EKONOMİK BÜYÜME VE İŞSİZLİK İLİŞKİSİNİN TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ YENİ GELİŞMELER ÇERÇEVESİNDE İNCELENMESİ
Author :
Abstract
Son dönemlerde %12’ye yaklaşarak Türkiye’nin gündeminde ön sıralara yükselen işsizlik, en önemli ekonomik ve sosyal sorunlardan biri olup, nedenleri ve çözüm önerileri üzerinde sıklıkla durulmasında yarar vardır. Bu çalışmada; Türkiye’de işsizlik ile ekonomik büyüme ve faiz oranı arasındaki ilişki, 2005:M07-2017:M10 dönemi için güncel zaman serisi teknikleriyle incelenmiştir. Çalışmada serilerin durağanlığı ADF ve PP testleriyle incelenmiş ve serilerin farklı derecelerde durağan olduğu görülmüştür. Seriler arasındaki nedensellik ilişkileri Toda-Yamamoto yöntemiyle incelenmiş ve sanayi üretiminden işsizlik oranına doğru bir nedensellik ilişkisi tespit edilirken, faiz oranından işsizlik oranına doğru herhangi bir nedensellik ilişkisinin olmadığı görülmüştür. Seriler arasında eşbütünleşme ilişkisinin varlığı Sınır Testiyle incelenmiş ve serilerin eşbütünleşik oldukları tespit edilmiştir. Uzun ve kısa dönem analizleri ARDL yöntemiyle gerçekleştirilmiş olup, uzun dönem analizinde; sanayi üretim endeksindeki artışların işsizliği önemli ölçüde azalttığı, faiz oranındaki artışların ve 2008 küresel ekonomik krizinin işsizlik oranını artırdığı belirlenmiştir. Modelin hata düzeltme mekanizması çalışmaktadır.
Keywords
Abstract
Being one of the most important economic and social problems, unemployment which approaches to 12% in becomes a priority in Turkey’s agenda. Therefore, causes and solution advices has to frequently be reviewed. In this study; the relationship between unemployment, economic growth and interest rates in Turkey is examined for 2005:M07-2017:M10 period by means of up-to-date time-series analysis techniques. The stationarity of the series is examined by ADF and PP tests and the series are found to be stationary at different levels. Causality relationships between the series are examined by Toda-Yamamoto method and it is found that there is causality from industrial production to unemployment while no causality relation from interest rate to unemployment is determined. Existence of cointegration relationship between the series is examined by Bounds Testing and the series were found to be cointegrated. Long and short term analyzes were carried out by ARDL method. According to this analysis, it is seen that the increase in the industrial production index significantly reduced unemployment and increase in the interest rate and 2008 global economic crisis increased the unemployment rate. Error correction mechanism of the model operates.
Keywords
- Abdioğlu, Z. ve Albayrak, N. (2017). İstihdam Yaratmayan Büyüme: Alt Sektörler Bazında Bir Araştırma.
- Abdioğlu, Z. ve Albayrak, N. (2017). İstihdam Yaratmayan Büyüme: Alt Sektörler Bazında Bir Araştırma. KTÜ, Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, 7(3), 215-228.
- Altunöz, U. (2015). Reel Büyüme ve İşsizlik Bağlamında Türkiye İçin Okun Yasası Analizi. Kamu-İş Dergisi, 14(1), 29-44.
- Ancharaz, V. (2011). Trade, Jobs and Growth in Africa: An Empirical Investigation of the Export-LedJobless Growth Hypothesis. https://www.oecd.org/site/tadicite/ 48735521.pdf, [Erişim Tarihi: 31.01.2018].
- Arslan, G.E. (2013). Ekonomik Büyüme, Kalkınma ve Gelir Dağılımı. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(2), 45-52.
- Alessandrini, M. (2009). Jobless Growth in Indian Manufacturing: A Kaldorian Approach. Centre for Financial & Management Studies, Discussion Paper, N. 99.
- Baharom, A. H. (2009). Crime and Income Inequality: The Case of Malaysia. Journal of Politics and Law. 2(1), 55-70.
- Barışık, S., Çevik, E. İ. ve Kırcı Çevik, N. (2010). Türkiye’de Okun Yasası, Asimetri İlişkisi ve İstihdam Yaratmayan Büyüme: Markov-Switching Yaklaşımı. Maliye Dergisi, 159, 68-102.
- Birleşmiş Milletler (2005). World Youth Report 2005: Young People Today, and in 2015. United NationsPublication, ISBN 92-1-130244-7. http://www.un.org/esa/socdev /unyin/documents/wyr05book.pdf, [Erişim Tarihi: 30.01.2018].
- Çalıkuşu, E. (2017). Public Policies in Response to Jobless Growth (Jobless Recovery) Problem: An Evaluation in the Case of Turkey. Turkish Public Administration Annual, 43, 1 - 40.
- Dağdemir, Ö. ve Küçükkalay, M. (1999). Türkiye’de 1960-1980 Müdahale Dönemi Ekonomileri: İktisatPolitikaları ve Makroekonomik Göstergeler Açısından Bir Karşılaştırma. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3, 121-138.
- Dersan Orhan, D. (2013). Ortadoğu’nun Krizi: Arap Baharı ve Demokrasinin Geleceği. Atılım Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1-2), 17-29.
- Dickey, D. and Fuller, W. A. (1979). Distribution of the Estimates for Autoregressive Time Series With a Unit Root. Journal of the American Statistical Association, 74, 427-431.
- Dickey, D.A. and Fuller, W. A. (1981). Distribution of the Estimators for Autoregressive Time Series with A Unit Root. Econometrica, 49, 1057-1072.
- Granger, C. W. J. (1969). Investigating Causal Relations By Econometric Models and Cross-Spectral Methods. Econometrica, 37, 424-438.
- Gujarati, D. N. ve Porter, D. C. (2012). Temel Ekonometri. (5. Basımdan Çeviri). Çev: Şenesen, Ü. ve Günlük Şenesen, G., Literatür Yayınları, İstanbul.
- Gupta, A. (2008). Unfinished Business Jobs. Business Outlook, 15, 69-71.
- Gür, B., S., Dalmış, İ., Kırmızıdağ, N., Çelik, Z., Boz, N. (2012). Türkiye’nin Gençlik Profili, Siyaset. Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı Yayınları.
- Haider, A. (2010). Sectoral Analysis of Employment Demand (Jobless growth) in Pakistan.https://economics.acadiau.ca/tl_files/sites/economics/resources/ACEA/Papers%20and%20Procedings/2010/ A.Haider.2010.pdf, [Erişim Tarihi: 30.01.2018].
- Himanshu, D. (2008). Growth, Employment and Poverty Reduction: Post-Reform Indian Experience. Asia Research Centre, Workıng Paper, N. 23.
- ILO (2014). Key Indicators of the Labour Market, Youth Unemployment. International Labor Organisation, http://kilm.ilo.org/manuscript/kilm10.asp, [Erişim Tarihi: 30.01.2018].
- Johansen, S. (1988). Statistical Analysis of Cointegration Vectors, Journal of Economic Dynamic and Control, (12), 231-254.
- Kaya, S. (2016). Suriyeli Mültecilerin Türk İşgücü Piyasasına Etkileri. Ar&Ge Bülten
- 2016 Ocak- Şubat- Ekonomi. http://izto.org.tr/demo_betanix/uploads/ cms/yonetim.ieu.edu.tr/6402_1478602711.pdf, [Erişim Tarihi: 30.01.2018].
- Kaygısız, İ. (2017). Suriyeli Mültecilerin Türkiye İşgücü Piyasasına Etkileri. Friedrich-Ebert-Stiftung,http://www.fes-tuerkei.org/media/pdf/D%C3%BCnyadan/2017/Du308 nyadan%20- %20Suriyeli%20Mu308ltecilerin%20Tu308rkiye%20I307s327gu
- 308cu308%20Piyasasina%20Etkileri%20.pdf, [Erişim Tarihi: 20.01.2018].
- Khemraj, T., Madrick, J. and Semmler, W. (2006). Okun’s Law and Jobless Growth, MPRA Munich Personal RePEc Archive, Paper No. 54881.
- Koç, İ. (2015). Politik Konjonktür Teorileri Çerçevesinde 1990 Sonrası Türkiye’de MaliyePolitikalarının Değerlendirilmesi (1990-2015). Maliye Araştırmaları Dergisi, 1(1), 39-57.
- Makhoba, B. P., Contogiannis, E. and Kaseeram, I. (2017). The Contribution of Foreign Direct Investment(FDI) on Employment and Economic Growth in South Africa: A Vector Autoregressive (VAR/VECM) Approach.
- https://2017.essa.org.za/fullpaper/essa_3382.pdf, [Erişim Tarihi: 31.01.2018].
- Mankiw, N. G. (2010). Makroekonomi. Çeviri Editörü: Ö. Faruk Çolak. Efil Yayınevi, Ankara.Marth, S. (2015). How Strong is the Correlation between Unemployment and Growth Really?
- The Persistence of Okun's Law and How to Weaken it. Welfare Wealth Work for Europe Policy Paper, N.Martus, B. (2015). Should We Increase Economic Growth or Boost Employment? Public Finance Quarterly, 2, 249-269.
- Máté, D. (2010). A Theoretical and Growth Accounting Approach of Jobless Growth. Periodica Oeconomica1 Pp. 67-76 (2010). Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=2505672, [Erişim Tarihi: 01.02.2018].
- Milliyet (2014). Tuzla gösterileri için Bosna’ya gitti. http://www.milliyet.com.tr/tuzla-gosterileri-icin-bosna- ya/dunya/detay/1835957/default.htm, [Erişim Tarihi: 25.01.2018].
- Murat, S. ve Yılmaz-Eser, B. (2013). Türkiye’de Ekonomik Büyüme ve İstihdam İlişkisi: İstihdamYaratmayan Büyüme Olgusunun Geçerliliği. HAK-İŞ Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 2(3), 92-123. Oğuzlu, T. (2011). Arap Baharı ve Yansımaları. ORSAM Ortadoğu Analiz, 3(36), 8-16.
- Okun, A. M. (1962). Potential GNP: Its Measurement and Significance, in: Proceedings of the Business and Economics Statistics Section, American Statistical Association, 98- 104.
- Pesaran, M. H., Shin, Y. and Smith, R. J. (2001). Bounds testing approaches to the analysis of Level Relationships. Journal of Applied Econometrics, 16(3), 226-339.
- Philips, P.C.B. and Perron, P. (1988). Testing For a Unit Root in Time Series Regression. Biomètrika, 75(2),Ridgwell, H. (2013). Fransa'da Irkçılık Artıyor mu? https://www.amerikaninsesi.com/a/frnasada-irkcilik- artyormu/1799705.html, [Erişim Tarihi: 26.01.2018].
- Shin, Y., Yu, B. and Greenwood-Nimmo, M. (2014). Modelling Asymmetric Cointegration and DynamicMultipliers in a Nonlinear ARDL Framework. Festschrift in Honor of Peter Schmidt: Econometric Methods and Applications, eds. by R. Sickels and W. Horrace: Springer, 281-314.
- Stolzenberg, L., Eitle, D. and D'Alessio, S. J. (2006). Race, Economic Inequality and Violent Crime. Journal of Criminal Justice, 34, 303–316.
- Tarı, R. (2012). Ekonometri. (8. Baskı). Umuttepe Yayınları, Kocaeli.
- TCMB-EVDS (2018a). Kapasite Kullanım Oranı-İmalat Sanayi-Mevsim Etkilerinden Arındırılmış. https://evds2.tcmb.gov.tr/index.php?/evds/serieMarket, [Erişim Tarihi: 31.01.2018].
- Timur, M. C. ve Doğan Çalışkan, Z. (2015). İstihdam Yaratmayan Büyüme: Türkiye Analizi. Ardahan Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2, 231-247.
- Toda, H.Y. and Yamamoto, T. (1995). Statistical Inference in Vector Autoregressions with Possbly Integrated Process. Journal of Econometrics, 66, 225-250.
- TRT (2014). Bosna-Hersek Karıştı. http://www.trthaber.com/haber/dunya/bosna-hersek-karisti-117645.html, [Erişim Tarihi: 25.01.2018].
- TUİK (2006). Hanehalkı İşgücü İstatistikleri, İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması İBBS, 1. ve 2. Düzey. Yayın No: 3075.
- TUİK (2014). İstatistik Göstergeler, 1923-2013, http://www.tuik.gov.tr/Kitap.do?metod= KitapDetay&KT_ID=0&KITAP_ID=160, [Erişim Tarihi: 31.01.2018].
- TUİK (2017a). İşgücü İstatistikleri, Ekim 2017. http://www.tuik.gov.tr/HbGetirHTML.do? id=27691, [Erişim Tarihi: 30.01.2018].
- TUİK (2018a). Dönemsel Gayrisafi Yurt İçi Hasıla, III. Çeyrek: Temmuz - Eylül, 2017, http://www.tuik.gov.tr/HbGetirHTML.do?id=24569, [Erişim Tarihi: 31.01.2018].
- TUİK (2018b). Mevsim Etkilerinden Arındırılmış Temel İşgücü Göstergeleri. www.tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do?istab_id=2264, [Erişim Tarihi: 31.01.2018].
- Wolnicki, M. (2006). Jobless Growth: A New Challenge for the Transition Economy of Poland. International Journal of Social Economics, 33(3), 192-206.
- World Bank (2018a). GDP growth (annual %). https://data.worldbank.org/indicator/NY. GDP.MKTP.KD.ZG?view=chart, [Erişim Tarihi: 31.01.2018].
- World Bank (2018b). Unemployment, total (% of total labor force) (modeled ILO estimate). https://data.worldbank.org/indicator/SL.UEM.TOTL.ZS?view=chart, [Erişim Tarihi: 31.01.2018].
- Yazar Aslan, B. (2014). Türkiye’de Genç İşsizliğe Yönelik Bir Alan Araştırması: Üniversite ÖğrencileriArasında Kaygı ve Umutsuzluk Düzeylerinin Belirlenmesi. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim ve Araştırma Merkezi, Uzmanlık Tezi.
- Yıldırım, K., Karaman, D. ve Taşdemir, S. (2009). Makroekonomi. (8. Basım). Seçkin Yayınevi, Ankara.
- Yılmaz, G. (2014). İşsizlik Oranları ve İşsizliğin Toplum Üzerindeki Etkileri.http://forekstrend.blogspot.com.tr/2014/11/issizlik-oranlar-ve-issizligin-toplum.html, [Erişim Tarihi: 31.01.2018].
