Author :
Abstract
Türk tarihi, kültürü ve edebiyatında çok büyük bir öneme sahip olan Dede Korkut Hikâyeleri aynı zamanda Türk kültürünün ve edebiyatının mihenk taşlarından biridir. Eser Türk devlet yapısı, sosyal yaşamı ve normları, gelenek-görenekleri, savaş taktikleri, avcılıkları, yeme-içme kültürleri, aile yapısı vb. daha birçok konuda Türk yaşamı hakkında bize çok değerli bilgiler vererek, bu bilgiler ışığında bütün Türk boylarına yol göstermektedir. Bu makalede amaç, Oğuz yaşamının ve Türk Dünyasının en önemli ortak değerlerinden olan Dede Korkut Hikâyelerinin, Kıbrıs Türklerinin kültüründe ve yaşamında nasıl ve ne ölçüde etki yarattığını tespit etmeye çalışmaktır. Yapılacak tespit ve değerlendirmelerde, Dede Korkut Hikâyelerindeki yaşamla Kıbrıs Türk halkının kültürel ve sosyal yapısını karşılaştırarak, benzerlikler ortaya koyulmaya çalışılacaktır Buradan hareketle makalede, aile ilişkileri, evlilik, komşuluk, misafirperverlik, gelenek-görenekler, avcılık, yeme-içme kültürü, din ve inançlar, gelenekler, meslekler, rüya motifi, destan anlatma geleneği, formel sayılar, araç-gereç ve eşyalar, sosyal dayanışma, çalgı aletleri, oyunlar vb. unsurlar tespit edilip değerlendirilmeye çalışılacaktır. Çalışmada Kıbrıs Türklerinin eski Oğuz yaşamından birçok unsuru taşıdığı ve devam ettirdiği sonucuna varılmıştır.
Keywords
Abstract
Dede Qorqut Stories have a great importance in Turkish history, culture and literature and it is one of the most important touchstones of the Turkish culture and literature. This work gives us very precious informations regarding many aspects of Turkish life such as Turkish State structure, social life and norms, customs and traditions, war tactics, their huntings, their eating and drinking cultures, family structures etc. and in the light of this information it leads to all of the Turkish tribes. The aim in this article is to be able to determine, how and to what extent Dede Qorqut Stories - which is one of the most precious common values of Oguz life and Turkish World - would have an impact in the Turkish Cypriots culture and life and their reflections. In the determination and assessment that we will perform in this examination, we will try to compare the cultural and social structure of Turkish Cypriot public and to reveal their similarities with Dede Qorqut Stories. The elements such as family relations, marriage, neighborhood, hospitality, customs and traditions, hunting, eating and drinking cultures, religion and beliefs, traditions, professions, dream patterns, epic narrating tradition, formal numbers, equipment and goods, social solidarity, musical instruments, games etc. will be detected and tried to be evaluated. The study concluded that the Turkish Cypriots carried and maintained many elements from the old Oguz life.
Keywords
- Beratlı, N. (2008). Kıbrıslı Türkler’in Kökenleri ve Kıbrıs’ta Bektaşilik, Kalkedon Yayıncılık, İstanbul.
- Beratlı, N. (2008). Kıbrıslı Türkler’in Kökenleri ve Kıbrıs’ta Bektaşilik, Kalkedon Yayıncılık, İstanbul.
- Bozkurt, İ. (2001). “Kıbrıs Türklerinde Halk Edebiyatı Bakımından Destan Geleneği” (Ed. Suna Atun veBülent Fevzioğlu),Kıbrıs Türk Halk Edebiyatında Destanlar ve Ağıtlar Üzerine Bilgiler-Belgeler- Araştırmalar,ss. 1-6, SAMTAY Vakfı Yayınları,Mağusa.
- Cahit, N. (2001). Eski Lefkoşa Kahveleri ve Kahve Kültürü,Şadi Kültür Sanat Yayınları, Girne. Ergin, M.(2005). Dede Korkut Kitabı,Boğaziçi Yayınları, Ankara.
- Ergin, M.(1994). Dede Korkut Kitabı, Giriş-Metin-Faksimile, TDK Yayınları,Ankara.
- Gökbulut, B. (2007). “Kıbrıs Türk Halk Masallarında Yer Alan Sayılar ve Motifler Üzerine Bir İnceleme”,I. Uluslararası Türk Dünyası Kültür Kurultayı, 9-15 Nisan 2006, Ankara: Lazer Ofset Matbaa, 901-910.
- Gökçe, T. (1998).“1571 Yılında İç-İl Sancağından Sürülüp Kıbrıs’ta İskân Edilen Aileler”,Ege Üniversitesi Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi,II: 1-78.
- Gökçe, T. (1999). “1572-73 Yıllarında Kıbrıs’ta İskân Edilmek Üzere Karaman ve Rûm Vilâyetlerinden Sürülen Âileler”,Ege Üniversitesi Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, III: 9-74.
- Güldemir, O. (2014).“Osmanlı Orta Asya’dan Cumhuriyet Dönemine Türk Mutfağındaki YemeklerinDeğişimi: Yazılı Kaynaklar Üzerinden Bir Değerlendirme”,VII. Lisansüstü Turizm Öğrencileri Araştırma Kongresi,4-5 Nisan 2014, 346-358, Aydın.
- İnan, A. (1952). “Müslüman Türklerde Şamanizm Kalıntıları”,Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi,1 (4):19-30.
- Köksel, B. (2012).“Dede Korkut Kitabı'nda Dinî-Mitolojik Yardımcı Kahraman Motifi”,Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 16 (1): 73-88.
- Yorgancıoğlu, O.(2000). Kıbrıs Türk Folkloru,Canbulat Basımevi,Mağusa.
