İLKOKUL DÜZEYİNDE KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİ VEREN EĞİTİMCİLERİN ÖZEL EĞİTİM ÖĞRENCİLERİNİN SORUNLARINA YAKLAŞIMI -KIRIKKALE ÖRNEĞİ-
Author :
Abstract
Bu araştırmanın amacı, Kırıkkale il merkezinde ilkokulda kaynaştırma eğitimi alan engelli öğrencilerin ilgi, istek, yeterlilik ve yetenekleri doğrultusunda özel eğitim hizmetlerinden yararlanmaları sürecinde ortaya çıkan problemlerin belirlenmesidir. Çalışma kapsamında; sınıf öğretmeni, rehber öğretmen ve idarecilerden oluşan toplam 61 eğitimciyle yüz yüze yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Verilerin analizinde betimsel analiz kullanılmıştır. Bulgular fiziksel, eğitimci, aile, engelli öğrencinin kendisi, akran, ders araç-gereçleri ve müfredat konu başlıkları altında gruplandırılmıştır. Çalışmada eğitimcilerin görüşleri cinsiyet ve engelli öğrenciyle çalışma süresi değişkenlerine göre sınıflandırılmış, bu verilerin analizinde bağımsız örneklem t testi analizi kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre; engelli öğrencilerin yaşadıkları sorunların engel tür ve derecelerine göre farklılık gösterdiği ve öğrencilerin ihtiyaç duydukları eğitimi gerektiği biçimde alamadıkları görülmektedir. Yapılan t testti sonuçlarına göre ise; eğitimcilerin engelli öğrencilerin eğitim yaşantılarını etkileyen toplam 26 maddeden oluşan sorunlara ait görüşlerinin cinsiyet değişkeninden bağımsız olduğu, fakat bu sorunlardan 5 tanesi ile engelli öğrenciyle çalışma süresi değişkeni arasında anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir.
Keywords
Abstract
The aim of the research is to determine the challenges that arise while disabled students, in accordance with their interests, will, competence and talents, are attending the inclusive education services of the primary school in Kırıkkale city center. Within the scope of the research, semi-structured and face to face interviews have been carried out with a total of 61 educators composed of primary school teachers, school counselors and administrators. Descriptive analysis has been applied in the analysis of the data. Findings have been classified as physical, educators, families, disabled students themselves, peers, classroom materials and curriculum. In the research the opinions of educators have been classified according to variables like gender and instructional time, and independent sampling t analysis has been applied in the analysis of the data. According to research results, problems encountered by disabled students vary with regard to type or degree of disability, and students cannot take the education they need. On the other hand, the t test results have displayed that the opinion of the educators as regards the 26 problems affecting the education life of disabled students are free from the variable of gender, but that 5 of these problems are closely related to the variable of instructional time.
Keywords
- Akçamete, G. & Ceber, H. (1999). “Kaynaştırılmış Sınıflardaki İşitme Engelli ve İşiten Öğrencilerin
- Akçamete, G. & Ceber, H. (1999). “Kaynaştırılmış Sınıflardaki İşitme Engelli ve İşiten ÖğrencilerinSosyometrik Statülerinin Karşılaştırılmalı Olarak İncelenmesi”, Özel Eğitim Dergisi, 2(3):64-74.http://dergipark.ulakbim.gov.tr/ozelegitimdergisi/article/viewFile/5000162433/5000146303. Erişim Tarihi: 22 Mart 2018.
- Ayral, M.; Özcan, Ş.; Can, R.; Ünlü, A.; Bedel, H.; Şengül, G.; Demirhan, Ş. & Çağlar, K. (2015). “NormalGelişim Gösteren Öğrencilerin Özel Gereksinimli Öğrencilere Bakışını Etkileyen Etkenler”, Abant İzzetBaysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(Özel Sayı):218-230. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/17149. Erişim Tarihi: 25.03.2018.
- Bakkaloğlu, H. (2008). “Engelli Çocuklarda Yalnızlık Öğretmenler Nasıl Yardım Edebilirler?”, AnkaraÜniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 9(2):41-50. http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/39/1274/14683.pdf. Erişim Tarihi: 22.03.2018.
- Batu, E. S. (2015). “Kaynaştırma ve Destek Özel Eğitim Hizmetleri”. (Ed. İbrahim H. Diken), Özel Gereksinimi Olan Öğrenciler ve Özel Eğitim, ss. 91-106, Pegem Akademi, Ankara.
- Baykoç Dönmez, N. (2010). “Özel Gereksinimli Çocuklar ve Özel Eğitim”. (Ed. Necate Baykoç Dönmez), Öğretmen Programları İçin Özel Eğitim, ss. 13-26, Gündüz Eğitim ve Yayıncılık, Ankara.
- Berg, B. L. & Lune, Howard (2015). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, (8. Basım), (Çev. ed. Hasan Aydın), Eğitim Yayınevi, Konya.
- Berkan, H.G. & Atılgan, G. (2017). “Sınıf Öğretmenlerinin Kaynaştırma Eğitimine Yönelik YaşadıklarıSorunlar ve Çözüm Önerileri”, The Journal of Educational Reflections Educational Reflections, 1(1):13-25. http://dergipark.gov.tr/eduref/issue/34202/378137. Erişim Tarihi: 20.11.2018.
- Can, E. & Kara, Z. (2017). “Sınıf Öğretmenlerinin Kaynaştırma Eğitimi Öğrencilerine Yönelik TutumlarınıEtkileyen Faktörlerin İncelenmesi”, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(2):71-96. http://dergipark.gov.tr/trakyasobed/issue/33347/371192. Erişim Tarihi: 22.11.2018.
- Canöz, Ş. (2011). “Özel Eğitime Gereksinimi Olan Öğrenciler ve Özel Eğitim”. (Ed. Hasan Avcıoğlu), İlköğretimde Özel Eğitim, ss. 1-18, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
- Cavkaytar, A. & Diken, İ.H. (2005). Özel Eğitime Giriş, Kök Yayıncılık, Ankara.
- Cavkaytar, A. (2015). “Özel Eğitime İhtiyaç Duyan Çocuklar ve Özel Eğitim”. (Ed. İbrahim H. Diken), Özel Gereksinimi Olan Öğrenciler ve Özel Eğitim, Pegem Akademi, Ankara.
- Çifci-Tekinarsalan, İ. (2015). “Zihinsel Yetersizliği Olan Öğrenciler”. (Ed. İbrahim H. Diken), Özel Gereksinimi Olan Öğrenciler ve Özel Eğitim, ss. 136-164, Pegem Akademi, Ankara.
- Doğan, İ. (2011). Eğitim Sosyolojisi, Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara.
- Enç, M., Çağlar, D., Özsoy, Y. (1981). “Özel Eğitim Alanı”. Özel Eğitime Giriş, Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları, Ankara.
- Eskicumalı, A. (2015). “Eğitimin Temel Kavramları”. (Ed. Sadettin Turan ve Yüksel Özden), Eğitim Bilimine Giriş, ss. 2-22, Pegem Akademi, Ankara.
- Esmer, B.; Yılmaz, E.; Güneş, A.M.; Tarım, K. & Delican, B. (2017). “Sınıf Öğretmenlerinin KaynaştırmaÖğrencilerinin Eğitimine İlişkin Deneyimleri”, Kastamonu Eğitim Dergisi 25(4):1601-1618. http://www.kefdergi.com/pdf/19_3/19_3_3.pdf. Erişim Tarihi: 01.11.2018.
- Girli, A. & Öztürk-Özgenel, S. (2016). “Otizmli Kaynaştırma Öğrencilerinin Sınıflarında Akranİlişkilerinin Geliştirilmesine Yönelik Eğitim Programının Etkililiğinin İncelenmesi”, İlköğretim Online, 15(1): 286-298. http://dergipark.ulakbim.gov.tr/ilkonline/article/view/5000164451/500014943. Erişim Tarihi: 12.02.2018.
- Gündüz, M. & Akın, A. (2015). “Türkiye’de Devlet Okullarındaki Özel Eğitimle İlgili Sorunlar Ve ÇözümÖnerileri”, Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(2):85-95). http://www.jret.org/FileUpload/ks281142/File/09..mevlut_gunduz.pdf. Erişim Tarihi: 6.10.2018.
- Kargın, T. (2006). “Kaynaştırma: Temel Kavramlar, Tarihçe ve İlkeler”. (Ed. Bülbin Sucuoğu ve TevhideKargın), İlköğretimde Kaynaştırma Uygulamaları Yaklaşımlar, Yöntemler ve Teknikler, ss. 25-72, Morpa Kültür Yayınları, İstanbul.
- Kırcaali-İftar, G. (1998), “Kaynaştırma ve Destek Eğitim Hizmetleri”. (Ed. Süleyman Eripek), AnadoluÜniversitesi Yayınları N, Açık Öğretim Yayınlar, (Erişim)https://www.researchgate.net/publication/315602540_Ozel_gereksinimli_bireyler ve_ozel_egitim, 12 Şubat 2018.
- Kuş, E. (2007). Nitel-Nicel Araştırma Teknikleri, Anı Yayıncılık, Ankara.
- MEB-SGB, Milli Eğitim İstatistikleri Örgün Eğitim, Ankara. http://sgb.meb.gov.tr/www/resmi- istatistikler/icerik/64. Erişim Tarihi: 7.11.2018.
- MEB (2010). İlköğretim Okullarındaki Kaynaştırma Uygulamalarının Değerlendirilmesi, MEB Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı, Ankara.
- MEB (2013). Birlikte Başarırız Bütünleştirme Kapsamında Eğitim Uygulamaları Öğretmen Kılavuz Kitabı, MEB Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Ankara.
- MEB (2018). Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği. http://mevzuat.meb.gov.tr/dosyalar/1963.pdf. Erişim Tarihi: 22.11.2018.
- Metin, N. (2012). “Özel Gereksinimli Çocukların Kaynaştırılması”. (Ed. Nilgün Metin), Özel Gereksinimli Çocuklar, ss. 373-402, Maya Akademi, Ankara.
- Nazıf-Toy, S. & Duru, S. (2016). “Sınıf Öğretmenlerinin Öğretmen Öz Yeterlikleri İle KaynaştırmaEğitimine İlişkin Yeterlik İnançlarının Karşılaştırılması”, Ege Eğitim Dergisi, 17(1):146-173. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/225064. Erişim Tarihi:21.11.2018.
- Özgür, İ. (2011). İlköğretimde Kaynaştırma, Karahan Kitabevi, Adana.
- Özmen-Güzel, R. (2005). “Kaynaştırma Ortamında Öğretimsel Düzenlemeler”. (Ed. Ayşegül Ataman), Özel Gereksinimli Çocuklar ve Özel Eğitime Giriş, ss. 71-103, Gündüz Eğitim ve Yayıncılık, Ankara.
- Özokçu, O. (2013). “Kaynaştırma Uygulamaları”. (Ed. Sezgin Vuran), Özel Eğitim, ss. 81-107, Maya Akademi, Ankara.
- Özsoy, Y., Özyürek, M., Eripek, S. (1996). “Özel Eğitime Muhtaç Çocuklar ve Eğitimleri”. Özel Eğitime Muhtaç Çocuklar (Özel Eğitime Giriş), ss. 1-20, Karatepe Yayınları, Ankara.
- Sadioğu Ö.; Bilgin, A.; Batu, S. & Oksal A. (2013). “Sınıf Öğretmenlerinin Kaynaştırmaya İlişkinSorunları, Beklentileri ve Öneriler”, Kurum ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(3):1743-1765.https://www.researchgate.net/publication/274452186_Sinif_Ogretmenlerinin_Kaynastirmaya_Iliskin_Soru nlari_Beklentileri_ve_Onerileri. Erişim Tarihi: 18.11.2018.
- Saraç, T. & Çolak, A. (2012). “Kaynaştırma Uygulamaları Sürecinde İlköğretim Sınıf ÖğretmenlerininKarşılaştığı Sorunlara İlişkin Görüşleri Ve Önerileri”, Mersin Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(1):13-28. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/160833. Erişim Tarihi: 22.11.2018.
- Sucuoğlu, B. (2006a). Etkili Kaynaştırma Uygulamaları, Ekinoks Yayınları, Ankara.
- Sucuoğlu, B. (2006b). “Sosyal Kabulün Arttırılması”. (Ed. Bülbin Sucuoğu ve Tevhide Kargın),İlköğretimde Kaynaştırma Uygulamaları Yaklaşımlar, Yöntemler ve Teknikler, ss. 261-298, Morpa Kültür Yayınları, İstanbul.
- TUİK (2010). Özürlülerin Sorun ve Beklentileri Araştırması. http://www.tuik.gov.tr/IcerikGetir.do?istab_id=244. Erişim Tarihi: 19.11.2018.
- Vural, M. & Yıkmış A. (2008). “Kaynaştırma Sınıfı Öğretmenlerinin Öğretimin Uyarlamasına İlişkinYaptıkları Çalışmaların Belirlenmesi”, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2):141-159. http://efdergi.ibu.edu.tr/index.php/efdergi/article/download/1038/1918. Erişim Tarihi: 11.11.2018.
- Yavuz, M. (2017). “Kaynaştırma Uygulamalarında Çalışan Öğretmenlerin Kaynaştırma YeterlilikDüzeylerini Bazı Değişkenler Açısından İncelemesi”, Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, (11):401-411. http://www.inesjournal.com/DergiTamDetay.aspx?ID=1445&Detay=Ozet. Erişim Tarihi: 20.11.2018.
- Yıldırım Erişkin, A.; Yazar-Kıraç, S. & Ertuğrul, Y. (2012). “Sınıf Öğretmenlerinin KaynaştırmaUygulamalarına İlişkin Görüşlerinin Değerlendirilmesi”, Milli Eğitim, (193):200-213. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/442341. Erişim Tarihi: 22.11.2018.
- Yıldız, H. (2017). “İlkokula Devam Eden Özel Gereksinimli Çocuğa Sahip Ailelerin ÇocuklarınınEğitimlerine Katılımlarının İncelenmesi”, Türkiye Eğitim Dergisi, 2(2):82-94.
