GÜMÜŞHANE İLİNDE İMALATA DAYALI SANAYİLEŞME: PESTİL VE KÖME İŞLETMELERİ ÜZERİNE GENEL BİR DEĞERLENDİRME
Author :
Abstract
İmalata dayalı sanayileşmenin en güzel örneklerinden biri olan pestil ve köme, son yıllarda Gümüşhane ilinin lokomotif ürünü haline gelmiştir. Geleneksel olarak, halkın kış aylarında evlerde çerez olarak tükettiği pestil ve köme, ilin yerel kalkınmasında önemli yer tutmaktadır. İlin arazi yapısı ve iklimsel özellikleri, pestil ve kömenin imalatında kullanılan hammaddelerin doğal üretilmesine olanak sağlamaktadır. Türkiye’nin ilk ve en büyük üreticisi konumunda yer alması, yöresel olarak kendine özgü formülasyona sahip olması, koruyucu madde ve renklendirici içermemesi, menşe adının olması Gümüşhane pestil ve kömesini benzerlerinden ayırmaktadır. Bu durum, üreticiler için önemli pazar ağı oluşturmaktadır. Bu çalışma, ulusal ve uluslararası pazarlarda yer alan Gümüşhane Ticaret ve Sanayi Odası’na kayıtlı sektörde önde gelen 22 adet pestil ve köme işletmelerine yönelik gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın uygulama kısmı Gümüşhane Ticaret ve Sanayi Odası’ndan elde edilen veriler ışığında oluşturulmuştur. Araştırmada gerekli verilerin toplanması amacıyla sözlü mülakat ile anket yöntemi tercih edilmiş, bu amaçla işletmelere cevaplandırmaları için birtakım sorular yöneltilmiştir. Araştırma için elde edilen veriler, pestil ve köme değer zincirine göre sorunların analizi, başarı faktörleri ve rekabet şartlarının değerlendirilmesine bağlı olarak çözümlenmiştir. Buradan hareketle pestil ve köme ile ilgili genel bir değerlendirme yapıldığında; işletmelerin hem üretim aşamasında sorunlar yaşadıkları hem de pazarlama, maliyet ve mezuat kaynaklı problemlerle karşı karşıya kaldıkları dile getirilmektedir. Başarı faktörleri değerlendirilirken ise satın alma yönetimi, üretimde ve dış pazarlamada etkinlik dikkate alınmaktadır. Rekabet koşullarının firmalar tarafından değerlendirilmesi de M. Porter’ın Elmas Modeli esas alınarak gerçekleştirilmiştir. Bu modelde kümelenme yaklaşımına göre rekabet koşulları; faktör ve talep koşulları, firmanın rekabet yapısı, işbirliği ile kamu kurumlarının etkinliği, tedarikçi ve destekleyici sektörler başlıkları altında değerlendirilmiştir.
Keywords
Abstract
Dried fruit roll-up and churchkhela, one of the finest examples of production-based industrialization, have become the locomotive product of Gümüşhane Province in recent years. Dried fruit roll-up and churchkhela, traditionally consumed at homes in winter, have an important place in the local development of the province. The land structure and climatic characteristics of the province allow natural production of raw materials used in the production of dried fruit roll-up and churchkhela. Being Turkey's first and largest producer, having a locally specific formulation and the name of origin as well as not containing preservative and coloring ingredients distinguishes Gümüşhane fruit roll-up and churchkhela from its competitors. This creates a significant market network for producers. This study was conducted for 22 dried fruit roll-up and churchkhela businesses that are registered in Gümüşhane Chamber of Commerce and Industry and present in national and international markets. The practice part of the study was formed in the light of the data obtained from Gümüşhane Chamber of Commerce and Industry. In order to collect the necessary data in the study, oral interview and survey method were preferred and the businesses have been asked a number of questions to reply for this purpose. The data obtained for the study, the analysis of problems according to the dried fruit roll-up and churchkhela value chain, have been analyzed depending on the evaluation of success factors and competition conditions. Based on this, when a general evaluation is made about the dried fruit roll-up and churchkhela, it is stated that businesses are experiencing problems both during production as well as problems caused by marketing, cost and jurisprudence. When success factors are evaluated, efficiency in purchasing management, production and foreign marketing is taken into consideration. Evaluation of competition conditions by companies has been realized based on M. Porter's Diamond Model. According to the clustering approach in this model, the competition conditions were evaluated under the following headings; factor and demand conditions, company's competitive structure, the effectiveness of public institutions through cooperation, suppliers and supporting sectors.
Keywords
- Akyüz, A. M. & Kara, Ö. (2016). “Gümüşhane Örnekleminde Pestil ve Köme Markalarının Algısal
- Akyüz, A. M. & Kara, Ö. (2016). “Gümüşhane Örnekleminde Pestil ve Köme Markalarının AlgısalKonumlarının Çok Boyutlu Ölçekleme Analizi İle Belirlenmesi”, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(16):133-157
- Ersoy, A. F. & Ersoy, S. (2004). “Tüketici Davranışlarında Etkili Olan Bazı Faktörler”, Karınca Kooperatif Postası Dergisi, yıl: 69 Sayı: 810, s. 10.
- Gümüşhane Sanayi ve Ticaret Odası (2016). “Gümüşhane Pestil ve Köme İle Dünyaya Açılıyor” Projesi, Ur- Ge İhtiyaç Analizi, Strateko Ekonomı̇k Araştırma ve Danışmanlık Ltd. Şti. Gümüşhane, 37s.
- Irkın, H. (2013). “Gümüşhane'de Pestil Köme Sektörünün Analizi”, https://www.haberler.com/gumushane- de-pestil-kome-sektorunun-analizi-4216795-haberi/ (Erişim Tarihi:25.05.2018).
- Kalkışım, Ö. & Özdemir, M. (2012). “Pestil ve Köme Teknolojisi”, Birinci baskı, Gümüşhane, 80s.
- Özbek, A. (2010). “Gümüşhane İlinde Pestil ve Köme Üretim ve Ticaretinin Ekonomik Analizi”,Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı, 150s.
- Pala, F. (2017). “Marka Kent Unsurlarından Yerel Markalı Ürünlerde Marka Değerini Etkileyen Faktörler: Gümüşhane İli Örneği”, Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 2(8): 96-109.
- Taşyürek, N. (2010), “Reklam ve Reklamın Tüketicilerin Satın Alma Davranışları Üzerindeki Etkisi: Bir Alan Araştırması” Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 209s.
- Yildiz, O. (2013), “Physicochemical and Sensory Properties of Mulberry Products: Gümüşhane Pestil and Köme”, Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 37:762-771.
- https://www.aa.com.tr/tr/ekonomi/turkiyenin-pestil-ve-komesi-gumushaneden/891710, 01.05.2018
