Author :
Abstract
Tasavvuf üç temel İslamî ilimden birisi olan ahlâk ilminin eğitimi ve uygulamasından başka bir şey değildir. Tasavvuf tarihi, Allah (c.c.) dostlarının hallerinden ve kullandıkları metodlardan bahseder. Tasavvuf tarihinde on iki temel tasavvuf ekolü zuhûr etmiştir. Kâdiriyye ekolü bunlardan biridir. Kâdiriyye ekolünün Hâlisiyye Şubesi, Anadolu’da büyük ölçüde, Hacı Ömer Hüdâyî Baba Kövengî (k.s.) (1821/1905) vasıtası ile intişâr etmiştir. Kâdiriyye ekolü içinde, büyük ve önemli bir şube olan Hâlisiyye, Abdurrahmân Hâlis Kerkûkî (k.s.) (1275/1858) tarafından Kerkük’te kurulmuştur. İbâdet, zikir, tefekkür, Allah (c.c.) ve Peygamber (a.s.) aşkı, Hâlisiyye kolunun ana prensiplerini teşkil eder. Hacı Ömer Hüdâyî Baba’nın (k.s.) tasavvufî fikirlerini, Dîvân-ı Hüdâyî, Vasiyyetnâme adlı eserlerinde görmek mümkündür. Ayrıca hulefâsına ait eserler ve icâzetnâmeler Hüdâyî ekolü hakkında detaylı bilgiler sunmaktadır. Sûfînin vazîfeleri, manzûm bir dille, Ömer Hüdayi Baba Vasiyyetnâmesi’nde anlatılmıştır. Sağlam bir itikat, kitap ve sünnete bağlılık, zikir, mürşidin gönlüne yönelmek ve benliğin eritilmesi vâsiyetnâmede işlenen temel konulardır. Bu çalışmamızda, Vasiyyetnâme sâdeleştirilerek, içeriğindeki temel tasavvufî kavramların detaylı îzâhı yapılmıştır
Keywords
Abstract
Sufism is nothing but the education and practice of morality, one of the three basic Islamic sciences. History of Sufism refers to the states of the the friends of God and the methods they use. In the history of Sufism, twelve basic Sufism schools have appeared. The school of Qadiriyya is one of them. Khalisiyye branch of the Kâdiriyya was widely developed in Anatolia by Hacı Ömer Hüdâyî Baba Kovengî (1821/1905). Khalisiyya branch is the great and important branch among the Kâdiriyya branches. Khalisiyya branch has been founded in Kirkūk by Abd al-Raḥmān Khalis al-Kirkūkī. Worship, dhikr, contemplating, God love, Messenger love, constitute the main principals of Khalisiyya branch. It is possible to see the Sufi ideas of Hacı Ömer Hüdâyî Baba in his works of Dîvân-ı Hüdâyî, Vasiyyetnâme. In addition, the works and diplomas of his caliphes provide detailed information about the Hüdâyî school. The duties of the Sûfî are explained in verse in Ömer Hüdâyî Baba’s Vasiyyetnâme. A strong faith, devotion to the book and sunnah, dhikr, turning to the heart of the master and the melting of the self are the main topics covered in the Hudâyî’s Testament. In this study, Vasiyyetnâme has been clarified and detailed explanation of the basic concepts of Sufism has been made.
Keywords
- el-GEYLÂNÎ, Seyyid Abdülkâdir (1971), el-Gunye li Tâlibi Tarîkı’l-Hak I-II, Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l- İlmiyye.
- HÜDÂYÎ, Hacı Ömer, (2007a), Dîvân-ı Hüdâyî Kuddise Sırrahu’l-Âlî (Muharrem Hilmi’nin El Yazısı İle), (nşr. S. Ateş) İstanbul: Yeni Ufuklar Neşriyat.
- HÜDÂYÎ, Hacı Ömer, (2007b), Hacı Ömer Hüdâyî Baba Kövengî (k.s.) Vasiyetnâmesi (Muharrem Hilmi’nin El Yazısı İle)
- HİLMÎ, Muharrem, (2007a), Kutbu’l-Ârifîn, Gavsü’l-Vâsılîn, Mürşid-i Âzam ve Pîr-i Mufahham Olan,Tarîkat-ı Âliyye-i Kâdiriyye Hulefâsından ve Harput Velâyet-i Celîlesi Eşrâfından Seyyid Şeyh Hacı ÖmerHüdâyî Kuddise Sırrahu’l-Âlî Hazretleri’nin Tercüme-i Hâli ile Menâkıb-ı Celîleleri (Muharrem Hilmi’nin El Yazısı İle), (nşr. S. Ateş) İstanbul: Yeni Ufuklar Neşriyat.
- HİLMÎ, Muharrem, (2007b), Risâle-i Hüdâiyye (Muharrem Hilmi’nin El Yazısı İle). (nşr. S. Ateş), İstanbul: Yeni Ufuklar Neşriyat.
- HİLMÎ, Muharrem, (2012), Dîvân-ı Sırrî, (Hazırlayan: S. Ateş), İstanbul: Mas Matbaacılık.
- NECÂTÎ, Ömer (1985a), Kitabu’l-Meârif fî Şerh-i Mesnevî-i Şerîf Tercümesi, Ankara. NECÂTÎ, Ömer (1985b), Haydârizâde İbrâhim’in Bir Makalesi, Ankara.
- NECÂTÎ, Ömer (2000a), Eş-Şeyh es-Seyyid Dede Osman Avnî Baba Rehavî (k.s.), Ankara. NECÂTÎ, Ömer (2000b), Behcetü’l-Esrâr Tercümesi Metni, Ankara.
