A Research On Determining Nutritional Habits Of Students: Sehit Mehmet Cetin Imam Hatip Secondary School Sample
Author :
Abstract
Yaşamın her evresinde bedensel ve zihinsel yönden sağlıklı olmak ve sağlığı devam ettirmek yeterli ve dengeli beslenme ile mümkündür. Büyüme, gelişme, sağlıklı ve verimli olarak uzun süre yaşamak için gerekli olan enerji ve besin ögelerinden her birini yeterli miktarda sağlayacak olan besinleri besin değerini yitirmeden, sağlık bozucu hale getirmeden en ekonomik şekilde almak ve kullanmak olarak tanımlanan beslenme, fizyolojik, psikolojik ve sosyal gelişim ile büyüme hızının çok yüksek olduğu çocukluk ve adölesan dönemde büyük önem taşımaktadır. Alışkanlıkların kazanıldığı ve yerleştiği en önemli dönemler olan çocukluk ve adölesan dönemde edinilen beslenme alışkanlıkları, yetişkinlik dönemine de taşınmakta, yaşam boyu sürdürülebilecek davranışlara dönüşebilmektedir. Bu çalışma, ortaokul öğrencilerinin bazı beslenme alışkanlıklarını belirlemek amacıyla planlanıp yürütülmüştür. Araştırmanın evrenini, Uşak İli merkez ilçedeki Şehit Mehmet Çetin İmam Hatip Ortaokulunda öğrenim gören 695 öğrenci oluşturmuştur. Araştırmada gelişigüzel örnekleme yöntemi kullanılmış olup, çalışmaya gönüllü 390 öğrenci katılmıştır (katılım oranı %56.12). Araştırma verileri anket formu kullanılarak, Aralık 2017-Şubat 2018 tarihleri arasında karşılıklı görüşme tekniği kullanılarak toplanmıştır. Anket formu öğrenciler hakkında “genel bilgiler” başlığı altında öğrenciler ve ailelerin tanıtıcı bilgileri (cinsiyet, yaş, sınıf, vücut ağırlığı, boy uzunluğu, anne-baba eğitim durumu, anne-baba mesleği) ve öğrencilerin bazı beslenme alışkanlıklarını ortaya koyan çeşitli sorulardan oluşmaktadır. Verilerin değerlendirilmesinde, SPSS paket programı kullanılmış, sayı ve % değerleri gösteren çizelgeler hazırlanmış, gerekli istatistiksel analizler yapılmış ve ki-kare (χ2) önemlilik testi kullanılmıştır. Değişken olarak cinsiyet esas alınmış olup, 0.05’ten küçük p değeri istatistiksel olarak anlamlı kabul edilmiştir. Öğrencilerin vücut ağırlığı (kg) ve boy uzunluğu (cm) ölçümleri alınmış, Beden Kütle İndeksi (BKİ) (kg/m2) hesaplanmıştır. Besin tüketim sıklığının değerlendirilmesinde, T=6T1+5T2+4T3+3T4+2T5+T6 formülünden yararlanılarak, puanlama sistemi kullanılmıştır. Puanlamada her gün tüketilen yiyeceğin frekansı 6, günaşırı tüketilenlerin 5, haftada bir tüketenlerin 4, 15 günde bir tüketilenlerin 3, ayda bir tüketilenlerin 2, daha seyrek tüketenlerin 1 ile çarpılarak toplanmış ve her bir yiyecek için toplam puanlar bulunmuştur. Tüketim sıklıkları bakımından yiyecekleri birbirleriyle kıyaslayabilmek amacıyla, her bir besin için saptanan toplam puan ile bu besinin her gün tüketilmesi durumunda alacağı en yüksek toplam puan arasında yüzde orantı kurularak hesaplanmıştır. Araştırma kapsamındaki öğrencilerin, %53.8'i kız, %46.2'si erkektir. Çalışmadaki erkek (n=180) ve kız (n=210) öğrencilerin yaş ortalaması sırasıyla 12.72±1.14 yıl ve 11.82±1.24 yıldır. Öğrencilerin %26.2'si 5., %24.1'i 6., %30.5'i 7. ve %19.2'si de 8. sınıftadır. Çalışmadaki öğrencilerin günlük öğün sayısı ortalaması 3.08±0.46 olup, erkek ve kız öğrencilerin yarıdan fazlası (sırasıyla %75.0, %88.1) günde üç öğün tüketmektedir(χ2=14.688, p=0.005).Erkek ve kız öğrencilerin günlük su tüketimi ortalamaları sırasıyla 10.36±5.13, 9.13±4.84 bardaktır. Öğrencilere “öğün dışında atıştırma alışkanlığınız var mı?” diye sorulduğunda öğrencilerin %40.2'sinin “evet”, %50.3'ünün de "bazen" diye cevap verdikleri görülmüştür. Öğrencilerin tükettikleri bazı yiyecek ve içeceklerin her gün tüketilme durumuna göre aldıkları tüketim puanları yüzdesi; yoğurtta 87.65 (2051 puan), peynirde 85.80 (2007 puan), pilav ve makarnada 83.16 (1946 puan), çayda 81.84 (1915 puan), ayranda 81.15 (1899 puan), zeytinde 80.56 (1885 puan), sütte 80.38 (1881 puan), yumurtada 79.32 (1856 puan), ekmekte 78.33 (1833 puan) ve tereyağında 76.03 (1779 puan) olarak bulunmuştur.
Keywords
Abstract
Having a healthy body and mind and preserving it depend on a balanced nutrition in every stage of life. Nutrition is defined as getting and processing food and energy necessary for growth, development and a healthy&long life before they lose their nutritive value in the most affordable way. Nutrition is very crucial during childhood and adolescence when physical, psychological and social growth and development are at maximum pace. People develop nutritional habits during childhood and adolescence. They also take these habits into adulthood and make them permanent habits lasting for all their lives. This study aims to determine nutritional habits of the children at secondary schools. 695 students at Sehit Mehmet Cetin Imam Hatip Secondary School in Usak constitutes research population. Random sampling method was used and 390 voluntary students participated in the study (participation rate 56,12%). Research data was collected through interview method using questionnaire form between December 2017 and February 2018. The form includes questions under the title of “general information”. These questions give information about students and their family (gender, age, class, weight, height, educational background&profession of parents) and some nutritional habits of students. While assessing the data, SPSS program was preferred, charts showing numbers and % rates were created, statistical analyFsis is made and chi square (χ2) test was used. Gender was used as variable and p-value lower than 0.05 was accepted as significant value. The weight (kg) and height (cm) circumferences of the students have been measured. Body Mass Index (BMI) (kg/m2) and waist hip rates have been measured. In assessing the frequency of food consumption, point scoring system was via the formula of T=6T1+5T2+4T3+3T4+2T5+T6. In point scoring, the frequency of the food consumed every day is multiplied by 6, every other day by 5, once in a week by 4, once in every 15 days by 3, once in a month by 2 and less often by 1. The results were added and total points were found out for each food. Aiming to compare different food types in terms of frequency of consumption, a percentage rate was found by comparing total point for each food and maximum point if consumed every day. 53.8 of the participant students are females and the rest 46.2% are males. Male students (n=180) and female students (n=210) are 12.72±1.14 years and 11.82±1.24 years old respectively. 26.2% are in the 5th grade, 24.1% are in the 6th, 30.5% are in the 7th and 19.2% are in the 8th grade. Average daily meal is 3.08±0.46 and more than a half of students (75% of males&88,1% of females) have three meals a day (χ2 =14.688, p=0.005). Male students consume 10.36±5.13 glasses of water everyday whereas for females this rate is 9.13±4.84. When students were asked if they have the habit of snacking except meals, 40.2% said “yes” and 50.3% said “no”. Percentages of consumption points for some food and drink when consumed every day are as follows: yoghurt 87.65 (2051 points), cheese 85.80 (2007 points), rice and pasta 83.16 (1946 points), tea 81.84 (1915 points), ayran 81.15 (1899 points), olives 80.56 (1885 points), milk 80.38 (1881), eggs 79.32 (1856 points), bread 78,33 (1833) and butter 76.03 (1779 points).
Keywords
- AlikaĢifoğlu, A. & Yordam, N. (2000). Obezitenin Tanımı ve Prevelansı, Katkı Pediatri Dergisi,
- AlikaĢifoğlu, A. & Yordam, N. (2000). Obezitenin Tanımı ve Prevelansı, Katkı Pediatri Dergisi, 21(4): 475-481.
- Arslan, P. (1993). Obezite (Obezite), Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 2(6):198-201.
- Arslan, P., Bozkurt, N., Karaağaoğlu, N., Mercanlıgil, S., & Erge, SA. (2001). Yeterli ve Dengeli Beslenme ve Zayıflama Rehberi. Özgür Yayınları. Ġstanbul.
- Aslan, D., Gürtan, E., Hacım, A., Karaca, N., ġenol, E., & Yıldırım, E. (2003). Ankara’daEryaman Sağlık Ocağı Bölgesi’nde Bir Lisenin Ġkinci Sınıfında Okuyan Kız ÖğrencilerinBeslenme Durumlarının ve Bazı Antropometrik Ölçümlerinin Değerlendirmeleri, Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi; 25 (2): 55-62.
- Atasever M. (2003). Spor ve Beslenme. Milli Eğitim Bakanlığı Ders Kitapları Dizisi, Ankara.
- Aydın, G.., Akay, D., & ĠbiĢ, E. (2017). 3-7 YaĢ Çocuğa Sahip Annelerin Beslenmeyle Ġlgili DavranıĢlarının Ġncelenmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi; 7(2): 683-700.
- Baysal, A. (2006). Beslenme. Hatiboğlu Yayınları:93, Ankara, ġahin Matbaası.
- Baysal,A. (2007). Beslenme. ġahin Matbaacılık, Ankara.
- Bilge, A., Bayram, E., Can, ĠN., & Binicier, Ġ. (2013) Hekim Gözüyle Sağlıklı Beslenme Ve Öne Çıkan Güncel Konular Ġnceleme ve Değerlendirme. Ankara: Öncü Basımevi.
- Bilgen Sivri, B., & Özpulat, F. (2015). Ġlkokuldaki Öğrencilerin Beslenme AlıĢkanlıkları veAnnelerin Beslenmeye ĠliĢkin Bilgi Düzeyi. Uluslararası Aile Çocuk ve Eğitim Dergisi; 7: 20-41.
- Budak, N., Özer E., Kovalı S., & ĠnceiĢ, N. (2005). Kahvaltının Öğrencilerin Beslenmesine Katkısı ve Akademik BaĢarıya Etkisi. Beslenme ve Diyet Dergisi; 32(1): 47- 54.
- Casey, VA., Dwyer, JT., Colemen, KA., & Valadian I. (1992). Body Mass Index From Childhood to Midddle Age: A 50-y FollowUp, Am J ClinNutr; 56: 14-18.
- Ceylan, S., & Turan, T. (2008). Bir Ġlkögretim Okulunda 11-14 YaĢ Arasındaki ÖğrencilerdeObezite Sıklığı ve Etkileyen Etmenler, Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi; 11(4): 76-84.
- Corkins, MR., Daniels, SR., De Ferranti, SD., Golden, NH., Kim, JH., Magge, SN., &Schwarzenberg, SJ. (2016). Nutrition Ġn Children And Adolescents. Medical Clinics; 100(6), 1217-1235.
- Duyff, R.L. (2003). Amerikan Diyetisyenler Derneği’nin GeliĢtirilmiĢ Besin ve BeslenmeRehberi. (Çeviri Ed: Sevinç Yücecan, Gülden Pekcan, Berat Nursal, Tanju Besler), Acar Matbaacılık, 614 s, Ġstanbul.
- Erdoğan, GE., & Akın, B. (2017). Lise Öğrencilerinde Beden Kütle Ġndeksi DurumununSosyodemografik ve Beslenme Özellikleri Ġle ĠliĢkisi. Journal of Human Sciences; 14(2): 1571- 1589.
- Ergün, C. (2003). Sağlıklı Beslenme Kavramı ve Tüketici Algısı Üzerine Bir Araştırma. Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Bilim Uzmanlığı Tezi, Ankara.
- Ergün, A. & Erten, S. (2004). Öğrencilerde Vücut Kitle Ġndeksi ve Bel Çevresi Değerlerinin Ġncelenmesi, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası, 57 (2): 57-61.
- Girgin, GK. (2018). Tüketicilerin Ramazan Ayında Televizyonlardaki Yiyecek ĠçecekReklamlarına Yönelik GörüĢlerinin Belirlenmesi. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi; 7(2): 621- 635.
- GümüĢ, D., Kızıl, M., Dikmen, D., & Uyar, FM. (2015). Gelir Düzeyinin ĠlköğretimÖğrencilerinin Besin Tercihlerine Etkisinin Değerlendirilmesi. H.Ü. Sağlık Bilimleri Enstitü Dergisi; 2(1): 1-15.
- Günlü, Z., & Önay, D. (2010). Okul Çağı Çocuklarının Besin Seçimi ve Beslenme DavranıĢlarıÜzerinde Reklamların Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Beslenme Eğitimi Bilim Dalı, Konya.
- Günlü, Z., & Onay, D. (2011). A Research on Nutrition Habits and Frequency of FoodConsumption of School Age Children. International FoodCongress-NovelApproaches in Food Industry, MAY 26-29, 2011, Volume 2, 927-933, Cesme, Izmir, Turkey.
- IĢkın, M., & SarııĢık, M. (2017). Üniversite Öğrencilerinin Öğün Atlama NedenlerininBbelirlenmesi: Sakarya Üniversitesi Örneği. Journal of Recreation and Tourism Research; 4, (special issue 1), 430-440.
- Kapi, U., & Bhavna, A. (2002). Adverse Effects of Poor Micro Nutrient Status During Childhood and Adolescenc", NutrRev; 60: 84-90.
- Karasar, N. (2010). Bilimsel Araştırma Yöntemi (21. Basım). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- KaĢıkçı, S. (2010). Edirne Ġli Merkez Ġlköğretim Okullarında Okuyan 6., 7. ve 8. SınıfÖğrencilerinin Beslenme AlıĢkanlıkları Üzerine Bir AraĢtırma, Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Gıda Mühendisliği Anabilim Dalı, Tekirdağ.
- Kırkıncıoğlu, M. (2003). Çocuk Beslenmesi. Ġstanbul: Ya-Pa Yayınları.
- Köksal, E. (2007). Türkiye’de Okul Çağı Çocuklarda Beslenme, Sağlık Durumu ve Uygulamalar. Sözel Bildiri. V. Uluslar Arası Beslenme ve Diyetetik Kongresi, Ankara.
- KudaĢ, S., Ülker, B., Erdoğan, A. & Çırçı, E. (2005). Ankara Ġli 11-12 YaĢ Grubu Çocukların Fiziksel Aktivite ve Bazı Beslenme AlıĢkanlıkları, Spor Bilimleri Dergisi; 16(1): 19-29.
- Kutlu, R., & Çivi, S. (2009). Özel Bir Ġlköğretim Okulu Öğrencilerinde BeslenmeAlıĢkanlıklarının ve Beden Kitle Ġndekslerinin Değerlendirilmesi, Fırat Tıp Dergisi; 14(1): 18-24.Kutlu, R., Çivi, S., & Köroğlu Erdem, D. (2008). Fatih Sultan Mehmet Ġlköğretim OkuluÖgrencilerinin Antropometrik Ölçümlerinin Değerlendirilmesi, TAF Preventive Medicine Bulletin;Larson, N., Neumark-Sztainer, D., Laska, MN., & Story, M. (2011). Young Adults and EatingAway From Home: Associations With Dietary Intake Patterns and Weight Status Differ by Choice of Restaurant, J AmDiet Assoc.;111(11):1696-703.
- Littlecott, HJ., Moore, GF., Moore, L., Lyons, RA., & Murphy S. (2016). Association BetweenBreakfast Consumption And Educational Out Comes Ġn 9–11-Year-Old Children. Public Health Nutr; 19(9), 1575-82.
- McIsaac, JL., Kirk, SF., & Kuhle, S. (2015). The Association Between Health Behaviours AndAcademic Performance Ġn Canadian Elementary School Students: A Cross-Sectionalstudy. Int J Environ Res Public Health; 12(11), 14857-71.
- Müller, K., Libuda, L., Terschlüsen, AM., & Kersting, M. (2013). A Review Of The Effects Of Lunch On Adults's Hort Term Cognitive Functioning. Can J Diet Pract Res; 74(4), 181-8.
- Nahcivan, ÖN. (2006). Bir Ġlköğretim Okulundaki Öğrencilerde Süt Tüketim Durumu. STED;15(3), 38-44.
- Oğuz, ġ., & Önay Derin, D. (2013). 60-72 Aylık Çocukların Bazı Beslenme AlıĢkanlıklarının Ġncelenmesi. İlköğretim Online, 12(2), 498-511.
- Orhan, A., & Çelik, Ġ. (2014). Ġlköğretim Okulu Öğrencilerinin Kahvaltı AlıĢkanlıkları ve Okul Kantini Ġle ĠliĢkilerinin Belirlenmesi. Akademik Gıda; 12(1), 51-56.
- Önay, D. (2002). Ankara’da Farklı Sosyo-Ekonomik Düzeylerdeki 14-15 YaĢ Grubu ÖğrencilerinBeslenme Durumu ve Bunu Etkileyen Bazı Faktörler. (YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi Fen BilimleriEnstitüsü. Ankara.
- Önay, D., & AktaĢ, N. (2009). Ankara’da Farklı Sosyo-Ekonomik Düzeylerdeki 14-15 YaĢ GrubuÖğrencilerin Beslenme Durumları ve Bunu Etkileyen Bazı Faktörler. Akademik Gıda; 7(1): 21-30.Önay Derin, D., Keskin, S., & Gürel, Ġ. (2011). ġehit Mustafa Mutlu Ġlköğretim OkuluÖğrencilerinin Antropometrik Ölçümleri ve Beslenme AlıĢkanlıklarının Değerlendirilmesi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi; 6(18), 43-64.
- Önay Derin, D. , & Emdirme, N. (2012). Selçuk Üniversitesi Öğrencilerinin Süt ve Fermente Süt Ürünleri Tüketim AlıĢkanlıkları. Akademik Gıda, 10(4), 37-44.
- Önay Derin, D., Akaroğlu, G., ġahin, S., & AkbaĢ, A. (2016a). 13-15 YaĢ Grubu ÖğrencilerinAntropometrik Ölçümleri ve Beslenme AlıĢkanlıklarının Değerlendirilmesi. Uluslararası Hakemli Beslenme Araştırmaları Dergisi; 7, 1-22.
- Önay Derin, D., SavaĢan, Ö., & Kara, H. (2016b). Ortaokul öğrencilerinin antropometrikölçümleriyle beslenme alıĢkanlıkları ve besin tüketim sıklıkları üzerine bir araĢtırma: ġanlıurfa ĠliHaliliye Ġlçesi Ulubatlı Hasan Ortaokulu örneği, 1st of International Academic Researches Congress (INES), Kongre Tam Metin Kitabı, 3-5 Kasım, Antalya.
- Önay Derin, D., & Kara, H. (2017). Lise Öğrencilerinin Kahvaltı AlıĢkanlıklarının BelirlenmesiÜzerine Bir AraĢtırma. Sağlık ve Spor Bilimleri AraĢtırmaları, Konya: Çizgi Kitabevi Yayınları, 26-35.
- Önay Derin, D., Erdem, N. & SavaĢhan, Ö. (2017). Yüksekokul Öğrencilerinin Ġçme Sütü veFermente Süt Tüketim AlıĢkanlıkları Üzerine Bir AraĢtırma. Sağlık ve Spor Bilimleri AraĢtırmaları, Konya: Çizgi Kitabevi Yayınları, 11-21.
- Özilbey, P., & Ergör, G. (2015). Ġzmir Ġli Güzelbahçe Ġlçesi’nde Ġlköğretim ÖğrencilerindeObezite Prevalansı ve Beslenme AlıĢkanlıklarının Belirlenmesi. Turk J Public Health; 13(1):30-Özmen, D., Çetinkaya, ÇA., Ergin, D., Sen, N., & Erbay Dündar, P. (2007). Lise öğrencilerininYeme AlıĢkanlıkları ve Beden Ağırlığını Denetleme DavranıĢları. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni; 6(2): 98-105.
- Pekcan, G., & Beğenmez, N. (1988). Ergenlik Çağı Gençlerin Beslenmesine Annenin ÇalıĢma Durumunun Etkisi. Beslenme ve Diyet Dergisi; 17: 59-66.
- Pekcan, G. (1999). Hastalıklarda beslenme durumunun saptanması, diyet el kitabı. (Editör:Baysal, A., Bozkurt, N., Pekcan, G., Besler, T., Aksoy, M., Merdol Kutluay, Türkan., Keçecioğlu, S., Mercangil, S, M.) Ankara: Hatipoğlu Yayınevi.
- Pekcan, G. (2001). Obezite Tanısında Antropometrik Ölçümler ve Yorumu, (Sunuya Hazırlayan: Arslan, P.), I. Ulusal Obesite Kongresi Diyetisyenler Sempozyumu Sunuları, 13-38, Ġstanbul.
- SavaĢhan, Ç., Sarı, O., Aydoğan, Ü., & Erdal, M. (2015). Ġlkokul Çağındaki Çocuklarda Obezite Görülme Sıklığı ve Risk Faktörleri”, Türk Aile Hek. Derg.; 19 (1): 14-21.
- Stea, TH., & Torstveit, M.K. (2014). Association Of Life Style Habits And AcademicAchievement Ġn Norwegian Adolescents: A Cross-Sectionalstudy. BMC Public Health; 11(14),St-Onge, MP., Keller, KL., & Heymsfield, SB. (2003). Changes Ġn Childhood Food ConsumptionPatterns: A Cause For Concern Ġn Light Of Ġncreasing Body Weights. The American Journal Of Clinical Nutrition; 78(6), 1068-1073.
- ġanlıer, N., Sormaz, Ü., & GüneĢ, E. (2016). Yiyecek-Ġçecek Hizmetleri Bölümünde OkuyanÖğrencilerin Aldıkları Mesleki Eğitimin Besin Tercihleri ve Beslenme Bilgi Düzeyleri Üzerine Etkisi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi; 8(15): 248-265.
- Triches, RM., & Giugliani, ERJ. (2005). Obesity, Eating Habits and Nutritional Knowledge Among School Children. Rev Saude Publica; 39(4): 1-6.
- Türk, M., Gürsoy, S., & Ergin, I. (2007). Kentsel Bölgede Lise Birinci Sınıf Öğrencilerinin Beslenme AlıĢkanlıkları, Genel Tıp Dergisi; 17(2): 81-87.
- Uçar, A., & Hasipek, S. (2006). Ankara Üniversitesi Öğrencilerinin Sigara Kullanma DurumununBeslenme Alışkanlıkları ve Bazı Hematolojik Parametreler Üzerine Etkisi, Ankara Üniversitesi EvEkonomisi Yüksekokulu, Yayın No: 14, Bilimsel AraĢtırma ve Ġncelemeler: 14, Ankara Üniversitesi Basımevi. Ankara. Sayfa 147.
- Uzdil, Z., Özenoğlu, A., & Ünal, G. (2017). Lise Öğrencilerinde Yeme Tutumlarının BeslenmeAlıĢkanlıkları, Antropometrik ve Demografik Özellikleri Ġle ĠliĢkisi. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi; 7(1): 11-18.
- Uzucu, A., & Onay Derin, D. (2015). Evaluation of the breakfast habits of vocational high school students. Contemporary Issues in Culurel Studies. Germany: IASSR.
- WHO (2013a), World Health Organization, Health Topics, Nutrition, http://www.who.int/topics/nutrition/en/ (15.06.2013).
- WHO (2013b), World Health Organization, 10 Facts on Nutrition, http://www.who.int/features/factfiles/nutrition/en/index.html (15.06.2013).
- Yabancı, N., ġimĢek, I., Ġstanbulluoğlu, H., & Bakır, B. (2009). Ankara’da Bir Anaokulunda Obezite Prevelansı ve Etkileyen Etmenler, TAF Preventive Medicine Bulletin; 8(5): 397-404.
- Yolsal, N., Kıyan, A. & Özden, Y. (1998). Beslenme Durumunun Değerlendirilmesinde Beden Kitle Ġndeksinin Kullanımı, Beslenme ve Diyet Dergisi, 27(2):43-48.
