Author :
Abstract
Uluslararası sistemdeki konjonktürel dönüşüme bağlı olarak, göç olgusu, çağımızda zorla yerinden edilme kavramıyla ilişkilendirilmektedir. Ortadoğu coğrafyasında başlayan kaotik süreç günümüze değin görülmemiş yoğunlukta göç akınlarını beraberinde getirmiş; kriz, sonuçları itibarıyla küreselleşme eğilimi göstermiştir. Bu nedenle aktörler, işbirliği temelinde göç yönetişimi kavramını ön plana çıkararak, ilişkilerinde kurumsallaşma çabalarına hız kazandırmıştır. Uluslararası rejim kavramıyla açıklanabilecek bu sistem-altı yapılar, uluslararası ilişkilerin ana karakteristiğini ortaya koymaktadır. Bu makalede, Avrupa Birliği (AB) ile Türkiye arasındaki iltica rejiminin varlığından hareketle, mevcut işbirliğinin kaynakları, gelişimi ve niteliğine ilişkin çıkarımlar üzerinde durulmuş; Suriyeli mülteci krizi ekseninde ikili ilişkilerde güncel gelişmeler detaylandırılmıştır. Bu doğrultuda, AB ve Türkiye nezdinde, iltica ve göçe dair mevzuat, politika ve uygulamaların uyumlaştırılması süreci analiz edilerek; taraflar arasında ortak hareket etme pratiğinin geliştirilemediği, dolayısıyla mevcut işbirliğinin güçlü bir sistem altı yapıyı simgelemediği sonucuna ulaşılmıştır.
Keywords
Abstract
Depending on the conjunctural transformation in the international system, the phenomenon of immigration is associated with the concept of forced displacement in our time. The chaotic process that begins in the geography of the Middle East is bringing together immigrant waves of unprecedented intensity. This crisis has a tendency to globalize as a result. For this reason, actors have accelerated the efforts for institutionalization in their relations by giving priority to the concept of migration governance on the basis of cooperation. In this context, these sub-system structures which can be explained by the concept of international regime, reveal the main characteristic of international relations. In this article, the implications of the sources, development and nature of the existing cooperation are emphasized based on the existence of the asylum regime between the European Union (EU) and Turkey. Also recent developments in bilateral relations have been elaborated on the axis of the Syrian refugee crisis. In this context, the process of harmonization of legislation, policies and practices concerning asylum and immigration has been analyzed for EU and Turkey. As a result of this analysis, it has emerged that the principle of common action between the parties can not be developed and therefore the present cooperation does not represent a strong subsystem structure.
Keywords
- “Adaylık Süreci Müzakere Çerçeve Belgesi”, Ekim 2005. (çevrimiçi) https://www.ab.gov.tr/files/AB_Iliskileri/AdaylikSureci/MuzakereCercevesi/Muzakere_Cercevesi_2005.pdf 13.Aralık.2017. “Avrupa Komisyonu Üçüncü Vize Serbestisi Raporu”, 2016. (çevrimiçi) https://ec.europa.eu/homeinformation/docs/20160504/turkey_progress_visa_liberalisation_roadmap_en.pdf 15.Aralık.2017
- “BM Verilerine göre Türkiye’de Mülteci Sayısı Tahmin Edilenden Yüksek”, AB Haber, 21 Haziran 2017. (çevrimiçi) http://www.abhaber.com/bm-verilerine-goreturkiyede-multeci-sayisi-tahmin-edilenden-yuksek/ “FRONTEX Risk Analysis for 2016”. (çevrimiçi) http://frontex.europa.eu/assets/Publications/Risk_Analysis/Annula_Risk_Analysis_2016.pdf 15.Aralık. 2017. “İltica ve Göç Alanındaki AB Müktesebatının Üstlenilmesine İlişkin Türkiye Ulusal Eylem Planı”, 25.03.2005. (çevrimiçi) http://www.goc.gov.tr/files/files/turkiye_ulusal_eylem_plani(2).pdf 12.Aralık.2017. “Katılım Ortaklığı Belgeleri”, AB Bakanlığı 05.06.2017. (çevrimiçi) https://www.ab.gov.tr/katilim-ortakligi“Meşruhatlı Yol Haritası”, AB Bakanlığı, 16.12.2013. (çevrimiçi) https://www.ab.gov.tr/files/sib/19_agreed_minutes_ve_annotated_roadmap.pdf 15.Aralık.2017 “Ortak Göç Eylem Planı 2015”. AB Bakanlığı. (çevrimiçi) https://www.ab.gov.tr/files/AB_Iliskileri/15_ekim_2015_turkiye_ab_ortak_eylem_plani_.pdf 15.Aralık.2017 “Türkiye - AB İlişkilerinin Tarihçesi”, AB Bakanlığı, 06.06.2017. (çevrimiçi) https://www.ab.gov.tr/111.html 12.Aralık.2017. “Türkiye – AB Mutabakat Metni”, AB Bakanlığı,18.03.2016. (çevrimiçi) https://www.ab.gov.tr/files/AB_Iliskileri/18_mart_2016_turkiye_ab_zirvesi_bildirisi_.pdf 15.Aralık.2017 “Türkiye-AB Zirvesi Ortak Sonuç Bildirisi”, AB Bakanlığı, 29.11.2015. (çevrimiçi) https://www.ab.gov.tr/files/000files/2015/11/turkiye_ab_zirvesi_ortak_sonuc_bildirisi_29_kasim_2015.pdf “Vizesiz Avrupa Umudu Sonbahara Kaldı”, Milliyet Gazetesi, 12.05.2016. (çevrimiçi) http://www.milliyet.com.tr/vizesiz-avrupa-umudu-sonbahara/dunya/detay/2243713/default.htm 18 Aralık Aksoy, Sevilay Z.: “Rejim Teorileri”, Uluslararası İlişkiler Dergisi, C:XII, No:46, s.57-77. Arı, Tayyar: Uluslararası İlişkiler Teorileri: Çatışma Hegemonya, İşbirliği, 8. Baskı, Bursa, MKM Yayıncılık, 2013. Axelrod, Robert and Keohane, Robert O.: “Achieving Cooperation Under Anarchy: Strategies and Institutions”, World Politics, V: XXXVIII, I:1, 1985, p. 256-254. BBC, Suriye’de İç Savaş, 13 Haziran 2012 (çevrimiçi) https://www.bbc.com/turkce/multimedya/2012/06/120613_dg_syria 12.Aralık.2017. Crawford, Raymond M.: Regime Theory in the Post-Cold War World: Rethinking Neoliberal Approaches to International Relations, Dartmouth, Darmouth Publishing Company, 1996. Çiçekli, Bülent: 6458 Sayılı Kanunla Güncellenmiş Yabancılar ve Mülteci Hukuku, 6.Baskı, Ankara, Seçkin Yayıncılık, 2016. Ercan, Murat: “Mülteci Krizi Bağlamında Türkiye-AB İlişkileri ve Geri Kabul Anlaşması”, Bölgesel Çalışmalar, C: I, No:1,Yaz 2016, s.1-22. Erdoğan, Murat.: Türkiye’deki Suriyeliler: Toplumsal Kabul ve Uyum, İstanbul, Bilgi Yayınları, 2015. Geçici Koruma Yönetmeliği, 22.10.2014. (çevrimiçi) http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/3.5.20146883.pdf 14.Aralık.2017 Geddes, Andrew: “Migration as Foreign Policy? The External Dimension of EU Action on Migration and Asylum”, Swedish Institute for European Policy Studies, Report No.2, April 2009. Göçmen, İlke: Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Işığında Avrupa Birliği ve Türkiye Göç Hukuku, Ankara, Seçkin Yayıncılık, 2015. Güner, Cemil: “İltica Konusunda Türkiye’nin Yol Haritası: Ulusal Eylem Planı”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C: LVI, No: 4, 2007, s.81-109. Hasenclever, Andreas: Mayer, Peter and Rittberger, Volker: Theories of International Regimes, 6th Ed., Cambridge, Cambridge University Press. 2004. Holsti Kalevi J.: İnternational Politics: A Framework for Analysis, 7th. Ed, New Jersey, Prentice-Hall, 1995. İnanç Songülen, Zeynep: “Soğuk Savaş Sonrasında Karadeniz Bölgesi: Uluslararası Rejim Teorisi Işığında İşbirliği Sürecinin Yeniden Düşünülmesi”, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Avrupa Birliği ve Uluslararası Ekonomik İlişkiler Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Doktora Tezi, 2017. Kalkan Yeldar B.: “Uluslararası İlişkiler Disiplininde Realist Teorinin Gelişimi”, İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı Uluslararası İlişkiler Bilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2018. Kaya, İbrahim ve Yılmaz Eren, Esra: “ Türkiye’deki Suriyelilerin Hukuki Durumu: Arada Kalanların Hak ve Yükümlülükleri”, İstanbul, SETA Yayınları, 2015. Keohane, Robert, O.: “ The Demand for International Regimes”, International Organisations, V:XXXVI, I: 2, 1982, s.325-255. Knutsen, Torbjon L.: Uluslararası İlişkiler Teorisi Tarihi. Çev. M. Özay, 2. Baskı. İstanbul, Açılımkitap Yayınevi, 2015. Krasner, Stephen D.: “Structural Causes and Regime Conseqences: Regimes as Intervening Variables,” International Organization, V: XXXVI, I: 2, 1982, s.185-205. Krasner, Stephen D.: “Structural Causes and Regime Consequences”, İnternational Regimes, Ed. by Stephen D. Krasner, London, Cornell University Press, 1983, s.1-21. Oran R. Young, “Regime Dynamics: The Rise and The Fall of İnternational Regimes”, International Regimes, Ed. by Stephen D. Krasner, London, Cornell University Press, 1983, s. p. 93-114. Ortadoğu Stratejik Araştırma Merkezi, “Küresel Göç ve AB İle Türkiye’nin Göç Politikalarının Gelişimi”, Rapor No:123, Ankara, Haziran 2012. Özcan, Mehmet: AB’nin Suriyeli Mülteci Politikasına Eleştirel Bir Bakış, Eğitime Bakış Eğitim Öğretim ve Bilim Araştırma Dergisi, C: XII, S: 36, Ocak/Şubat /Mart 2016, s.4-8. Özkan, Işıl: Göç, İltica ve Sığınma Hukuku, 2. Baskı, Ankara, Seçkin Yayıncılık, 2017. Puchala, Donald J. and Hopkins, Raymond F.: “İnternational Regimes: Lessons From İnductive Analysis”, İnternational Regimes, Ed. by Stephen D. Krasner, London Cornell University Press, 1983, s.61-91. R.G. 02.08.2014/29076, Türkiye Cumhuriyeti ile Avrupa Birliği Arasında İzinsiz İkamet Eden Kişilerin Geri Kabulüne İlişkin Anlaşma, (Çevrimiçi) http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/08/20140802-1.htm R.G. 22.10.2014/29153, Geçici Koruma Yönetmeliği, (Çevrimiçi) http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/10/20141022-15.htm 07.Aralık.2017 R.G. 5.10.1961/10898, Mültecilerin Hukuki Statüsüne Dair Sözleşme (çevrimiçi) http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/10898.pdf 05.Aralık.2017 R.G.11.04.2013/28615, Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu, (Çevrimiçi) http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/04/20130411-2.htm 07.Aralık.2017 Senarclens, Pierre: “Governance and The Crisis In The International Mechanisms of Regulation”, International Social Sciences Journal, V: L, I: 155, 1998, p.91-103 Smouts Marie C.: Les Organisations Internationales, Paris, Armand Colin, 1995. Somuncu, Başak: “Türkiye’nin AB’ne Tam Üyelik Sürecinde Uluslararası Göç Politikası”, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü AB Ana Bilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2006. Steve, Smith: “The Self-Images of a Discipline: A Genealogy of International Relations Theory”, International Relations Theory Today, Ed. by Steve Smith and Ken Booth, , Cambridge, Polity Press, 1997, s.1-38. Şen, Yusuf F. ve Özkorul, Gözde: “Türkiye - AB İlişkilerinde Yeni Bir Eşik: Sığınmacı Krizi Bağlamında Bir Değerlendirme”, Göç Araştırmaları Dergisi, Temmuz-Aralık 2015, s.86-119. Töre, Nazlı: Uluslararası Göç Hukuku, Ankara, Turhan Kitapevi Yayınları, 2016. UHNCR “Syria Regional Refugee Response” (çevrimiçi) http://data.unhcr.org/syrianrefugees/regional.php Vatandaş, Selim: “Avrupa’ya Göçmen Akışı ve Türkiye’de Göç Politikaları”, Bilgi Analiz, No:3, Mart 2016, s.1-19. Yıldırım, Tülay: Güvenlik Ekseninde Avrupa Birliği Mülteci Hukuku, Ankara, Yetkin Yayınları, 2016. Young, Oran R.: Creating Regimes: Arctic Accords and International Governance, Ithaca Cornell University Press, 1998. Young, Oran R.: International Regimes: Problems of Concept Formation, World Politics V:XXXII, I: 3, 1980, p.331-356.
