Author :
Abstract
Hukuk ve adalet kavramları, hem birbiri ile yakından ilişkili görülen hem de sık sık tartışılan iki kavramdır. Hukukun kaynağının adalet olup olmadığı, bir diğer ifadeyle hukukun adalete dayanıp dayanmadığı sorusu ilkçağlardan beri sorulagelmektedir. Bu konuda temelde iki görüş öne çıkmaktadır. Tabii hukuk görüşüne göre hukuk, adalete dayanırsa hukuktur ve bireyler bu hukuki yapının kurallarına uymak zorundadır. Bir diğer görüş ise hukuki pozitivizmdir ve bu görüşe göre, adalet metafizik bir kavramdır, görecelidir, haliyle hukuk gibi bir bilimin ne konusu ne de dayanağı olabilir. Türkiye özelinde bakıldığında hukukun adil olmadığı fakat adil olması gerektiği, hukukun adaletin sağlanmasında bir araç olduğu yönünde ciddi bir görüş hâkimdir, bu yönde bir beklenti bulunmaktadır. Haksızlığa uğradığını belirten insanların mahkemelerde ve çeşitli mecralarda adalet istediklerini dile getirmeleri, toplumda infial oluşturan bazı eylemlerde mahkemenin verdiği cezadan çok uzak bir şekilde suçluların hapishanelerde öldürülmesi vakalarında adaletin yerini bulduğu yönünde bir düşünce oluşması, toplumun bir kesiminde hukukun adaleti sağlamada yetersiz kaldığı kanısının var olduğunun göstergeleridir. Bu düşüncenin bir diğer görünür kılındığı mecra televizyon dizileri, internet dizileri ve sinema filmleridir. “Polisiye tür” olarak nitelendirebileceğimiz bu yapımların bir kısmında hukukun suçluları cezalandırmasına yardım etmekle yükümlü olan polislerin bazılarında, hukukun adil olmadığı ve adaleti sağlayamayacağı düşüncesinin bulunduğu görülmektedir. Bu yapımlarda çoğunluğun değil de müstakil örneklerin adaleti kendilerinin sağlamaya çalıştığı durumlar vardır. Özellikle çocukların tecavüze uğraması ve öldürülmesi vakalarında bazı polislerin yetkilerini aşan zaman zaman da suç işleyen karakterler olarak temsil edildiği görülmektedir. Bu çalışmada kuramsal çerçevede tabii hukuk ve hukuki pozitivizm üzerinde durulurken, kapsam içerisinde Türkiye’deki polisiye tür yapımlarda hukuk ve adalet ilişkisinin ele alınış şekilleri incelenecektir. Çalışmanın amacı bir hukuk devletinde beklentiler istendik ölçüde karşılansın karşılanmasın, hukukun üstünlüğünün devamlılığının şart olduğu görüşünden hareketle bu yapımların münferit de olsalar ciddiye alınmaları ve toplumun bir kesiminin beklentilerini hem yansıtmada hem de toplumu şekillendirmede etkin olabildikleri gerçeğinden hareketle incelenmeleridir.
Keywords
Abstract
The concepts of law and justice are both regarded as related to each other and have been often discussed. Whether law is originated from justice , in other words, law is based on justice has been matter of discussion since the early ages.Mainly two views become prominent on this issue. According to the view of natural law, provided that law is based on justice, then it is law, and individuals are obliged to obey the rules of judicial structure.Another view on this subject is legal positivism, and according to this view, justice is a metaphysic concept, relative, accordingly, it can neither be a subject nor a basis of a science like law. But there is an serious view in Turkey, which argues that law is unfair, but is supposed to be fair, law is a means that serves to secure justice, and expectations are in this direction. Peoples’ requests for administration of justice at courts and various platforms, who felt hard done; arising of a consideration on that justice has been done in cases of being killed of criminals in prisons, far away from the sentence of the court, whose crimes created indignation in society,are the indicators of that a section of society believes that law is not capable of secure the justice. Another platform where this consideration is visibly available are television serials, internet serials and movies. It is seen in a part of these productions qualified as “ kind of detective” that , some policemen obliged to help law on the punishment of criminals belive that law in unfair and uncaple of secure justice. In most of these productions, not majority of actors, only some actors by themselves seek for justice. In some cases especialy where children are raped and killed; some policemen are seen to represent characters, exceeding their powers and committing crime from time to time. In this study, natural law and legal positivism was laid emphasis on in theorical frame, and discussing ways of the relationship between law and justice in detective kind productions in Turkey were examined. The aim of the study is that regardles of satisfaction of the expectations in a state of law; considering necessity of the continuity of the superiority of law, these productions , even being individual,should be handled seriously and examined considering their effectivity on both reflection of expectations of a section of society and on shape society.
Keywords
- ABİSEL, Nilgün (2005). Türk Sineması Üzerine Yazılar. Ankara: Phoenix Yayınevi.
- ABİSEL, Nilgün (2005). Türk Sineması Üzerine Yazılar. Ankara: Phoenix Yayınevi.
- AYTAŞ, Murat- TÜYSÜZ Dilan (2011). “Türk Sinemasında Polisiye Türün Yükselişi”, 18. Uluslararası Altın Koza Film Festivali 1. Sinema Kongresi, Adana: 1-14.
- ÇEVİK, Deniz Özlem (2010). “Ejder Kapanı”. Sinefil. http://www.mafm.boun.edu.tr/files/296_ejder_kapani.pdf, erişim tarihi 16.11.2018.
- ERDOĞAN, Mustafa (2015). “Hukuk, Hukukun Üstünlüğü ve Adalet”. Haşim Kılıç’a Armağan: 331-350.
- GÖZLER, Kemal (2008). “Tabii Hukuk ve Hukuki Pozitivizme Göre Adalet Kavramı”. Muhafazakâr Düşünce, Yıl 4. Sayı 15 Kış: 77-90.
- KONDA Araştırma ve Danışmanlık Merkezi, (2010). Hukuk ve Adalet Algı ve Beklentiler, İstanbul.
- TOPAKKAYA, Arslan (2008). “Adalet Kavramı Bağlamında Aristoteles-Platon Karşılaştırması”. Süleyman Demirel Üniversitesi Felsefe Dergisi, 3 (6): 27-47.
- UYGUR, Gülriz (2004). “Adalet ve Hukuk Devleti”. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 2004: 29- 38.
