Author :
Abstract
Bu makale, Filistin’de Sultan II. Abdülhamit’in, kendi döneminde (1878-1909) mülk edindiği, “Çiftlik” adı başta olmak üzere “Sultâniye”, “Hamîdiye” ve “Seniyye” gibi çeşitli isimlerle anılan ve halen büyük bir kesimce “Çiftlik” şeklinde bilinmekte olan toprakları incelemektedir. Konumuz üç bölüm üzerinden sunulmaya çalışılmıştır: Birinci Bölüm: Bu bölüm, bahsedilen mülkiyetin kuruluş sebepleri ve mülkiyet biçimlerini ele almasına ek olarak Tanzimat Dönemi sonrası Osmanlı Devleti’nin uyguladığı ilca sistemi ve imar politikaları hakkında bilgi verir. Ayrıca bu bölümde yabancıların nüfuz hareketine karşı devletin gösterdiği direnç incelenmektedir. İkinci Bölüm: Bu bölüm, ilgili mülkiyetin hacmini ele almakta ve Filistin’in çeşitli bölgelerinde ne ölçüde yaygınlık kazandığını özel biçimde incelemektedir. Filistin’de Sultan’ın edindiği mülkiyetler masaya yatırılırken bu bağlamda sözü edilen olgunun sıklıkla görüldüğü Ağvar bölgesi, Tel Arad arazileri, Zerka Nehri Vadisi ve Gazze çevresi çalışmamızda önemli bir yer tutmaktadır. Üçüncü Bölüm: Çalışmamızın bu kesitinde ise Sultan’ın tahttan indirilmesinden sonra çiftlik topraklarında yaşanan değişimler incelenmektedir. Sözü edilen mülklerin Osmanlı Devleti’nin hazinesine iadesi ve başta Yahudi devleti kurmayı amaçlayan derneklerle ilişkili şirketler olmak üzere yabancıların Filistin’e nüfuz etme çabaları anlatılmaktadır.
Keywords
Abstract
This thesis about “Jiftlic Lands” in Palestine, which were owned by Sultan Abdulhamid II during this ruling era of 1878-1909. The thesis is discussed in three main subjects. In the first subject, the reasons of the appearance of the ownership and the method leading for that, especially the system of “Elja” as well as the reconstruction policy which the Ottoman Empire perused during the era of reorganization and resisting the foreign penetration, is discussed. In the second subject, the size of the property and how much it spreads in Palestine which was concentrated in the Jordan valley area, Tel Ared, Zarqa River surroundings and some of Gaza is discussed. In the last subject, what happened to these lands of developments after the removal of throne of Sultan Abdulhamid II and the effects of the foreign penetration, especially the Zionist companies is discussed.
Keywords
- İbn Manzur, Cemaluddin, Lisanu’l-Arap, 18. Cilt, Beyrut: Dar İhyai’t-Turas el-Arabi, 1993 Yayımlanmış Kaynaklar
- 1. Avneri, A, (1986) Dava Nez'i’l-Mulkiyye – El-İstitanu’l-Yehudi ve’l-Arab 1878-1948 (“JewishSettlement and the Arab 1878-1948” başlıklı eserin Arapçaya çevirisi),çrv.: Beşir el-Berğusi, Dar el-Celil lin-Neşr ve ed-Dirasat el-Filistiniyye, Amman
- 2. ARİJ (2012) Ma’hed el-Ulum et-Tatbikıyye /Applied Research Institute Jerusalem, Delil Karyet el- Ciftlik, et-Teavun el-Esbani, Kudüs
- 3. Derveze, M (1994), Muzekkirat Muhammed Derveze 1887-1984,Dar el-Mağrib el-İslami, Beyrut 4. İbn Manzur, C. (1993), Lisanu’l-Arap, 18. Cilt, Dar İhyai’t-Turas el-Arabi, Beyrut
- 5. el-Arif, A,( 1996) El-Mufassal fi Tarihi’l-Kuds, 4. Bsk, Mektebetül-Endelüs, Kudüs 6. el-Arif, A(1420), Tarih Bi’r es-Seba’ ve Kabailuha, Mektebet Medbuli, Mısır
- 7. el-Bideri, H,(1998) Aradi Filistin Beyne Mezaim es-Suhyuniyye ve Hakaik et-Tarih, Arap Birliği Genel Sekreterlik, Kahire
- 8. ed-Debbağ, M,(1998) Mevsuat Biladina Filistin, 4. Bsk, 11.cilt, Dar et-Talia li’n-Neşr, Beyrut
- 9. el-Hazmavi, M. (1998), Mulkiyyet el-Aradi fi Filistin 1918-1948, 1. Bsk, Muesseset el-Esvar,
- 11. en-Nemir, İ.(1975), Tarih Cebel Nablus ve’l-Belka, 4.cilt, Cem’iyyet Amman li’l-Metabi et- Te'avuniyye, Nablus
- 12. eş-Şihabi, H,(1969) Lubnan fi Ahd el-Umera eş-Şihabiyyin, 3.cilt, Tah: Es’ad Rustum, El-Camia el- Lubnaniye, Beyrut
- 14. et-Temimi, R.(1435), Vilayet Beyrut – el-Kısm el-Cenubi, Matbaatu’l-İkbal, Beyrut15. el-Udat, Y.(1992), A'lam el-Fikr ve’l-Edeb fi Filistin, 3. Bsk, Dar el-İsra, Kudüs
- 16. el-Va’ri, N.(2012), Mevkıf el-Vulat ve’l-Ulama ve’l-Ayan ve’l-İktaiyyin fi Filistin min el-Meşru es- Suhyuni 1856-1914, el-Muessese el-Arabiyye li’d-Dirasat ve’n-Neşr, Beyrut
- 17. Hulusi Y.(1993), “Ceride-i Mehakim” (TDV İslam Ansiklopedisi), , c.7, ss.408-409.
- 19. Ganayim, Z.(1999), Liva Akka fi Ahdi’t-Tanzimat 1281-1337/1863-1918, Muessesetu’d-Dirasat el- Filistiniyye, 1. Bsk, Beyrut
- 20. Kasimiye, H.(1973), En-Neşat es-Suhyuni fi’ş-Şark el-Arabi ve Sadah 1908-1918, Beyrut
- 21. Şeride, A.(2010), El-Ağvar el-Filistiniye fi Mehebb et-Tesrib, Dirase Bahsiyye Meydaniyye, Merkez eş-Şark el-Arabi li’d-Dirasat el-Hadariyye ve’l-İstraticiyye, Londra
- 25. Zuaytir, E.(1984), Vesaik el-Hareke el-Vataniyye el-Filistiniyye 1918-1939, 2. Bsk, Muassesetu’d- Dirasat el-Filistiniyye, Beyrut
- 26. Almaany, https://www.almaany.com/ar/dict/ar-ar/%D8%AC%D8%B1%D8%AF/ (20.02.2018), (20.02.2018)
