Author :
Abstract
Türkiye’de 1950’de toplam nüfusun %75’i kırsal kesimde yaşarken; 2017’de bu oran %25’e gerilemiştir. Nüfusun kentlere yığılması çarpık kentleşme, ulaşım, çevre, konut, eğitim, işsizlik, güvenlik, su, alt ve üst yapı sorunlarına yol açmıştır. Kırsal nüfusun göç etmesini önleyecek, tersine göç olayını hayata geçirecek yeni plan ve projelere ihtiyaç duyulmaktadır. Bu çalışmada; tersine göç uygulamasının hayata geçirildiği Kadıoğluçiftliği köyünde ‘tersine göç’ü sağlayan faktörlerin ortaya konulması amaçlanmıştır. Araştırma sahasında arazi çalışmaları ve derinlemesine görüşmeler yapılarak nüfus artışının neden ve sonuçları coğrafi bakış açısıyla analiz edilmiştir. Öncelikle Türkiye genelinde ve Kahramanmaraş özelinde nüfusun kır-kent dağılımı ortaya konulmuştur. Türkoğlu Ovası’nda yer alan 26 köyün nüfus verileri TÜİK kaynaklarından derlenerek; 1990-2017 döneminde nüfusun gelişim süreci karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiştir. Tipik bir kırsal yerleşme olan Kadıoğluçiftliği köyünde 27 yılda toplam nüfus %34,6 oranında artmıştır. Türkoğlu Ovası’nda yer alan diğer 25 köyde ise nüfus azalmıştır. Türkoğlu Ovası’nda gerçekleştirilen arazi çalışmalarında bu durumun temel sebebinin “tarımsal üretim şeklinden” kaynaklandığı tespit edilmiştir. Akdeniz İkliminin hâkim olduğu, geniş tarımsal faaliyetlere imkân sunan Türkoğlu Ovası’nda bulunan 25 köyde açık tarım (tarla tarımı) yapılmakta iken Kadıoğluçiftliği köyünde örtülü tarım (seracılık) ve modern hayvancılık faaliyetlerinin yapıldığı gözlenmiştir. Çiftçilerle görüşmeler yapılarak derlenen veriler tematik analiz yöntemiyle yorumlanmıştır. Kadıoğluçiftliği köyünde; seracılık faaliyetlerinin köyden kentte yönelik göçleri durdurduğu ve kentten kıra doğru tersine göç hareketini başlattığı tespit edilmiştir. Bu köyde başarılan tersine göç uygulamasının Türkiye’de benzer özellikler gösteren diğer köyler için model olarak değerlendirilmesi önerilmektedir.
Keywords
Abstract
While 75% of the total population in Turkey was living in rural areas in 1950, this rate fell to 25% in 2017. Agglomeration of population in cities resulted in irregular urbanization, problems of transportation, environment, housing, education, unemployment, security, water and infrastructure. There is a necessity to implement reverse migration new plans and projects that will prevent migration from rural population. This study aims to reveal the factors that enabled reverse migration in Kadıoğluçiftliği where reverse migration project was implemented. By conducting fieldwork and in-depth interviews in the research area, causes and consequences of population growth in Kadıoğluçiftliği were analyzed from the standpoint of geography. First of all, rural-urban distribution of population, throughout Turkey and in Kahramanmaraş has been illustrated. Development process of the population during 1990-2017 has been comparatively analyzed by compiling the population data of 26 villages in the Türkoğlu Plain from TSI (Turkish Statistical Institute). Total population ratio has increased by 34,6% in Kadıoğluçiftliği, which is a typical rural settlement. However, population of other 25 villages in the Türkoğlu Plain has decreased. In the fieldwork studies conducted in the Türkoğlu Plain, it was determined that the main reason of this situation was agricultural production method. Open farming (field agriculture) is carried out in 25 villages in the Türkoğlu Plain, which has fertile soil dominated by the Mediterranean climate that allows vast agricultural cultivations. It has been observed that in 25 villages in the Türkoğlu plain, where the Mediterranean climate prevailed, open farming (field farming) was carried out and in the village of Kadıoğluçiftliği, covered farming (greenhouse) and modern animal husbandry activities were carried out. Greenhouse cultivation and modern livestock production activities were observed. In-depth interviews were carried out about the issue with farmers in village. The data were analyzed by thematic analysis method. Implementation of counter-migration in this village can be proposed as a model to be implemented throughout the country.
Keywords
- Abadan, T. & Unat, N. (1984). Uluslararası Göç Akımının Kadınların Toplumsal Rolleri Üzerindeki Etkisi:
- Abadan, T. & Unat, N. (1984). Uluslararası Göç Akımının Kadınların Toplumsal Rolleri Üzerindeki Etkisi:Türkiye Örnek Olay, Prof. Aziz Köklü’nün Anısına Armağan, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yay., Ankara.
- Anonim, (2007). “Bahçecilik, Sera Yapım Tekniği” Milli Eğitim Bakanlığı Yay., Ankara.Ardos, M. (1995). Türkiye Ovalarının Jeomorfolojisi-I, Çantay Kitabevi Yay., İstanbul. Atalay, İ. (2016). Türkiye Coğrafyası, Pegem Akademi Yay., Ankara.
- Başol, K. (1995). “Demografi” Anadolu Matbaası, 5. Baskı, İzmir.
- Boz, İ. (2004). Tarım Sektörünün İktisadi Kalkınmadaki Rolü, Kalkınma Ekonomisi (Ed: Sami Taban- Muhsin Kar), Ekin Kitabevi, Bursa.
- Çelik, F. (2007). “Türkiye’de İç Göçler: 1980-2000” Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(1): 87-109.
- Demir, G. (1997). Toplum Göç Bildirileri Kitabı, Göç Nedenleri ve Göçenlerin BeklentilerindekiGerçekleşme Durumu: Bolu İli Kıbrıscık İlçesi Örneği II. Ulusal Sosyoloji Bildiriler Kitabı, s.85-94, Sosyoloji Derneği ve DİE Yay., Ankara,
- Deniz, O. (2009). Uluslararası Göçler ve Türkiye’ye Yansıması, Çantay Kitabevi, İstanbul.
- Doğan, M. (2004). “Türkiye Ziraatında Seracılık Faaliyetlerine Bir Örnek: Fethiye Ovası’nda Seracılık ve Önemi”. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü Dergisi, Sayı:12: 85-95
- Doğanay, H. (1994). “Türkiye Beşerî Coğrafyası” Gazi Büro Kitabevi, Ankara.
- Elibüyük, M. & Yılmaz, E. (2012). “Türkiye'de Sıcaklık Mevsimlerinin Ana Morfolojik Ünitelere Göre Değişimi 1: Ovalar ve Havzalar” Coğrafi Bilimler Dergisi, 10(2): 165-193
- Güzey, S. & Atılgan, A. (2015). “Sera Yetiştiriciliğinde Kirletici Faktörlerin Belirlenmesi: Denizli İli Örneği” SDÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 10(2): 22-33.
- HÜNEE, (2006). Türkiye’de Yerinden Olmuş Nüfus Araştırması. HÜNEE Yay., Ankara.
- İslamoğlu, E.; Yıldırımalp, S. & Benli, A. (2013). “Türkiye’de Tersine Göç ve Tersine Göçü Teşvik Eden Uygulamalar: İstanbul Örneği”. Sakarya İktisat Dergisi, 2(4): 46-66.
- İzbırak, R. (1975). Coğrafya Terimleri Sözlüğü, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul. Mutluer, M. (2003). Uluslararası Göçler ve Türkiye, Çantay Yay., İstanbul.
- Özdemir, H. (2012). “Türkiye’de İç Göçler Üzerine Genel Bir Değerlendirme” Akademik Bakış Dergisi, 30: 1-18.
- Özgür, E.M. & Yasak, Ü. (2009). “Şehiriçi İkametgâh Hareketliliğine Kuramsal Bir Bakış” Coğrafi Bilimler Dergisi, 7(1): 39-50.
- Sertkaya Doğan, Ö. (2015). “Population Movements in Turkey: Internal Migration”. International Journal of Liberal Arts and Social Science, 3: 102-110.
- Sezer, A. & Şanlı, C. (2017). “Coğrafya Öğretim Programında ve Ders Kitaplarında Göç Olgusu”. Marmara Coğrafya Dergisi, 36: 16-25.
- Tanoğlu, A. (1969). Nüfus ve Yerleşme, İstanbul Üniversitesi Yay., İstanbul.
- Tekeli, İ. (1998). “Türkiye’de İçgöç Sorunsalı Yeniden Tanımlanma Aşamasına Geldi”. (Ed: A. İçduygu), Türkiye’de İçgöç Konferansı Bolu-Gerede, 6-8 Haziran 1997, s.7-21, Tarih Vakfı Yurt Yay., İstanbul.
- Tümertekin, E. (1968). “Türkiye’de İç Göçler” İstanbul Üniversitesi Yayın No:1371, Taş Matbaası, İstanbul.Tümertekin, E. & Özgüç, N. (1997). “Beşeri Coğrafya: İnsan. Mekân ve Kültür” Çantay Kitabevi, İstanbul.
- Uysal, M. & Aktaş, S. (2011). “Sıralı Regresyon Analizi ile Türkiye’deki İç Göçleri Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi” Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(3): 191-200.
- Yürüdür, E.; Kara, H. & Arıbaş, K. (2010). “Türkiye’nin Organik (Ekolojik) Tarım Coğrafyası” Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (e-sosder), 9(32): 402-424.
- Resmî Gazete, (21.01.2017 tarih ve 29955 Sayılı).http://www.tuik.gov.tr (Erişim Tarihi: 01.07.2018)
- https://www.mgm.gov.tr (Erişim Tarihi: 10.07.2018)
