Author :
Abstract
Yabancı dil öğretiminde ders kitabı, derste öğretme ve öğrenme süreci için önemli fırsatlar sunmaktadır. Ders içeriğini, yöntemini ve ilkelerini belirleyen yapısı ile öğretmenlere ve öğrencilere yabancı dil öğretme ve öğrenme sürecinde yardımcı olmaktadır. Yabancı dil öğretiminde yaşanan gelişmeler güncel ders kitaplarında da yansımasını bulmaktadır. Yaşanan bu gelişmeler öğretmenlere farklı görevler ve sorumluluklar yüklemekte ve öğretmenlerden ders kitabını yabancı dil olarak Almanca dersinde etkili biçimde kullanmaları beklenmektedir. Ancak, öğretmen ve ders kitabı ilişkisi açısından değerlendirildiğinde öğretmen bu görev ve sorumlulukları uygulama noktasında, derste ders kitabına ne ölçüde bağlı kalacağı sorunu ile yüzleşmek durumunda kalmaktadır. Bu çalışmada yabancı dil olarak Almanca öğretiminde öğretmenlerin ders kitabına bağlı kalma sorunsalını teorik olarak ele alarak çözüm önerileri ortaya koymak amaçlanmıştır. Çalışmada bu sorunsalın temel bileşenleri arasında yer alan yabancı dil olarak Almanca öğretiminde öğretmen, ders kitabı ve öğretmen ve ders kitabı ilişkisi üzerinde durulmuştur. Güncel yaklaşımlara göre hazırlanan yabancı dil öğretimi ders kitaplarının bu yaklaşımları uygulayabilecek nitelikli öğretmen ihtiyacını da beraberinde getirdiği gerçeğinden hareketle, ders kitabının ve öğretmenin öğretme ve öğrenme sürecindeki yeri teorik olarak ele alınmış, öğretmenlerin ders kitabına bağlılıklarının nasıl olması gerektiği konusu irdelenmiştir. Bu bağlamda çalışmada, öğretmenlerin lisans eğitimi boyunca aldıkları eğitimin yanı sıra mesleki deneyimleri ve mesleki yeterlilikleri ile ders kitabını kullanmadaki becerileri arasındaki ilişki vurgulanmıştır.
Keywords
Abstract
In foreign language teaching, the coursebook offers important opportunities for the teaching and learning process in the course. It helps teachers and students in the process of teaching and learning foreign languages with its structure that determines the content, method and principles of the course. Developments in foreign language teaching are reflected in current coursebooks. These developments impose different tasks and responsibilities on teachers, and teachers are expected to use the coursebook effectively in German as a foreign language. However, when evaluated in terms of teacher and coursebook relationship, the teacher has to face the question of the extent to which he/she will be attached to the coursebook at the point of applying these duties and responsibilities. In this study it is aimed to present solutions by theoretically addressing the problem of the teachers' adherence to the coursebook in teaching German as a foreign language. The study focused on the relationship between teacher, coursebook and teacher and coursebook in teaching German as a foreign language which is one of the main components of this problem. Based on the fact that foreign language teaching coursebooks prepared according to current approaches bring with it the need for qualified teachers to implement these approaches, the place of the coursebook and the teacher in the teaching and learning process theoretically discussed, the subject of how teachers should be committed to the coursebook. In this context, the study emphasized the relationship between the training that teachers receive during their undergraduate education, as well as their professional experience and professional qualifications, and their skills in using the coursebook.
Keywords
- Akpınar Dellal, N. ve Seyhan Yücel, M. (2015, Winter). Yabancı Dil Öğretmenlerinin Derslerinde
- Akpınar Dellal, N. ve Seyhan Yücel, M. (2015, Winter). Yabancı Dil Öğretmenlerinin Derslerinde Materyal Kullanımına İlişkin Tutum ve Görüşleri. Turkish Studies, 10(2), 1051-1066.
- Aksöz, A.S., Serindağ, E. ve Balcı, T. (2006). Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Alman Dili EğitimiÖğrencilerinin ve Öğretim Elemanlarının Öğrenim/Öğretim Süreçlerine ve Değerlendirmeye Yönelik Görüşleri. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31 (1), 14-28.
- Alkan, C. (2000). Meslek ve Öğretmenlik Mesleği. Veysel Sönmez (Ed.), Öğretmenlik Mesleğine Giriş içinde (s.191-230). Ankara: Anı Yayıncılık.
- Balcı, U. (2016). Anadolu Liselerinde İkinci Yabancı Dil Olarak Almanca Eğitimi: Batman İli Örneği. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 346-355.
- Batdı, V. (2016). Türkiye’deki Almanca Öğretmenlerinin Hizmet-İçi Alan Eğitimine İlişkin Görüşleri ile Üstbilişsel Farkındalık Düzeyleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31 (4), 796-816.
- Bausch, K.-R. (1999). Zur Funktion von Lehr- und Lernmaterialien beim Lernen fremder Sprachen:Erkenntnisstand und Forschungsperspektiven. In: K.-R. Bausch, H. Christ, F. G. Königs & H.-J. Krumm(Hrsg.), Die Erforschung und Lehr- und Lernmaterialien im Kontext des Lehrens und Lernens fremder Sprachen (S. 17-22). Tübingen: Gunter Narr Verlag.
- Bozlar Balcı, İ., Serindağ, E. ve Balcı, U. (2017). Yapılandırmacı Öğrenme Kuramına Göre Almanca Derslerinde Materyal Hazırlanması. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 7(1/1), 123-135.
- Brill, L. M. (2005). Lehrwerke/Lehrwerkgenerationen und die Methodendiskussion im Fach Deutsch als Fremdsprache. Aachen: Shaker Verlag.
- Can, T. (2011). Yaşam Boyu Öğrenme Bağlamında Yabancı Dil Olarak İngilizce Ders Kitaplarında Strateji Kullanımı. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi.
- Darancık, Y. ve Uslu, D. (2016, Mart). Almanca Öğretmenliği Bölümlerinde Verilen Formasyon ve Alan Derslerinin İlk ve Ortaöğretime Uygunluğu. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4 (26), 218-240.
- Demirel, Ö. (2011). Öğretme Sanatı (17.bs.). Ankara: Pegem Akademi.
- Erdem, A.R. (2013). Öğretmen Yetiştirmenin Bugünü ve Geleceği: Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Ankara: Anı Yayıncılık.
- Funk, H. (2004). Qualitätsmerkmale von Lehrwerken prüfen- ein Verfahrensvorschlag. Babylonia, 3/04, 41-47.
- Genç, A. (2002). İlk- ve Ortaöğretim Okullarında Yabancı Dil Ders Kitabı Seçimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 74-81.
- Gök, B. (2017). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Metin Seçimi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi.
- Günay, D. (2016). Öğrenen Özerkliği, İngilizce Öğretimine Yansımaları ve Hayef Örneğinde ÖğretmenAdaylarının Değişen Öğretmen Rolleri Algısı. İstanbul Üniversitesi Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 13-3 (26), 17-30.
- Gündoğar, F. (2014). Değişen Eğitim Anlayışı Işığında Değişen Öğretmen Yetiştirme Programları Üzerine Düşünceler. Diyalog, 1, 118-127.
- Hatipoğlu, S. (2009). Best-practice Türkei: Zur Darstellung des Projekts “Curriculumentwicklung für dieDeutschlehrerausbildung an türkischen Universitäten”. In: M. Çakır, C. Merten, B. Sayınsoy Özünal, T.Polat & N. Tapan (Hrsg.), Tagungsdokumentation zum Symposium Perspektiven zur Neustrukturierung der Studiengänge Deutsch als Fremdsprache in Südosteuropa (S.43-52). Istanbul: Eşit Ofset.
- Kırmızı, B. (2009, Aralık). Etkili Bir Almanca Öğretimi İçin Öğretmen Beklentileri. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12 (22), 268-280.
- Kırmızı, B. (2011). Almanca Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Becerileri. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(2), 193-206.
- Königs, F. G. (2009). Plenarvortrag: zwischen Hpffen und Bangen. Möglichkeiten und Grenzen einereuropäischen Studienform am Beispiel des Faches Deutsch als Fremdsprache. In: M. Çakır, C. Merten, B.Sayınsoy Özünal, T. Polat & N. Tapan (Hrsg.), Tagungsdokumentation zum Symposium Perspektiven zurNeustrukturierung der Studiengänge Deutsch als Fremdsprache in Südosteuropa (S. 21-41). Istanbul: Eşit Ofset.
- Krumm, H. J. & Ohms-Duszenko, M. (2001). Lehrwerkproduktion, Lehrwerkanalyse, Lehrwerkkritik. In:G. Helbig, L. Götze, G. Henrici & H.-J. Krumm (Hrsg.), Deutsch als Fremdsprache, Halbband 2 (S. 1029- 1041). Berlin&New York: Walter De Gruyter.
- Krumm, H. J. (2010). Der Faktor “Lehren” im Bedingungsgefüge des Deutsch als Fremdsprache-Unterrichts. In: H.-J. Krumm, C. Fandrych, B. Hufeisen & C. Riemer (Hrsg.), Deutsch als Fremd- undZweitsprache - ein internationales Handbuch, Band 1 (S. 907-921). Berlin&New York: Walter De Gruyter.Krumm, H. J. (2010). Lehrwerke im Deutsch als Fremd- und Deutsch als Zweitsprache-Unterricht. In: H.-J.Krumm, C. Fandrych, B. Hufeisen & C. Riemer (Hrsg.), Deutsch als Fremd- und Zweitsprache - ein internationales Handbuch, Band 2 (S. 1215-1227). Berlin&New York: Walter De Gruyter.
- Neuner, G. (1995). Lehrwerke. In: K.-R. Bausch (Hrsg.), Handbuch Fremdsprachenunterricht (3. überarbeitete und erweiterte Auflage) (S. 292-265). Tübingen&Basel: Francke Verlag.
- Oktar Ergür, D. (2010). Öğrenen Özerkliğinin Kazandırılmasında Öğretmenin Rolü. InternationalConference on New Trends in Education and Their Implications. 11-13 November Antalya-Türkiye (s. 354-359). İconte.
- Öztürk, İ. H. (2011, Kış). Öğretmen Özerkliği Üzerine Kuramsal Bir İnceleme. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10 (35), 82-99.
- Pingel, F. (2003). Ders Kitaplarını Araştırma Ve Düzeltme Rehberi, Tarihi Öğrenmek ve Öğretmek (N. Elhüseyni, Çev.). İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı.
- Polat, T. (1995). Günümüz Koşullarında Almanca Öğretiminin İşlevi ve Aday Öğreticilerin Yetiştirimi. İstanbul Üniversitesi Alman Dili ve Edebiyat Dergisi, 9, 199-205.
- Polat, T. (2006). Değişimler ve Yenileşmeler Bağlamında Çok Öğeli Bir Süreç Olarak Yabancı DilEğitimi. M. Karakuş ve M. Oraliş (Ed.), Bellek, Mekan, İmge içinde (s. 446-455), İstanbul: Multilingual.
- Retelj, A. (2014). Die Beurteilung von Lehrwerken für Deutsch als Fremdsprache anhand desGemeinsamen Europäischen Referenzrahmens für Sprachen: eine empirische Untersuchung über die Entwicklung der lexikalischen Kompetenz. Linguistica, 54 (1), 61-75.
- Rösler, D. (2012). Deutsch als Fremdsprache. Eine Einführung. Stuttgart&Weimar: J.B. Metzler.
- Rösler, D. & Schart, M. (2016). Die Perspektivenvielfalt der Lehrwerkanalyse - und ihr weiβer Fleck. Info Daf, 5, 483-493.
- Sayınsoy-Özünal, B. (2004). Yabancı Dil Öğretiminde Eylem Odaklı Öğretimin Uygulama Boyutu. İstanbul Üniversitesi Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 79-95.
- Serindağ, E. (2003). Zur Didaktik und Methodik der Ausnutzung des Englischen als Erster Fremdspracheim Unterricht “Deutsch als Zweite Fremdsprache” bei Muttersprachlern des Türkischen. Dissertation, Çukurova Universität, Adana.
- Seyhan Yücel, M. (2005). Lehrwerkanalyse in der Deutschlehrerausbildung- Ziele und Curriculare Planungen. İstanbul Üniversitesi Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 63-74.
- Şahin, A. (2008). İlköğretim Birinci Sınıf Türkçe Ders Kitabı, Öğrenci Çalışma Kitabı Ve ÖğretmenKılavuz Kitabının Öğretmen Görüşlerine Dayalı Olarak Değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 9 (3), 133-146.
- Şimşek, A. (2014). Önbilgi. Y. Kuzgun ve D. Deryakulu (Ed.), Eğitimde Bireysel Farklılıklar içinde (3. bs.) (s.139-167), Ankara: Nobel.
- Tapan, N. (1986). Ortaöğretim Almanca Ders Kitaplarına Çözümleyici ve Değerlendirici Bir Yaklaşım. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi.
- Tapan, N. (2010). Deutsch in der Türkei. In: H.-J. Krumm, C. Fandrych, B. Hufeisen & C. Riemer (Hrsg.),Deutsch als Fremd- und Zweitsprache - ein internationales Handbuch, Halbband 2 (S.1817-1823). Berlin&New York: Walter De Gruyter.
- Timm, J. P. (1999). Unterrichtsmaterialien für einen lernorientierten Fremdsprachenunterricht. In: K.-R.Bausch, H. Christ, F. G. Königs & H.-J. Krumm (Hrsg.), Die Erforschung und Lehr- und Lernmaterialien im Kontext des Lehrens und Lernens fremder Sprachen (S. 218-225). Tübingen: Gunter Narr Verlag.
- Tomlinson, B. (2015). Challenging teachers to use their coursebook creatively. In: A. Maley & N. Peachey (Ed.), Creativity in the English Language Classroom (pp. 24-28). London: British Council.
- Tomlinson, C. A. (2014). Öğrenci Gereksinimlerine Göre Farklılaştırılmış Eğitim (2. bs.) (Diye Kültürlararası İletişim Hizmetleri, Çev.). İstanbul: Sev Yayıncılık.
- Uzuntiryaki, E. ve Boz, Y. (2006). Öğretmen Adaylarının Ders Kitabı Kullanımıyla İlgili Görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 212-220.
- Ünal, Ç. D. (2013). Almanca Eğitim Veren Bölümlerde Ders Materyallerinin Saptanmasına ve Üretimine Yönelik Bir Proje Önerisi. Diyalog, 2, 103-109.
- Ünver, Ş. ve Genç, A. (2009). Passwort Deutsch Adlı Almanca Ders Kitabının Türkiye Baskısının İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 21, 321-333.
- Yavuz, N. (2017). Almancanın Yabancı Dil Olarak Öğretildiği Ders Kitaplarında Kültürel Yayılmacılık veÖnyargı Öğeleri. In: T. Balcı, O. Holzapfel, E. Serindağ (Ed.), Schriften zur Sprache und Literatur (S.199- 206). London&İstanbul: IJOPEC Publication.
- Vollmer, H. J. (1999). Ist jedes Lehrmaterial auch Lernmaterial? Perspektiven für den bilingualenUnterricht. In: K.-R. Bausch, H. Christ, F. G. Königs & H.-J. Krumm (Hrsg.), Die Erforschung und Lehr-und Lernmaterialien im Kontext des Lehrens und Lernens fremder Sprachen (S. 240-249). Tübingen: Gunter Narr Verlag.
