Author :
Abstract
Bretton Woods Sistemi’nin belirlediği sabit fakat ayarlanabilir nitelikteki uluslararası rejimin çöküşü ve küreselleşmenin de etkisiyle ticarette ve sermaye hareketlerinde kaydedilen artış, bu faaliyetlerin en kritik değişkeni olan döviz kurlarının daha da önem kazanmasına yol açmıştır. Küreselleşme ve onun itici gücü olan finansal liberalizasyon, sermaye hareketlerini ve spekülatif nitelikteki değişkenleri döviz kurlarını etkileyen faktörlerin ağırlık merkezi haline getirmiştir. Döviz kurları ve diğer değişkenler arasındaki ilişki incelendiğinde, tek yönlü değil çift yönlü, çok boyutlu ve birikimli bir etkileşim sürecinin geçerli olduğu görülmektedir. Sermaye kontrollerinin ortadan kalkması ve bununla birlikte esnek kur sistemlerinin yaygınlaşmasıyla birlikte daha hassas ve daha karmaşık bir hal alan bu etkileşim süreci, döviz kurlarının değerini ve ekonomik etkilerini belirlemektedir. Bu doğrultuda, küresel, bölgesel ve ulusal boyutlu birçok değişkenle sürekli etkileşim halinde olan ve bir ulusal ekonominin dış dünya ile ilişkilerinin başlıca aracı niteliğindeki döviz kurlarında değişmelere yol açan faktörlerin çeşitliliğine paralel olarak döviz kuru değişmelerinin diğer ekonomik değişkenler üzerindeki etkileri de çeşitli kanallar yoluyla gerçekleşmekte ve çok boyutlu bir nitelik arz etmektedir. Bu bağlamda bu çalışmada, günümüzde döviz kurlarının ekonomi üzerinde daha istikrarsız ve karmaşık hale gelen etkileri, küreselleşen reel ve finansal ekonomik süreçlerin dönüştürücü niteliği dikkate alınarak analiz edilmiştir.
Keywords
Abstract
With the collapse of the fixed, yet adjustable international regime determined by the Bretton Woods System, an improvement has been observed in commercial and capital operations and this has caused exchange rates, which are the most critical variable of these operations, to become even more significant. Globalization and its driving force, financial liberalization, have put capital operations and speculative variables into the focus of the factors affecting exchange rates. Analysis of the relationship between exchange rates and other variables reveals a mutual, multi-dimensional and cumulative interaction process. This interaction process, which has become more fragile and more complicated with the disappearance of capital controls and spreading of flexible rate systems, determines the value of exchange rates and their economic effects. Thus, in parallel with the variety of factors leading to changes in exchange rates, which are in continuous interaction with global, regional and national variables and which are the basic tools used in a national economy’s relationships with the outer world, the multi-dimensional effects of exchange rates on other economic variables come out through various channels. In this respect, the destabilizing and complicating effects of current exchange rates on economy have been analyzed in this research, taking into consideration the transforming nature of the globalizing real and financial economic processes.
Keywords
- Alexandre, Fernando, Bação P., Cerejeira J., and Portela, M. (2009). “Employment and Exchange Rates: The
- Alexandre, Fernando, Bação P., Cerejeira J., and Portela, M. (2009). “Employment and Exchange Rates: TheRole of Openness and Technology”, IZA Discussion Paper No: 4191, Institute for the Study of Labor, http://ftp.iza.org/dp4191.pdf (Erişim Tarihi: 21.07.2018).
- Auboin, M., Ruta, M. (2011). “The Relationship Between Exchange Rates and International Trade: AReview of Economic Literature”, WTO Economic Research and Statistics Division Staff Working PaperERSD-2011-17, https://www.wto.org/english/ res_e/reser_e/ersd201117_e.pdf (Erişim Tarihi: 21.07.2018).
- Ayhan, F. (2016). Döviz Kuru Oynaklığı, Dış Ticaret ve İstihdam İlişkisi: Türkiye Uygulaması, (Unpublished PhD Dissertation), Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Balaylar, N. A. (2011). “Reel Döviz Kuru İstihdam İlişkisi: Türkiye İmalat Sanayi Örneği”, Sosyoekonomi Dergisi, 137-160.
- Batmaz, N., Tekeli, S. (2009). Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımlarının Ekonomik Büyüme ÜzerindekiEtkileri: Polonya, Çek Cumhuriyeti, Macaristan ve Türkiye Örneği (1996-2006), Ekin Basım Yayın, Bursa.
- Bilgin, M. H. (2004). “Döviz Kuru İşsizlik İlişkisi: Türkiye Üzerine Bir İnceleme”, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8:2, 80-94.
- Cengiz, Ç. (2018). Döviz Kurları, Euro ve Türkiye Ekonomisi, İmaj Yayınevi, Ankara.
- Ünal. Ç. (2003). Uluslararası Para Sistemi ve Ekonomik İstikrar, Alfa Yayınları, İstanbul.
- Dedeoğlu, B. (2008). Değişen Dünyada Yeni Dengeler, İlgi Kültür Sanat Yayınları, İstanbul.
- Di Mauro, F., Rüffer R., Bunda I. (2008). “The Changing Role of The Exchange Rate in a Globalized Economy”, European Central Bank Occasional Paper Series No: 94.
- Ergun, T. (1987). İthal edilen Enflasyon ve Türkiye Örneği, Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları, İzmir.
- Filiztekin, A. (2005). “Exchange Rates and Employment in Turkish Manufacturing”, Sabancı University Discussion Paper Series No: 0405.
- Frenkel, R. and Ros, J. (2006). “Unemployment and the Real Exchange Rate in Latin America”, World Development, 34:4, 631-646.
- Galeza, T., Chan J. (2015). “What is direct investment?”, Finance and Development, 52: 3, 34-35, http://www.imf.org/external/pubs/ ft/fandd/2015/09/pdf/basics.pdf (Erişim Tarihi: 21.07.2018).
- Gerni, C., Sarı S., Özdemir, D., Emsen, Ö. S. (2013). “Döviz Kuru Oynaklığı, Rezerv Oynaklığı ve Reel FaizOranlarının Dış Ticaret Üzerindeki Etkileri: Geçiş Ekonomileri Üzerine Uygulamalar”, InternationalConference on Eurasian Economies, Session 4B: Orta Asya Ekonomileri, 412-419, http://www.avekon.org/papers/ 711. pdf (Erişim Tarihi: 21.07.2018).
- Harari, Y. N. (2018). 21. Yüzyıl için 21 Ders, çev. Selin Siral, Kolektif Kitap, İstanbul.
- Ho, C., McCauley, R. N. (2003). “Living with Flexible Exchange Rates: Issues and Recent Experience inInflation Targeting Emerging Market Economies”, Bank for International Settlements Working Papers No: 130.
- IMF (2015). Exchange Rates and Trade Flows: Disconnected?, https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2015/02/pdf/c3.pdf (Erişim Tarihi: 21.07.2018).
- Ingham, B. (2004). International Economics: A European Focus, Financial Times Prentice Hall.
- İnsel, A., Sungur, N. (2003). “Sermaye Akımlarının Temel Makroekonomik Göstergeler Üzerindeki Etkileri: Türkiye Örneği - 1989: III - 1999: IV”, Türkiye Ekonomi Kurumu Tartışma Metni 2003/8.
- Karadam, D. Y. (2014). The Real Exchange Rate and Economic Growth, (Unpublished PhD Dissertation), Ortadoğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Kissinger, H. (2014). Dünya Düzeni, çev. Sinem Sultan Gül, Boyner Yayınları, İstanbul.
- Machlup, F. (1956). “The Terms of Trade Effects of Devaluation upon Real Income and the Balance of Trade”, Kyklos, 9:4, 418-542.
- Mann, M. (2013), Devletler, Savaş ve Kapitalizm, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul.
- Nicita, A. (2013). “Exchange Rates, Internal Trade and Trade Policies”, Policy Issues in International Tradeand Commodities Study Series No: 56, UNCTAD, http://unctad.org/en/PublicationsLibrary/ itcdtab57_en.pdf (Erişim Tarihi: 21.07.2018).
- Özmen, E. (2014). “Reel Döviz Kuru ve Türkiye Dış Ticaret Dinamikleri”, ERC Working Papers in Economics, 14:12.
- Rodrik, D. (2008). “The Real Exchange Rate and Economic Growth”, Brooking Papers on Economic Activity, 39:2, 365-439.
- Sever, E., Mızırak, Z. (2007). “Döviz Kuru, Enflasyon ve Faiz Oranı Arasındaki İlişkiler: TürkiyeUygulaması”, Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, No: 13, 265-283.
- Seyidoğlu, H. (2001). Uluslararası Finans, Güzem Yayınları, İstanbul.
- Seyidoğlu, H. (2003). Uluslararası İktisat: Teori, Politika ve Uygulama, Geliştirilmiş 15. Baskı, Güzem Yayınları, İstanbul.
- Stiglitz, J. E., Greenwald, B. (2003). Towards a New Paradigm in Monetary Economics, Cambridge University Press.
- UNCTAD (1999). “Comprehensive Study of the Interrelationship between Foreign Direct Investment (FDI)and Foreign Portfolio Investment (FPI)”, UNCTAD/GDS/DFSB/5, http://unctad.org/ en/Docs/pogdsdfsbd5.pdf (Erişim Tarihi: 21.07.2018).
- Viotti, P. R., Kauppi, M. V. (2014). Uluslararası ilişkiler ve Dünya Siyaseti, çev. Ayşe Özbay Erozan, Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara.
- Yapraklı, S. (2006). “Türkiye’de Doğrudan Yabancı Yatırımların Ekonomik Belirleyiciliği Üzerine Bir Analiz”, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21:2, 23-48.
- Yeldan, E. (2017). “Türkiye’de Döviz Kuru ve Faizler Niye Aşırı Oynak?”, Cumhuriyet, 15.03.2017, http://www.cumhuriyet.com.
- tr/koseyazisi/698884/Turkiye_de_doviz_kuru_ve_faizler_niye_asiri_oynak_.html (Erişim Tarihi: 21.07.2018).
