Sandıklarda Saklı Saray Yaşamı, TBMM Milli Saraylar Yayınları, İstanbul. Diker, B. (1973). Türk İşleme Motifleri ve Tekniği, Milli Eğitim Basımevi. İstanbul.
- Doğan, M. (2001). Büyük Türkçe Sözlük, Acar Matbaası, İstanbul.
- İşcan, H. (1970). Türk Süsleme Sanatı, Ülkü matbaası, Eskisehir.
- Kanbay, H. (1993). “Derinin Öyküsü”, Art Dekor Aylık Dekorasyon ve Sanat Dergisi, 7:82-88. Korkusuz, Y. S. (1997). Nakış, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul.
- Korkusuz, S. (1980). Nakış, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul.Köklü, H. (2002). El İşlemeleri, Ya-Pa Yayınları, İstanbul. Maraş İl Yıllığı, (1967). Dönmez Ofset, Ankara.
- Markaloğlu, Ş. (1996). Dival İşleme (Sırma-Maraş işi), Özkan Matbaacılık, Ankara. Gökçesu, Z. (2002) Deri Teknikler, YA-PA Yayınları, İstanbul.
- MEB, Milli Eğitim Bakanlığı, (2008). Bayan Cüzdan-1, Milli Eğitim Bakanlığı, Ankara.
- Meriç, Atanur, (1991). “Kahramanmaraş Altın-Gümüş Sırmalar İçinde”, Kültür ve Sanat Dergisi:10. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
- Ögel, B. (1978). Türk Kültür Tarihine Giriş 5, Kültür Bakanlığı Yayınları, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul.Ögel, B. (2000). Türk Kültür Tarihine Giriş C.5, Türklerde Giyim ve Süslenme, (Dördüncü Baskı), Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
- Özcan, F. (1994). Türk Nakışları Öğretim Yaprakları, Önder Matbaacılık Ltd. Şti., Ankara.
- Özdemir, M. (2007). “Türk Kültüründe Dericilik Sanatı”, Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 20:66-82, Ankara.
- Özdemir, M.; Odabaşı, E. & Eken, Y. (2018). “Deri Yüzey Süslemede Kullanılan Aplike Tekniği”, İdil Sanat ve Dil Dergisi, 7, (50):1235-1242.
- Özder, L. & Kırboz, T. (2017). “Keselerdeki Tarihsel Değişim, Akademik Sanat”, Sanat Tasarım ve Bilim Dergisi, Gazi Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, 3: 68-75.
- Püsküllü, A. (1978). Türkçe Sözlük, Milliyet Yayınları, İstanbul.
- Sarıoğlu, H. & Özdemir, M. (2007). “İstanbul Askeri Müzesi'ndeki Deri Askerî Eşya ve Aksesuarlardan Örnekler”, Erdem, 16 (48): 85-108 .
- Sürür, A. (1976). Türk İşleme Sanatı, Ak yayınları Süsleme Serisi, İstanbul.
- Taylor, R. (1993), Ottoman Embroidery, Turkish Ministery of Culture Publications No:1432, Ankara.
- Tekin, Z. (1993). “Osmanlı Debbağhanelerinde Kullanılan Aletler ve Dericilik Tabirleri”, İlim ve Sanat Dergisi, 37: 51-56.
- Tezcan, H. (2001). “Saray İçin Yapılan Gümüşlü, Altınlı Dokumalar İşlemeler”, Antik Dekor Antika, Dekorasyon ve Sanat Dergisi, 64: 70-78, İstanbul.
- Yetimoğlu, P. (1992). “Beypazarı’nda Sırma İşçiliği”, Kültür Sanat Dergisi Kahramanmaraş Özel Sayısı, 72-74. Ankara.
- Yakar, E. & Yakar, E. B. (2011). Maraş İşi Sim Sırma ve Bindallılar, Kahramanmaraş Belediyesi Yayınları, Halim Ofset, Kahramanmaraş.
- Willcox, D. (1971). Modern Lea, A Watson-Guptill Publications, Newyork. İnternet Kaynakları
- http://cuzdanyapimi.blogspot.com/2014/11/el-yapm-cuzdan-ve-tarihi.htmlhttps://mahileather.com/blogs/news/mens-leather-wallet-history-origin http://cuzdancim.blogspot.com/
