Osmanlı Devleti’nde yolların bakım ve onarımı ile meşgul olan gruplardan biri de derbendcilerdir. Osmanlı Devleti Akça Kızanlık ile Tırnova ve Niğbolu’yu birbirine bağlayan yolların güvenliği için Gabrova karyesine derbend statüsü vererek burada yaşayan gayrimüslim ahaliyi bazı vergilerden muaf tutmuştur. Bu husus Gabrova’nın nüfusunun artmasına ve hızla büyüyüp gelişmesine sebep olmuştur. Güvenli olması ve önemli yolların kavşak noktasında olması sonucu Gabrova ilerleyen dönemlerde sanayi ve ticaret merkezine dönüşmüştür. Böylece XV. yüzyılda Tırnova Kazası’na tabi bir karye durumunda olan Gabrova; XIX. yüzyılda müstakil bir kaza merkezi ve aynı zamanda önemli bir sanayi ve ticaret merkezi haline gelmiştir. Bu çalışmada arşiv vesikaları ile araştırma ve inceleme eserlerde yer alan bilgiler ışığında derbend sisteminin nüfus ve yerleşme üzerindeki etkisi ile Gabrova’nın XV.- XIX. yüzyıllar arasındaki gelişimi ve nüfus yapısı hakkında bilgiler verilmiştir.
One of the groups responsible for the maintenance and repair of the roads in the Ottoman State was the derbend group. Ottoman State recognized the status of Gabrovo village as derbend in order for the security of the road connecting Kazanlık, Tarnovo, and Nikopol, granting exemption from tax to the non-Muslims living there. This issue caused an increase in the population of Gabrovo and facilitated its rapid development. Since it was secure and at the conjunction point of important roads, Gabrovo turned into an industry and trade center. Thus, Gabrovo, which was a village of Tarnovo District as of the 15th century, turned into an independent district center and an important industry and trade center in the 18th century. In this study, under the light of the archive resources and the data of the previous analyses and research, some information is given about the effect of derbend system on population and settlement, and development and population structure of Gabrovo between 15th and 18th centuries.